Jaja

Podaż

Nieco większa produkcja w 2000 roku

Po dwóch latach niewielkiego obniżenia produkcji jaj spożywczych, w 2000 r. będzie ona prawdopodobnie ponownie nieco większa w porównaniu z rokiem poprzednim i ukształtuje się na poziomie około 7730 mln sztuk. Przewidywany wzrost wyniesie więc około 2,5%, w tym produkcji fermowej około 5%. Produkcja poza fermowa będzie o około 3% mniejsza. W 2000 r. import jaj wykazywał dalszą tendencję spadkową, a jego poziom w całym roku nie przekroczy prawdopodobnie 12 mln sztuk. Wzrost podaży będzie więc nieco wolniejszy niż produkcji. Na podobnym do importu poziomie można szacować wielkość eksportu jaj spożywczych w 2000 r. Wyniesie ona również około 12 mln sztuk i będzie o 40% mniejsza niż przed rokiem. Podobnie jak w latach poprzednich, również w 2000 r. handel zagraniczny nie będzie odgrywał większej roli w kształtowaniu się ogólnych proporcji w bilansie jaj. Można szacować, że krajowe spożycie jaj, łącznie z przeznaczonymi na produkcję przetworów, będzie w 2000 r. o 2,6% większe niż w 1999 r., ale tylko o ok. 1,5% większe niż w 1998 r. Mały przyrost spożycia wiąże się z relatywnie silnym wzrostem cen detalicznych jaj w roku bieżącym, a także cen skupu dla przetwórstwa.
W 2001 r. można przewidywać dalszy wzrost produkcji fermowej jaj rzędu ok. 3-4%. Spowoduje to około 2-procentowe zwiększenie całej krajowej produkcji ze względu na likwidację wielu drobnych stad niosek w okresie dekoniunktury i bardzo niskich cen na rynku jaj. W następstwie tego udział poza formowej produkcji w ogólnej podaży rynkowej jaj spożywczych obniży się ponownie o około l punkt procentowy. Podaż jaj wzrośnie w 2001 r. w podobnej skali co produkcja oraz ogólne spożycie, tj. o ponad 2%, gdyż obroty handlu zagranicznego prawdopodobnie się zrównoważą.

Rys. 12

Ceny jaj targowiskowe i skup (w zł/szt)

Tabela 20:

Szacunek podaży i rozdysponowania jaj spożywczych (w mln sztuk)

* Szacunki własne
** Prognoza z września 2000 r.
Źródło: Dane GUS i CIHZ

Dobra koniunktura na rynku jaj w 2000 r.

Dynamiczny wzrost cen, jaki rozpoczął się od września 1999 roku, spowodował już w końcowych miesiącach ubiegłego roku znaczny wzrost opłacalności produkcji jaj spożywczych. Dobra koniunktura na rynku utrzymuje się do chwili obecnej, co wywołało wzrost produkcji fermowej. Niewielkie obniżenie poziomu opłacalności tej produkcji miało miejsce w okresie wiosennym, jednak nie zmieniło to ogólnej koniunktury.

W pierwszej połowie 2000 r. średnia cena mieszanki paszowej dla kur niosek była tylko o około 1% wyższa od średniej ceny tej mieszanki z pierwszego półrocza 1999 r. W tym samym czasie średnie ceny skupu jaj wzrosły o ponad 25%. a ceny targowiskowe o około 5%. Można przypuszczać, że wzrost cen pasz przemysłowych, jaki wystąpił w drugiej połowie 2000 r. może przyczynić się do pewnej redukcji marży producenta. Jednak nadal produkcja pozostaje opłacalna. Tym bardziej, że w strukturze obrotów coraz większe znaczenie zyskują jaja małe, na których produkcję potrzeba mniej paszy.

Zwłaszcza supermarkety chętnie handlują mniejszymi jajami, ponieważ są one umieszczone w większych opakowaniach, które konsument kupuje pozornie "taniej". Można przypuszczać, że również w 2001 r. utrzyma się dobra koniunktura dla producentów jaj - zwłaszcza o dużej skali produkcji, których ważnym kanałem dystrybucji są supermarkety. Następuje powolna odbudowa pogłowia niosek po redukcji tego pogłowia w 1999 r. w efekcie bardzo niskich cen jaj. W ciągu trzech kwartałów 2000 r. stado reprodukcyjne kur niosek, przeznaczonych do intensywnej produkcji, zwiększyło się o około 1,5% wobec tego samego okresu roku ubiegłego. Stado reprodukcyjne kur typu ogólnoużytkowego było natomiast o 22% mniejsze niż przed rokiem. Oznaczać to może odbudowę pogłowia produkcyjnego niosek głównie w fermach jaj i dalszą jego redukcję w chowie przydomowym. Następstwem tego byłby wzrost przeciętnej nieśności kur w skali kraju. Fakt ten, obok dobrej koniunktury na rynku jaj, stał się podstawą przewidywanego obecnie wzrostu produkcji jaj również w 2001 r.

Tabela 21

Ceny i relacje cen na rynku jaj

Spis treści