Użytkowanie reprodukcyjne bażantów
Poligamia to najczęściej spotykany sposób reprodukcji bażantów. W chowie wolierowym nie spotyka się monogamii, jak u niektórych ptaków ekstensywnie użytkowanych np. u gęsi.
Stadka rodzicielskie liczące po 8·10 kur i 1 koguta, zestawia się do wolier rodzinowych w końcu lutego. Wybierając ptaki do stadek należy je ocenić pod względem prawidłowości upierzenia i budowy grzbietu, mostka, nóg i palców. Szczególną uwagę zwracać należy na kościec tych części ciała.
Początek nieśności bażantów przypada na marzec lub początek kwietnia i trwa 80-100 dni (11-14 tyg. ).
Kury bażancie znoszą jaja na ziemi, nie w gniazdach. Od 1 nioski można uzyskać nawet powyżej 50 jaj. Szczyt nieśności występuje po 4 tygodniach, najczęściej w pierwszej połowie maja. Masa jaj bażancich waha się od 35 g do 40 g (Gibes, 1985).
W niektórych stadach bażanty znoszą lżejsze jaja od 33,9 g do 35,9 g (Mroczkowska, 1971). Kury cięższych odmian bażantów znoszą większe jaja. Rodzaj paszy także ma wpływ na masę jaj.
Wyniki produkcyjne niosek bażancich za 60 dni nieśności |
|||||
Wskaźniki | Ph-3 | Ph-5 | z livexem | ||
I | II | III | |||
Liczba jaj od jednej nioski | 34,10 | 35,62 | 35,74 | 34,01 | 31,62 |
Masa jaj (g) | 32,55 | 32,18 | 31,65 | 31,23 | 30,95 |
Jaja wybrakowane | 1,1 | 1,0 | 1,2 | 1,1 | 1,3 |
Padnięcia niosek | 8,87 | 7,39 | 3,70 | 1,48 | 5,52 |
Wszystkie zebrane jaja przeznacza się do wylęgu. Jaja wylęgowe muszą być czyste. Jeśli są zapiaszczone należy je oczyścić. Układając je na tacach lęgowych eliminuje się niekształtne, ze zgrubieniami na skorupie lub z powierzchnią szorstką. Szczególnie dokładnie trzeba obejrzeć jaja o słabej pigmentacji, gdyż mogą być one tłuczkami jajowodowymi. Tłuczki jajowodowe mają przeświecające przez skorupę jasne smugi, widoczne gołym okiem. Tłuczki i jaja ze słabą pigmentacją oraz cieńszą skorupą powstają najczęściej gdy ptaki są płoszone nocą i nad ranem. Wśród zebranych jaj może być dużo tłuczek mechanicznych. Powstają one w czasie płoszenia niosek lub występujących przymrozków nad ranem. W pierwszym miesiącu nieśności obniżenie temperatury powietrza poniżej zera jest częste.
Tłuczki należy szybko usunąć z woliery, aby nioski ich nie zjadały. Jeśli zdążą zjeść mogą potem rozbijać jaja prawidłowe. Zebrane jaja przechowywać należy w magazynie na tacach lęgowych zachowując w nim temperaturę 10·12°C i wilgotności 60%. Jaja przeznacza się do wylęgu po 5-6 dniowym przechowywaniu zwanym okresem "dojrzewania jaj wylęgowych". Dużo gorsze lęgi są z jaj przechowywanych krócej niż 4 dni.
Wylęgi prowadzi się w aparatach wylęgowych przeznaczonych dla kur. W aparacie typu Pas-Reform MIDI uzyskano dobre wyniki wylęgów (wyląg z jaj zapłodnionych 74%) zachowując parametry inkubacji zaprezentowane w tabeli.
