PULOROZA (Pullorum Disease) i TYFUS (Fowi Typhoid)

Przyczyna
Puloroza wywoływana jest przez Salmonella pullorum, natomiast tyfus przez bardzo zbliżoną, lecz nie identyczną pałeczkę S. gallinarum.

Źródła i drogi zakażenia
Puloroza jest chorobą, przy której największe znaczenie ma pionowa droga zakażenia. Pisklęta wyklute z zakażonych jaj wykazują typowe objawy chorobowe (utrata ruchliwości, biały kał, wysoka śmiertelność). Chore ptaki zakażają inne osobniki w stadzie, co prowadzi do rozprzestrzeniania się infekcji. Tyfus jest w zasadzie chorobą dorosłych ptaków i przebiega z dużą zachorowalnością i stosunkowo wysoką śmiertelnością sięgającą 15%. W rozprzestrzenianiu się choroby dużą rolę obok pionowej odgrywa horyzontalna droga zakażenia. Choroba przenosi się przez kontakt z kałem, zwłokami padłych ptaków, odzieżą, obuwiem, wyposażeniem kurnika itp.

Gatunki wrażliwe
Kury, bażanty, kaczki, gęsi, perliczki ogą chorować zarówno na pulorozę jak i na tyfus.

Objawy kliniczne
Puloroza jest typową chorobą piskląt, przebiegającą, z typową biegunką z białym kałem zatykającym otwór stekowy, której towarzyszy wysoka śmiertelność. Dorosłe nioski zakażone S. pullorum nie wykazują zmian klinicznych natomiast sekcyjnie stwierdza się zmiany zapalne w jajniku (zdeformowane, ciemno zabarwione kule żółtkowe). Tyfus u ptaków dorosłych przebiega z objawami osowiałości, osłabieniem i biegunką - kał koloru siarki. U ptaków z uogólnioną postacią choroby sekcyjnie stwirdza się obrzęk wątroby, śledziny i nerek, z wybroczynami w tych narządach, a u niosek również obecność zwyrodniałych i odkształconych kul żółtkowych w jajniku. Śmiertelność w przebiegu tyfusu może być bardzo wysoka i sięgać 60%, choć najczęściej upadki wynoszą od 10 - 25%.

Leczenie i zapobieganie.
Leczenie pulorozy nie jest trudne, ale jego podejmowanie nie prowadzi do rozwiązania problemu. W praktyce najbardziej skuteczną metodą zwalczania tej choroby jest eliminacja z rozrodu zakażonych niosek. Zgodnie z obowiązującymi przepisami do wylęgu mogą być użyte tylko jaja wolne od S. pullorum. Badania mające na celu wykrycie nosicieli zarazka prowadzone są na początku nieśności. Polega ono na wykrywaniu obecności specyficznych przeciwciał w teście aglutynacji płytowej ze świeżą kroplą krwi. Rygorystyczne przestrzeganie norm profilaktyki jest podstawą w ograniczaniu częstości występowania pulorozy.
Leczenie tyfusu za pomocą antybiotyków i chemioterapeutyków (np. fluorochinolonów tetracyklin czy sulfonmidów) daje tylko połowiczny sukces bowiem nie likwiduje stanu nosicielstwa. Najlepszą metodą walki z tyfusem jest eliminacja sztuk reagujących dodatnio.

Spis treści