Mięso drobiowe

Handel zagraniczny

W l połowie 2000 r. dodatnie saldo handlu zagranicznego mięsem i przetworami z drobiu wyniosło 22,1 mln USD i było niższe niż w I półroczu roku poprzedniego o 1,7 mln USD. Obniżenie salda obrotów było rezultatem spadku o 0,8 mln USD wpływów z eksportu i wzrostu o 0,9 min USD wydatków na import. W II połowie 2000 r. saldo obrotów szacowane jest na 53 mln USD, a w skali całego roku na ok. 75 mln USD, co oznacza spadek w porównaniu z najwyższym w obecnej dekadzie poziomem z 1999 r. o 3 mln USD, tj. o ok. 4%. W l połowie 2001 r., przy spodziewanym braku istotnych zmian w wielkości i cenach w imporcie i eksporcie, przewaga eksportu nad importem w obrotach mięsem drobiu i jego przetworami utrzymać się może na poziomie z l półrocza roku bieżącego.

Spadek wolumenu i wzrost cen w eksporcie

W l połowie 2000 r. łączny eksport mięsa i przetworów z drobiu był o 8 tys. ton niższy niż w l połowie roku poprzedniego i wyniósł ok. 17 tys. ton. Decydujący był tu spadek sprzedaży mięsa i podrobów. Eksport przetworów obniżył się zaledwie o 0,4 tys. ton i wyniósł 5,8 tys. ton. O spadku eksportu mięsa i podrobów zadecydowało obniżenie, w wyniku poprawy relacji popytowo-podażowych na rynku wewnętrznym i wzrostu cen zbytu, sprzedaży na rynki wschodnie. Eksport mięsa indyków do krajów b. ZSRR obniżył się w I połowie roku bieżącego w porównaniu z I półroczem roku poprzedniego aż o 75% do poziomu 2,9 tys. ton, a eksport mięsa kurcząt spadł o 70% i wyniósł zaledwie l,2 tys. ton. Spadku eksportu na rynki wschodnie nie wyrównał wzrost o ok. 1 tys. ton sprzedaży do UE - drugiego podstawowego rynku zbytu tych produktów.

Tabela 11
Obroty handlu zagranicznego mięsem drobiu i przetworami (w mln USD)

Wzrost eksportu do Wspólnoty dotyczył mięsa indyków, natomiast eksport mięsa kurcząt do tego ugrupowania obniżył się z 3,5 do 2,2 tys. ton. Wzrostowi eksportu mięsa indyków towarzyszyło zwiększenie w strukturze sprzedaży elementów wyższej jakości, co wpłynęło na podwyższenie średnich cen w eksporcie do UE tego mięsa z 2,5 do 2,9 USD/kg. Natomiast w sprzedaży mięsa kurcząt ceny obniżyły się z 3 do 2,8 USD/kg. Udział UE, oferującej znacznie wyższe ceny niż możliwe do uzyskania na rynkach krajów b. ZSRR, zwiększył się w eksporcie mięsa kurcząt z 44 do 59%, a w eksporcie mięsa indyków z 10 do 48%. Wzrost udziału Wspólnoty w sprzedaży, przy równoczesnym zwiększeniu cen w eksporcie na rynki wschodnie zadecydował o ukształtowaniu się cen transakcyjnych w eksporcie indyków na trzykrotnie wyższym poziomie niż w I połowie 1999 r. (1,7 USD/kg) i o wzroście do ponad 22% - do poziomu 1,9 USD/kg - cen w eksporcie mięsa kurcząt. Przy spadku wolumenu eksportu mięsa kurcząt o ponad 50%, wpływy ze sprzedaży tego mięsa obniżyły się o 45%. Natomiast obniżeniu eksportu mięsa indyków o 30% towarzyszyło niemal dwukrotne zwiększenie wartości sprzedaży. Wzrost eksportu do UE, przy równoczesnym zwiększeniu cen w sprzedaży do tego ugrupowania, zadecydował także o podwyższeniu z l ,3 do 1,6 USD/kg średnich cen w eksporcie przetworów drobiowych. Przy obniżeniu wolumenu sprzedaży - głównie przetworów z mięsa kurcząt do krajów b. ZSRR - łączne wpływy z eksportu przetworzonego mięsa drobiu grzebiącego wzrosty o 1,1 mln USD do poziomu 9,2 mln USD. W l połowie 2000 r. eksport mięsa gęsi i kaczek nie odbiegał znacznie od zrealizowanego w I półroczu roku poprzedniego i wyniósł odpowiednio 0,9 i 0,2 tys. ton. Ceny w eksporcie mięsa kaczek nie odbiegały znacznie od uzyskiwanych w I półroczu roku poprzedniego (2,2 USD/kg), natomiast ceny w eksporcie lokowanego głównie w Niemczech mięsa gęsi obniżyły się z 4,2 do 3,6 DM/kg. Ceny w eksporcie mięsa gęsi maleją systematycznie od połowy lat dziewięćdziesiątych. Wynika to z ograniczonej chłonności rynku niemieckiego i dążenia polskich eksporterów do zachowania pozycji na tym rynku zbytu poprzez oferowanie coraz niższych cen eksportowych. Istotną przyczyną spadku cen w 2000 r. jest obniżenie cen w eksporcie węgierskim w następstwie zerowych stawek w imporcie z tego kraju realizowanym przez UE.

