ZAKAŹNE ZAPALENIE KRTANI I TCHAWICY

Przyczyna
Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy wywoływane jest przez wirus należący do rodzaju Herpesvirus Znany jest tylko jeden serotyp wirusa ILT.

Źródła i drogi zakażenia
Zakażenie następuje drogą oddechową przez kontakt ptaków chorych ze zdrowymi. W większości przypadków do zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy na fermie dochodzi przez zawleczenie wirusa ILT przez osoby wizytujące na obuwiu, odzieży, lub wraz ze skrzynkami na jaja, karmidłami, poidłami, klatkami itp.

Okres inkubacji
Okres inkubacji choroby waha się od 4 do 12 dni.

Wrażliwy gatunek
Na zakażenie w warunkach naturalnych są wrażliwe kury i bażanty.

Objawy kliniczne
O obrazie chorobowym dominują bardzo silnie wyrażone objawy ze strony układu oddechowego. W jamie dziobowej, krtani i tchawicy tworzą się szarożółte, serowate, łatwo oddzielające się czopy zatykające światło dróg oddechowych. Oddychanie jest bardzo utrudnione, chore ptaki siedzą w półprzysiadzie z wyciągniętą szyją i otwartym dziobem, a przy wydechu dziób jest opuszczony ku dołowi ("pompujące oddychanie"). Ptaki takie często padają z powodu uduszenia. W typowym przebiegu ILT dzienne upadki wynoszą około 1%.
Stwierdzane są również przypadki ILT o łagodnym przebiegu wywoływane przez szczepy wirusa o niższej patogenności. W takich sytuacjach obserwuje się zapalenie spojówek oraz objawy ze strony układu oddechowego (kichanie, wykrztuszanie), a śmiertelność jest z reguły bardzo niska lub brak jest jej zupełnie. Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy rozprzestrzenia się na fermie znacznie wolniej niż zakaźne zapalenie oskrzeli i rzekomy pomór drobiu.
Zakażenie wirusem ILT ptaków w okresie produkcji prowadzi najczęściej do głębokiego spadku nieśności o 10 - 15%, która jednak wraca do normy po około 3 - 4 tygodniach.

Diagnoza
W stadach kur, wzrost upadków, któremu towarzyszą zaburzenia ze strony układu oddechowego z dusznością, kaszlem i obecnością krwawego śluzu w krtani mogą świadczyć o zakaźnym zapaleniu krtani i tchawicy. Silne krwotoczne zapalenie błony śluzowej i obecność serowatych czopów włóknikowych w świetle krtani i tchawicy są typowymi zmianami sekcyjnymi. W badaniu histopatologicznym stwierdza się obecność charakterystycznych ciałek wtrętowych w komórkach błony śluzowej tchawicy (ciałka wtrętowe Seifrida). Izolację wirusa wykonuje się na zarodkach pobierając materiał ze zmienionej zapalnie tchawicy.

Leczenie i zapobieganie
Szczepienie za pomocą łagodnych szczepionek podawanych dospojówkowo jest najlepszą metodą zapobiegającą stratom wywoływanym przez wirus ILT. Niekiedy praktycy podają szczepionkę w wodzie do picia lub w aerozolu, ale wyniki takiego postępowania nie są zadowalające.
Nawet w przypadku wystąpienia choroby w stadzie, ze względu na stosunkowo wolne jej rozprzestrzenianie możliwe jest zaszczepienie ptaków nie wykazujących objawów chorobowych, co może spowodować zahamowanie rozprzestrzeniania się choroby w stadzie.

Uwagi
Od początku lat dziewięćdziesiątych w Polsce notuje się narastającą ilość przypadków ILT. W niektórych rejonach kraju konieczne okazało się wprowadzenie tej choroby do programów profilaktyki.

Spis treści