Profilaktyka i choroby przepiórek

Przepiórki japońskie są ptakami całkowicie udomowionymi i uzależnionymi od człowieka, który powinien stwarzać optymalne warunki środowiskowe niezbędne do zachowania wysokiej zdrowotności i produkcyjności. Nieodpowiednie warunki środowiskowe i higieniczne oraz niedobory żywieniowe wpływają niekorzystnie na zdrowie tych ptaków i obniżają ich produkcyjność.

Przepiórki są wrażliwe na niedobory białka, składników mineralnych i witamin w paszy. 

• zbyt mała zawartość białka powoduje opóźnienie okresu dojrzałości rozpłodowej, wyższe zużycie paszy i obniżenie nieśności i zdrowotności.
• niska zawartość fosforu i wapnia powoduje spadek nieśności i wylęgowości oraz krzywicę i zmniejszenie tempa wzrostu.
• brak manganu obniża wylęgowość, a wylężone pisklęta maja zagięte palce. Jego niedobór powoduje także chorobę zwaną perozą objawiająca się zgrubieniem stawów skokowych i wykręceniem nogi w bok.
• nadmiar tłuszczu przyczynia się do zwyrodnienia wątroby. 
• niedobór witaminy A powoduje obniżenie zdrowotności przepiórek, zwiększając ich podatność na choroby. 
• brak witaminy E obniża zapłodnienie i wylęgowość jaj.
• niski poziom witaminy D3 pogarsza jakość skorupy i zmniejsza wylęgowość.

Błędy żywieniowe, skłonności dziedziczne do nadmiernej agresywności, zbyt duża obsada, zbyt słabe oświetlenie i niedobory białka powodują występowanie pterofagii, czyli wzajemnego wydziobywanie sobie piór. Zjawisko to jest bardzo niebezpieczne, gdyż bardzo często jego następstwem jest kanibalizm. Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem likwidacji wzajemnego wydziobywania się jest ucięcie jednej trzeciej części górnego dzioba. Do tego celu służą specjalne gilotynki, które tną rozgrzanym ostrzem przypalając jednocześnie miejsce cięcia, co niweluje krwawienie i przedłuża okres odrastania ciętego dzioba.

Bardzo niebezpieczną chorobą przepiórek jestkolibakterioza. Przyczynami sprzyjającymi jej powstawaniu są niedobory witamin, błędy żywieniowe, zła wentylacja, nadmierna obsada oraz zakażona woda. U dorosłych przepiórek choroba ta objawia się osowieniem, biegunką, utratą apetytu, trudnościami w poruszaniu i powoduje obniżenie, a nawet zahamowanie nieśności oraz znaczną śmiertelność do 80-90%. Bakterie powodujące kolibakteriozę mogą dostawać się do jaj przez pory w skorupie. Wyklute pisklęta z jaj pochodzących od chorych przepiórek są nosicielami zarazków i powodują zakażenie zdrowych ptaków. Chorobie tej można zapobiegać przez prawidłowe żywienie i odpowiednia higienę lęgów oraz eliminowanie ze stada słabych ptaków.

Inną bardzo niebezpieczna chorobą jestmykoplazmoza. Do występowania jej przyczyniają się złe warunki środowiskowe: nadmierna obsada, nieodpowiednia wentylacja, duża wilgotność, a także niedobór witaminy A. Mykoplazmoza często występuje z innymi chorobami, najczęściej z chorobami układu oddechowego. Zakażenie następuje przez kontakt ptaków zdrowych z chorymi. Zakażone ptaki są osowiałe, mają zmniejszony apetyt, przez co młode przepiórki wolno rosną, a dorosłe obniżają nieśność.

 Bardzo groźną chorobą wywoływaną przez grzyby jest aspergilloza. Źródłem zakażenia jest spleśniała ściółka i stęchła pasza. Zakażenie następuje najczęściej przez układ oddechowy, rzadziej przez przewód pokarmowy. Objawia się brakiem apetytu, osłabieniem, niedokrwistością oraz brakiem koordynacji ruchu i drgawkami. Śmiertelność młodych ptaków może dochodzić do 60%. U przepiórek młodych następuje zahamowanie wzrostu, a u niosących nawet całkowite zahamowanie znoszenia jaj. 

W chowie przepiórek, podobnie jak u innych ptaków o wynikach hodowlanych i produkcyjnych decyduje prawidłowe żywienie i optymalne warunki środowiskowe oraz przestrzeganie zasad higieny.

Autor: prof. dr hab. Andrzej Rutkowski

Akademia Rolnicza w Poznaniu

Materiał został udostępniony dzięki uprzejmości redakcji miesięcznika fauna&flora: fauna@opole.home.pl