Tabela 12
Handel zagraniczny mięsem drobiu, podrobami i przetworami (w tys. ton)

W II połowie 2000 r. eksport mięsa indyków, w wyniku wzrostu sprzedaży do UE, będzie znacznie wyższy niż w II połowie 1999 r. Ten sam czynnik zadecyduje też o wzroście eksportu przetworów drobiowych. W II połowie 2000 r., w porównaniu z II połową roku poprzedniego, obniży się natomiast sprzedaż mięsa kurcząt, a także, w następstwie spadku produkcji krajowej i niskich cen eksportowych mięsa gęsi. Spadku wpływów z eksportu mięsa gęsi i kurcząt nie wyrówna wzrost wartości sprzedaży mięsa indyków i przetworów, stąd wpływy ze sprzedaży produktów drobiarskich będą w II połowie 2000 r. o około 3 mln USD niższe niż w II półroczu 1999 r. i wyniosą ok. 60 mln USD. W całym 2000 r. wolumen eksportu mięsa i podrobów z drobiu obniży się o ponad 20%, przy czym eksport mięsa indyków utrzyma się na poziomie roku poprzedniego. Wyższy będzie natomiast eksport przetworów. Wartość sprzedaży mięsa i przetworów z drobiu wyniesie ok. 86-89 mln USD, co oznacza spadek w porównaniu z 1999 r. o 4-6%.

Niewielki spadek importu mięsa i wzrost przywozu przetworów

W I połowie 2000 r. łączny import mięsa drobiu i przetworów zwiększył się w porównaniu z I półroczem roku poprzedniego zaledwie o 0,3 tys. ton do poziom 7,3 tys. ton, import mięsa i podrobów obniżył się o 0,6 tys. ton, a przetworów wzrósł o 0,9 tys. ton. O spadku importu mięsa zadecydowało obniżenie przywozu mięsa indyków, natomiast przywóz mięsa i podrobów z kurcząt był wyższy o 0,2 tys. ton. Niewielkie zmiany wolumenu przywozu mięsa i podrobów z drobiu grzebiącego, przy wynikającej z większego wzrostu cen krajowych niż importowych poprawie opłacalności importu, to przede wszystkim rezultat zaostrzenia warunków importu w 2000 r. poprzez:

• podział kwoty dostępu na kwartały (25% kwoty w każdym kwartale) bez możliwości przeniesienia niewykorzystanych ilości w poszczególnych okresach na następne kwartały,
• wydawanie pozwoleń na przywóz na jeden wniosek w ilości nie większej niż 100 ton łącznie dla poszczególnych 9-cyfrowych kodów PCN,
• określenie ważności pojedynczego pozwolenia na l miesiąc,
• utrzymanie braku preferencji (cofniętych w kwietniu 1999 r.) w imporcie mięsa drobiu z Węgier.

W wyniku wzrostu cen importowych wydatki na import mięsa i podrobów z drobiu grzebiącego obniżyły się mniej niż wolumen przywozu i wyniosły 4,3 mln USD wobec 4,7 min USD w I połowie 1999 r. W I połowie 2000 r. wzrosły też -z 0,68 do 1,03 USD/kg - ceny w imporcie przetworów, stąd wartość przywozu zwiększyła się bardziej niż jego rozmiary i wyniosła 2 mln USD. Import przetworów zdominowany jest przez sprowadzane z Węgier przetwory z mięsa indyków. Dominacja tego kraju w polskim imporcie przetworów wynika z utrzymania również w 2000 r. preferencyjnych stawek w imporcie z krajów CEFTA na poziomie 15% wobec 40% stosowanych erga omnes. W II połowie 2000 r. wydatki na import mięsa drobiu i jego przetworów oceniane są na ok. 7,5-8 mln USD, co oznacza spadek w porównaniu z II półroczem 1999 r. o 0,9-1,4 mln USD. Wynikało to będzie głównie z obniżenia wolumenu importu mięsa indyków. Import pozostałego mięsa i przetworów drobiowych nie będzie znacznie odbiegał od wyników I półrocza roku poprzedniego. W całym 2000 r., głównie w wyniku spadku importu mięsa indyków łączny przywóz mięsa i przetworów z drobiu wyniesie ok. 16 tys. ton wobec 17 tys. ton w roku poprzednim, a wartość importu obniży się o około 0,4 mln USD do poziomu około 14 min USD. Zarówno wolumen, jak i wartość importu będą najniższe w obecnej dekadzie, a kwota dostępu do rynku w imporcie mięsa i podrobów, ustalona w 2000 r. na 47736 ton, wykorzystana będzie w około 25%. W ramach kwoty dostępu cło wynosi 30% min. 0,3 Euro/kg, a poza nią 0,6 % min. 0,6 Euro/kg.