Niektóre wartości technologiczne inkubacji jaj bażancich
|
||
Wyszczególnienie
|
komora lęgowa
|
k. klujnikowa
|
Temperatura | 37,6 C | 37,5 C |
Ochładzanie jaj | od 5 doby przez 10 min raz na dobę wyjmowanie tac z aparatu | - |
Wilgotność | 58% | 65% |
Obracanie jaj automatycznie o 45 stopni | co 40min przez 24h | - |
Prześwietlanie jaj | w 10 i 22 dobie | - |
Przekładanie do klujnika | koniec 22 doby | |
Koniec lęgu | 24 doba i 6 godzin | |
Temp. wilgotności w pomieszczeniu z aparatami | 16 stopni C /65% |
Parametry inkubacji jaj bażancich różnią się od parametrów dla jaj kurzych pod wieloma względami, a ostatnie badania (Gauly i Dzapo, 1992) wykazały różnice dotyczące pobierania tlenu. Bażanty zmniejszają pobór tlenu między 19 a 21 dobą lęgu i w tym czasie dodatkowa dostawa tego składnika powietrza pogarsza wylęgowość.
Dobrze przeprowadzone lęgi to:
Zbyt wczesne nakluwanie się bażantów i wydłużanie czasu wychodzenia ze skorup to oznaka przegrzewania jaj i niskiej wilgotności. Późne naklucie, mokre pisklęta, zbyt przekrwione błony płodowe pod skorupą, oznaczają za dużą wilgotność i niską temperaturę w czasie inkubacji Zakład Wylęgowy Mrągowo przez wiele lat prowadził lęgi jaj bażancich uzyskując bardzo dobre wyniki wylęgowości.
Wyniki wylęgowości jaj bażancich (%) Mroczkowska 1971 |
|||||
Kolejny lęg 25.IV-17.VI | Jaja nie zapłodnione | Zarodki zamarłe do 10 doby | Zarodki zamarłe po 10 dobie i pisklęta niewyklute | Wyląg z jaj | |
zapłodnionych | nałożonych | ||||
1 kwietnia | 9,1-13,5 | 14,5-15,4 | 0,0-0,0 | 84,0-82,2 | 76,4-71,2 |
2 maja | 10-11,7 | 5,0-6,7 | 15,0-8,3 | 77,7-83,0 | 70,0-73,4 |
3 maja | 3,2-3,3 | 0,0-0,0 | 38,1-55,0 | 60,6-43,1 | 58,7-41,7 |
4 maja | 4,8-9,3 | 4,8-2,3 | 14,5-13,9 | 79,6-82,5 | 75,8-74,5 |
5 maja | 1,9-6,0 | 1,9-4,0 | 3,8-8,0 | 94,2-87,2 | 92,5-82,0 |
6 czerwca | 5,0-11,4 | 2,5-5,7 | 0,0-5,7 | 97,3-87,0 | 92,5-77,2 |
7 czerwca | 13,5-23,1 | 6,3-23,1 | 18,8-7,7 | 71,3-60,0 | 62,5-46,2 |
Średnio | 6,8-11,2 | 5,0-8,2 | 12,9-14,1 | 80,6-75,0 | 75,5-66,6 |
Średni procent wylęgu z jaj nałożonych był wysoki, a obniżał się w okresach długotrwałych opadów deszczu. Wyniki lęgów mogą zależeć od rodzaju pasz skarmianych w okresie nieśności. Jednak wysiłki zmierzające do poprawienia jakości jaj i wyników wylęgu poprzez żywienie niosek nie zawsze dają duże efekty.
Wskaźnik lęgów jaj bażancich w zależności od rodzaju stosowanych pasz:
Wskaźniki (%) | Ph-3 | Ph-3 | z livexem | ||
I | II | III | |||
Zapłodnienie |
92,50
|
89,87
|
90,67
|
92,92
|
91,60
|
Zarodki zamarłe do 10 doby między 11-22 w klujniku |
1,42
|
1,67
|
1,20
|
1,55
|
1,61
|
0,79
|
0,65
|
0,62
|
0,79
|
0,92
|
|
2,36
|
2,42
|
2,15
|
1,89
|
2,00
|
|
Pisklęta kalekie |
2,30
|
2,31
|
2,41
|
2,45
|
2,16
|
Wyląg z jaj nałożonych |
48,80
|
40,85
|
50,14
|
53,15
|
53,43
|
Użytkowanie rzeźne bażantów
Odchów bażantów rzeźnych może być zakończony między 11 a 24 tygodniem życia.
