Przyczyna
Choroba wywoływana jest przez pneumowirusy ptasie.
Źródła i drogi zakażenia
Wirus może rozprzestrzeniać się zarówno na drodze zakażenia horyzontalnego
(kontakt z osobnikiem chorym, zanieczyszczona wirusami woda, odzież obsługi,
wyposażenie) i pionowego.
Wrażliwy gatunek
Indyki, kury
Objawy kliniczne
U młodych indyków stwierdza się wysięk z nosa, zapalenie spojówek, rzężenie,
obrzęk tkanek miękkich głowy zwłaszcza w okolicy zatok podoczodołowych i
podżuchwowej.
W stadach nieśnych obok zaburzeń ze strony układu oddechowego występuje
spadek nieśności. Zachorowalność jest zazwyczaj bardzo wysoka natomiast śmiertelność
może być zróżnicowana i z reguły jest wyższa u młodych indycząt.
U kurcząt pneunowirusy wywołują tak zwany zakaźny zespół dużej głowy (Swollen
Head Syndrome - SHS). Chore ptaki wykazują utratę apetytu, osowiałość, obrzęk
tkanek miękkich głowy wokół oczu oraz zatok podoczodołowych, torticollis i
zaburzenia w koordynacji ruchów. Obserwuje się również wyraźny spadek nieśności,
jeśli choroba wystąpi w okresie produkcyjnym.
Zmiany anatomopatologiczne
Obraz zmian anatomopatologicznych jest bardzo zróżnicowany i zależy głównie
od tego jaki czynnik bakteryjny wikła pierwotne zakażenie wirusowe. W
przypadku SHS obserwuje się często ropne zapalenie tkanek miękkich głowy z
obecnością włóknika i wysięku ropnego. Stwierdza się również zapalenie
nosa, tchawicy i zatok występuje zarówno u indyków jak i kur.
Obserwowane włóknikowe zapalenie worków powietrznych i worka osierdziowego są
skutkiem wtórnym zakażeń E. coli. Nerki mogą być obrzęknięte i
przekrwione, w płucach stwierdza się obrzęk, przekrwienie i obecność włóknikowego
wysięku.
Diagnoza
Rozpoznanie oparte na objawach klinicznych nie jest wiarygodne, bowiem wiele
innych chorób może przebiegać z podobnymi zmianami. Najpewniejsza diagnoza
oparta jest o wyniki badań wirusologicznych (izolacja pneumowirusa z wysięku
lub ze zmienionych błon śluzowych). Mogą być również wykrywane specyficzne
przeciwciała. W takich przypadkach mogą znaleźć zastosowanie: test
seroneutralizacji, immunofluorescencji oraz najpowszechniej stosowany test ELISA.
Leczenie i zapobieganie
Podanie antybiotyków zapobiega wtórnym powikłaniom bakteryjnym. Najlepszą
metodą zapobiegania chorobie są szczepienia profilaktyczne.
Uwagi
Stwierdzono, że wirus TRT występuje w 2 typach: A i B. Różne szczepionki
zawierają izolaty należące do różnych grup. W praktycznej profilaktyce
choroby w wielu krajach stosuje się szczepionki zawierające zarówno typ A jak
i B wirusa.
Spis treści