Wpływ premiksu na efektywność produkcji drobiu

Premiksy, czyli dodatki witaminowo-mineralne uzupełnione innymi czynnymi biologicznie związkami takimi jak aminokwasy, enzymy, antybiotyki paszowe, kokcidiostatyki, probiotyki, czy barwniki żółtka stanowią niezwykle istotną, choć z reguły niewielką (0,5-2,5%) część mieszanki dla drobiu. Szeroka oferta kilkunastu firm paszowych na rynku powoduje, że hodowca często staje przed niełatwym problemem wyboru odpowiedniego premiksu.

Na co więc zwrócić uwagę, jaki premiks wybrać? Bardzo często hodowca w rozterce kieruje się tylko ceną, wybierając premiks najtańszy, niestety ze zgubnymi dla siebie i żywionego tym premiksem drobiu. O ile nie zawsze najdroższy premiks musi być najlepszy, o tyle jest pewne, że najtańszy premiks, czy najtańsza pasza na pewno nie mogą być dobre i w efekcie końcowym zamiast spodziewanego zysku przynoszą straty. Przekonał się o tym niestety już niejeden hodowca.

Weźmy pod uwagę następujący przykład:

• premiks A – cena 9,0 zł za kilogram
• premiks B – cena 6,0 zł za kilogram

Wskutek różnej zawartości, jakości i przyswajalności składników brojlery uzyskują: w grupie A w wieku 6 tygodni masę 2,2 kg przy zużyciu paszy 2,0 kg/kg przyrostu, w grupie B w wieku 6 tygodni masę 2,0 kg przy zużyciu 2,2 kg/kg przyrostu. Przy 10 tys. sztuk dochód wyniesie:

• w grupie A – 22 000 kg x 3,3 zł = 66 000 zł, zużycie paszy 44 000 kg,
• w grupie A – 20 000 kg x 3,3 zł = 60 000 zł, zużycie paszy 44 000 kg.

Przy udziale 1% potrzeba 440 kg premiksu, a uwzględniając 3 zł różnicy w cenie 1 kg otrzymamy wyższy koszt zakupu: 440 x 3 = 1 320 zł, a więc dodatkowy zysk hodowcy wyniesie 6 000 - 1 320 = 4 680 zł. A więc aż tyle, mimo, że kupując premiks zapłaciliśmy za niego aż 3 zł więcej.

Ponadto pominięto różnice w śmiertelności kurcząt, które wskutek słabszego żywienia witaminowo-mineralnego mogą różnić się nawet o ponad 100%, gdyż jak obserwujemy w praktyce rozpiętość upadków u piskląt wcale nie tak rzadko waha się od niecałych 3% do 6%. A to często różnice w zawartości i przyswajalności witamin oraz mikroelementów powodują również zróżnicowanie ceny premiksów, która może przekraczać nawet 50%. 

Niektórzy producenci premiksów bazują na najniższych zalecanych poziomach witamin i mikroelementów, podczas gdy w gorszych warunkach środowiskowych czy stresowych zapotrzebowanie może być większe. Stąd też lepiej dla pewności zastosować premiksy bogatsze w te składniki, co niestety powoduje ich wyższą cenę, ale za to niższy koszt żywienia. Bowiem zawsze ważniejsze od ceny premiksu czy paszy są uzyskiwane wyniki produkcyjne! Dlatego też zastosowanie w premiksach betainy, to nie tylko nowoczesne żywienie, ale tez lepsze wyniki hodowlane i niższe koszty produkcji.

Zastosowanie betainy w żywieniu brojlerów

Ceny paszy – 0,925 zł/kg, cena zbytu – 3,1 zł/kg

Wynik ekonomiczny:

    2 037 kg x 3,1 zł = 6 315 zł (liczba sztuk x różnica masy ciała - śmiertelność)

2 686 kg x 0,925 zł = 2 484 zł

                   Razem  = 8 799 zł

Również profesor Górski i współpracownicy badając wpływ premiksów krajowych i zagranicznych na uzyskiwane w stadzie 17 tys. sztuk brojlerów wyniki produkcyjne stwierdził, że stosując lepszy premiks można zaoszczędzić prawie 5,4 tys. kg paszy i uzyskać dodatkowy zysk pond 5 tys. złotych.

Premiksy dla brojlerów i niosek bardzo często zawierają też stymulator wzrostu, którym najczęściej jest antybiotyk paszowy. Mimo, że obecnie antybiotyki nie są popularne, to na pewno ich stosowanie jest bezpieczne i ekonomiczne. Antybiotyki paszowe, które nadal są dopuszczone do stosowania (flavomycyna, salinomycyna, avilamycyna) nie mają okresu karencji, czyli mogą być stosowane do końca tuczu i na pewno nie powodują wystąpienia zjawiska oporności u ludzi, gdyż gdyby tak było zostałyby już wycofane. Każda złotówka wydana na antybiotyk paszowy zwraca się 5-10-krotnie. Doświadczenia wykazują, że zastosowanie flavomycyny w żywieniu 30 tys. brojlerów pozwala na zaoszczędzenie 2,7 ton paszy!

Premiksy dla brojlerów mogą zawierać również kokcidiostatyki. Szczególnie godne polecenia jest przemienne stosowanie kokcidiostatyków chemicznych i jonoforowych., na przykład w mieszance starter sacox (salinomycyna), a w mieszance grower clinacox (clinacox) lub odpowiednio avatex (lasalocyd) i stenorol (halofuginon). W mieszance finiszer na końcowy okres tuczu pasza nie powinna zawierać żadnego kokcidiostatyku, gdyż okres karencji wynosi tu zazwyczaj 3-5 dni i dla pewności możemy również zrezygnować z podawania antybiotyku, mimo, że jak wcześniej wspominano stosowane antybiotyki paszowe nie mają okresu karencji.

Premiksy dla niosek zawierają często także barwniki żółtka: zarówno barwnik czerwony jak również żółty, gdyż dopiero ich połączenie daje odpowiednie wybarwienie. Dobre wyniki niestety kosztują, jednak uzyskiwane efekty są też zdecydowanie lepsze. Dowodzą tego liczne doświadczenia wykonywane wspólnie z dr E. Gronowicz z IZ OBD Zakrzewo koło Poznania.

Zatem jak widać premiks, mimo że jego udział w mieszance dla drobiu wynosi tylko 0,5-2,5%, to jego wpływ na uzyskiwane efekty produkcyjne jest kilkanaście razy większy. Stad przy jego wyborze nie należy się kierować tylko ceną, gdyż zawsze rzeczy tanie okazują się później zbyt drogie w użyciu.

Wpływ premiksu na jakość jaj (E. Gronowixcz, R. Kujawiak, 2003)

dr Ryszard Kujawiak

Sano-Nowoczesne Żywienie Zwierząt, Sękowo