Termin zakończenia odchowu jest podyktowany masą ciała, która powinna wynosić1 kg i pełnym opierzeniem. Spełnienie tych dwóch warunków zależy od sposobu żywienia i utrzymania, odmiany i płci tych ptaków. Masy ciała bażantów chińskich i mongolskich w różnym wieku różnią się od siebie.
Masy ciała bażantów odchowanych do 20 tygodnia życia podaje poniższa tabela.
Masy ciała bażantów odchowanych do 20 tygodnia życia (g) ( Wodart 1977 ) | |||||
Odmiana bażantów | Płeć | Wiek bażantów w (tyg.) | |||
11
|
13
|
15
|
20
|
||
Chiński | samiec |
784 - 909
|
965 - 1064
|
1105 - 1178
|
1209 - 1288
|
samica |
623 - 709
|
724 - 795
|
794 - 839
|
840 - 871
|
|
Mongolski | samiec |
901 - 1001
|
1106 - 1168
|
1242 - 1255
|
1374 - 1400
|
samica |
735 - 823
|
850 - 914
|
933 - 968
|
1007 - 1048
|
Wskaźniki
Szybciej rosnące bażanty mongolskie można odchowywać do 13 tygodni, a lżejsze chińskie, do15 tygodni. U wszystkich odmian bażantów kurki odchowuje się dłużej o 2-3 tygodnie niż koguciki. W tabeli przedstawiono wartości masy ciała uzyskane na bażantach łownych odchowanych w kraju.
Masy ciała bażantów | ||||||||||
Wiek (tyg.) | Winnicka (1970) | Jamroz i in. (1988) | Torgowski i in. (1990) | Jamroz i in. (1992) | ||||||
maj | lipiec | |||||||||
samiec | samica | samiec | samica | samiec | samica | samiec | samica | samiec | samica | |
1dzień | 20,0 | 21,3 | 20,0 | 19,8 | - | - | - | - | - | - |
1 | 41,8 | 40,9 | 41,0 | 38,8 | - | - | - | - | - | - |
4 | 211,0 | 218,6 | 168,0 | 116,6 | 207,0 | 182,0 | 247,4 | 223,8 | 236,0 | 2303 |
8 | 493,6 | 404,5 | 512,8 | 359,1 | 572,0 | 487,0 | 609,1 | 519,6 | 508,0 | 509,3 |
12 | 871,0 | 736,1 | 839,1 | 654,5 | - | - | 927,6 | 735,2 | - | - |
16 | 1061 | 840,3 | 1132 | 950,6 | - | - | - | - | - | - |
20 | 1323 | 966,0 | 1285 | 956,3 | - | - | - | - | - | - |
24 | 1440 | 1078 | 1303 | 1055 | - | - | - | - | - | - |
Ciężar kurek i kogutków różnicuje się między 4 a 8 tygodniem życia i od tego czasu jest większy u kogutków. Lepsze wyniki masy ciała uzyskują bażanty z wcześniejszych lęgów. W czasie 24 tygodni odchowu bażanty rosną z różną szybkością, co można określić wzrostem względnym oraz tempem wzrostu. Wartości tych wskaźników zależą między innymi od płci i terminu lęgu.
Wiek bażantów (rydz)
|
Wzrost względny
|
Tempo wzrostu
|
||||||
Kurki
maj lipiec |
Kogutki
maj lipiec |
Kurki
maj lipiec |
Kogutki
maj lipiec |
|||||
1 dzień
|
1,00
|
1,00
|
||||||
1
|
1,92 | 1,95 | 2,04 | 2,05 | ||||
4
|
10,29 | 8,06 | 10,29 | 8,40 | 164,50 | 200,01 | 164,58 | 157,44 |
8
|
19,03 | 18,02 | 24,08 | 25,64 | 87,83 | 76,37 | 80,21 | 101,29 |
12
|
34,64 | 32,83 | 42,42 | 41,96 | 58,12 | 58,27 | 55,21 | 48,27 |
16
|
39,53 | 46,86 | 51,78 | 6661787
POWIĄZANEKomentarze
Bądź na bieżąco
Zapisz się do newsletteraKażdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum |