Użytkowanie nieśne to najczęściej stosowany kierunek odchowu przepiórek japońskich. Nieśność u tych ptaków rozpoczyna się bardzo wcześnie, bo przeważnie w siódmym tygodniu życia i trwa przez cały rok Jeśli spełnione są warunki środowiskowe i żywieniowe. Najwyższy procent nieśności występuje u ptaków młodych i maleje z wiekiem. Przepiórki japońskie są naprawdę dobrymi nioskami, a nieśność ich, biorąc pod uwagę masę jajka w stosunku do masy ciała (6%), jest nieporównywalnie większa od spotykanej u kur, lecz często informacje te są przesadzone.
Znane są rekordy zniesienia 368 jajek przez jedną nioskę w ciągu 365 dni, czyli procent nieśności wynosił nieco ponad 100%. Teoretycznie jest to możliwe, gdyż synteza (cykl rozwojowy) jaja trwa tylko 17 godzin. U kury proces ten trwa 24-25 godzin. Stąd zdarzyć się może zniesienie przez przepiórkę dwóch jajek w jednej dobie. Jednak w praktyce, kiedy oceniamy procent nieśności całego stada, a nie pojedynczych osobników, gdy warunki życia w dużej grupie są nieco gorsze niż w pojedynczych klatkach (np. brak konkurencji) nigdy nie spotyka się tak wysokiej nieśności.
Uważa się, że nieśność w stadzie jest wysoka, kiedy osiągnie 80%, ale często się zdarza, że młode i prawidłowo żywione przepiórki wykazują nieśność nie większą niż 60%. Dyskusyjne jest użytkowanie niosek przepiórczych przez cały rok, tj. 365 dni. Jak wynika z praktyki, tak długi okres produkcji jest nieuzasadniony, bowiem z reguły po około 180 dniach (pół roku) procent nieśności ulega zdecydowanemu obniżeniu, zwłaszcza jeśli produkcyjność stada w pierwszych miesiącach była wysoka. Dlatego obecnie zaleca się wymianę nosek po 180 dniach nieśności.
W zasadzie nie ma większych różnic w prowadzeniu stada produkującego jaja konsumpcyjne lub wylęgowe. Wymagania pokarmowe i środowiskowe są bardzo zbliżone. Zaleca się dla stad reprodukcyjnych mniejsze zagęszczenie na jednostce powierzchni o około 30%, czyli na jednym metrze kwadratowym od 25 do 30 ptaków. Z reguły prawidłowe zapłodnienie uzyskuje się, kiedy na jednego koguta przypada 7 kurek, lecz dla bezpieczeństwa i uwzględnienia ewentualnych upadków, zestawia się stadka reprodukcyjne w stosunku 1 samiec na 5 samic.
U przepiórek japońskich już na trzeci dzień po kopulacji wszystkie jajka są zapłodnione, a wyjałowienie następuje 7-9 dni po ostatnim kryciu.
O wartości konsumpcyjnej jajek przepiórczych decydują między innymi ich znakomity smak i duży udział żółtka w stosunku do całego jajka oraz znajdujące się w nim składniki, dzięki którym jest ono na ogół nieszkodliwe dla osób uczulonych na białko jaja kurzego. W porównaniu z jajem kurzym, skład chemiczny jajka przepiórczego jest bogatszy. Więcej w nim niezbędnych aminokwasów, związków mineralnych i pierwiastków śladowych, a szczególnie atrakcyjny jest poziom witamin.
Jaja przepiórcze mają doskonałe walory odżywcze i dietetyczne są jednak w Polsce ciągle niedoceniane. Wysoka wartość odżywcza jaj wynika z ich bogatego składu chemicznego. Zawierają one więcej niezbędnych aminokwasów egzogennych i mniej tłuszczu niż jaja kurze. Są też bogatym źródłem żelaza, miedzi, karotenu i witamin z grupy B. Jaja przepiórcze charakteryzują się także najwyższą zawartością przyswajalnego fosforu, niespotykaną w innych produktach spożywczych. Ponadto odznaczają się znakomitym smakiem, efektownym wyglądem, łatwą podzielnością oraz możliwością długotrwałego przechowywania.
Bardzo ważną czynnością jest częste zbieranie zniesionych jaj. Zalecenie to oczywiście nie dotyczy niosek utrzymywanych w klatkach zaopatrzonych w ruszty jajowe. Tam jaja same staczają się do rynienki na zewnątrz klatki. W innych przypadkach nie można dopuszczać aby kontakt niosek z jajkami był zbyt długi, gdyż znoszone bezpośrednio na podłodze jajka ulegają silnemu zabrudzeniu odchodami. Jeżeli w jednym miejscu znajduje się kilka lub kilkanaście jajek, to wywołuje to u przepiórek chęć ich zjadania, co często powoduje duże straty finansowe i obniżenie procentu nieśności. Nioski, które nauczyły się zjadać jajka bardzo ciężko od tego nawyku odzwyczaić. Dlatego najlepiej jest zbierać jajka co godzinę, zachowując przerwę pomiędzy godziną 10 a 14, kiedy to tylko znikoma liczba niosek składa jajka.
Skorupy jajek przepiórczych są kruche i łatwo ulegają pęknięciom lecz zawartość raczej nie wylewa się na zewnątrz, gdyż uniemożliwia to silna i elastyczna błona podskorupowa. Jajka z ferm o odpowiedniej czystości i higienicznie prowadzone nie psują się nawet w razie pęknięcia. Można je przechowywać w zupełnie świeżym stanie prez.30 dni, a w lodówce aż przez 3 miesiące.
Z jaj przepiórczych można przyrządzić jajecznicę. Trzeba pamiętać, że na jedną osobę przyjmuje się 10 jajek. Jaja przeznaczone do smażenia należy uprzednio wbić do naczynia, a dopiero później wlać wszystkie na patelnię. W przeciwnym razie nim ostatnie jajko zostanie wbite, to pierwsze zdąży się przypalić. Jajko ma cienką i krucha skorupę, natomiast błona podskorupowa jest bardzo mocna co utrudnia wybijanie jajek. Dlatego nie zaleca się otwierania ich uderzeniem o brzeg naczynia, jak to ma miejsce w przypadku jaj kurzych. Najlepiej otwierać je za pomocą noża od ostrego końca. Nie należy smażyć na silnym ogniu bo od razu stwardnieją.
Przepiórcze jaja można bez obawy gotować nawet pęknięte w lekko osolonej wodzie. Przed gotowaniem należy umyć w occie, soli lub sodzie. Jajka na miękko gotuje się 1 minutę, a na twardo 3 minuty. Zwykle, ze względu na małe rozmiary, jaja przepiórcze gotuje się na twardo. Po wyjęciu z wrzątku wkłada się je na sekundę do zimnej wody, aby skorupka łatwo odchodziła.
Dzięki mozaikowato nakrapianej skorupce jaja po wybarwieniu są naprawdę bardzo dekoracyjne, dlatego też doskonale nadają się na pisanki. Umyte w occie, a następnie ugotowane na twardo wkłada się po kilka sztuk do wodnych roztworów barwników do jaj.
Dekoracyjne są także obrane ze skorupy i przekrojone na połówki. Ich nieduża wielkość oraz dobrze wybarwione żółtko mogą być ozdobą każdego półmiska.
Autor: prof. dr hab. Andrzej Rutkowski
Akademia Rolnicza w Poznaniu
Materiał został udostępniony dzięki uprzejmości redakcji miesięcznika fauna&flora: fauna@opole.home.pl
.png)
Zaloguj przez Facebook