Rys. 6
Struktura rzeczowa eksportu i importu mięsa i przetworów drobiowych.

EKSPORT

IMPORT

Brak istotnych zmian w obrotach w I połowie 2001

W I połowie 2001 r. eksport mięsa i przetworów z drobiu prognozowany jest na 17-18 tys. ton, co oznacza wzrost wobec I półrocza 2000 r. o około 0,4-1,4 tys. ton. Na brak istotnych zmian w poziomie sprzedaży wskazuje wzrost cen na rynku wewnętrznym i wynikające stąd zahamowanie mało opłacalnego eksportu do krajów b. ZSRR. Ceny w eksporcie mięsa drobiu i przetworów utrzymają się przynajmniej na poziomie z I polowy 2000 r., stąd wzrost wartości sprzedaży może być zbliżony do wzrostu jego wolumenu. Wielkość importu zależała będzie w dużym stopniu od przyjętych rozwiązań w zakresie ochrony rynku krajowego. Przy utrzymaniu obecnego systemu podziału i egzekwowania wykorzystania kwoty dostępu do rynku oraz ustaleniu maksymalnej ilości importu w ramach pozwoleń przywozu, import mięsa drobiu może nie przekroczyć poziomu z I połowy 2000 r. Przy spodziewanym braku zmian cen w imporcie, również wartość przywozu zbliżona być może do rejestrowanej w I połowie bieżącego roku. W konsekwencji saldo obrotów mięsem i przetworami w I połowie 2001 r. może być nieznacznie wyższe niż w I połowie 2000 r. i wyniesie około 22,5-23 mln USD. Trudno obecnie ocenić wpływ na polskie obroty mięsem drobiu porozumień o dalszej liberalizacji handlu między Polską a UE. W umowie podpisanej 26 września 2000 r. na 36 tys. ton, a więc na poziomie wyższym od realizowanego w ostatnich latach ustalono bezcłowy eksport do UE mięsa, podrobów i żywca drobiowego. Równocześnie kwota preferencyjna z zerową stawką celną w eksporcie przetworów drobiowych ustalona została na l tys. ton. Z drugiej strony UE eksportować może do Polski bez ceł 20 tys. ton mięsa i żywca drobiowego i l tys. ton przetworów wobec rzeczywistego eksportu na poziomie odpowiednio około 3 i 0,1 tys. ton. Kwoty bezcłowego, wzajemnego, dostępu do rynku zwiększać się będą o 10% rocznie. Eliminacja stawek celnych w przyznanej Polsce kwocie preferencyjnej wpłynie przede wszystkim na poprawę opłacalności eksportu mięsa kaczek, gdzie stawki celne są relatywnie najwyższe. Istotnemu wzrostowi eksportu nie sprzyjać tu jednak będzie duża produkcja kaczek w UE i załamanie tego kierunku produkcji w Polsce. Wyznaczenie jednej kwoty w eksporcie mięsa korzystne będzie dla polskiego wywozu mięsa kurcząt, gdzie ustalone w umowie stowarzyszeniowej kwoty preferencyjne były za niskie w stosunku do polskich możliwości eksportowych. Korzystnym dla polskich producentów rozwiązaniem jest zniesienie stawek celnych we wzajemnych obrotach przetworami z indyków. Przy relatywnie wysokich stawkach celnych w imporcie UE, polski eksport przetworów z mięsa indyków do Wspólnoty wyniósł w 1999 r. około 1,5 tys. ton, a import z UE 0,1 tys. ton. Zniesienie stawek w polskim imporcie z UE i duża w stosunku do rzeczywistego importu kwota bezcłowego przywozu wpłynąć może na wzrost przywozu ze Wspólnoty mięsa i podrobów z drobiu grzebiącego a także drobiowego żywca rzeźnego. Skutki wzajemnej liberalizacji obrotów w handlu mięsem i przetworami z drobiu ocenić będzie można najwcześniej w połowie 2001 r., a więc po półrocznym (o ile umowa wejdzie w życie na początku przyszłego roku) okresie jej obowiązywania.

Spis treści