Krzysztof Jurgiel o ostatniej komisji AGRI w PE

30 kwietnia 2023

W zeszłym tygodniu odbywały się posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego. Szczegółowe sprawozdanie z tych zdarzeń tradycyjnie już przesłał do naszej redakcji Pan Krzysztof Jurgiel
Poseł do Prlamentu Europejskiego z ramienia Prawa i Sprawiedliwości.
A oto pełna treś komunikatu/sprawozdania polskiego Eurodeputowanego.

Komunikat z posiedzeń Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego w dniach 20 oraz 24-25 kwietnia 2023 r.

Tematy główne:

I. Komisja z dnia 20.04.2023r.:

Pkt 3 agendy - Oznaczenia geograficzne Unii Europejskiej w odniesieniu do wina, napojów spirytusowych i produktów rolnych oraz systemów jakości produktów rolnych, zmiana rozporządzeń (UE) nr 1308/2013, (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/787 oraz uchylenie rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

Pkt 4 agendy - Zmiana dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów.

II. Komisja w dniach 24-25.04.2023r.:

Pkt 4 agendy - wymiana poglądów z komisarz odpowiedzialną za zdrowie i bezpieczeństwo żywności Stellą Kyriakides w ramach zorganizowanego dialogu

Pkt 5 agendy - Wymiana poglądów z Markijanem Dmytrasewyczem, ukraińskim wiceministrem polityki rolnej i żywności

Pkt 6 agendy - Opakowania i odpady opakowaniowe, zmiana rozporządzenia (UE) 2019/1020 i dyrektywy (UE) 2019/904 oraz uchylenie dyrektywy 94/62/WE

Pkt 7 agendy - Wysłuchanie publiczne pt. „Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi w rolnictwie” organizowane wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) (zob. osobny projekt programu)

Pkt 9 agendy - Znakowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych

Pkt 10 agendy - Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i długoterminowej odporności rolnictwa UE

Pkt 11 agendy - Zmiana dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów

Pkt 12 agendy - Wymiana pokoleniowa w gospodarstwach rolnych przyszłości w UE

Pkt 13 agendy - Prezentacja badania pt. „Wpływ ekstremalnych zjawisk klimatycznych na produkcję rolną w UE” organizowana przez Departament Tematyczny B

Pkt 14 agendy - Europejska strategia w zakresie białka

I. Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego w dniu 20 kwietnia 2023 r. omówiono następujące tematy:

Pkt 3 agendy - COM(2022) 134 - Oznaczenia geograficzne Unii Europejskiej w odniesieniu do wina, napojów spirytusowych i produktów rolnych oraz systemów jakości produktów rolnych, zmiana rozporządzeń (UE) nr 1308/2013, (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/787 oraz uchylenie rozporządzenia (UE) nr 1151/2012

Oznaczenia geograficzne (OG) służą określeniu produktów, których jakość, cechy charakterystyczne lub renoma wynikają z czynników naturalnych i ludzkich związanych z ich miejscem pochodzenia. Stanowią one prawo własności intelektualnej ukierunkowane na promowanie uczciwej konkurencji między producentami przez zapobieganie stosowaniu nazwy w złej wierze oraz oszukańczym i wprowadzającym w błąd praktykom. Oznaczenia geograficzne gwarantują konsumentom autentyczność produktu i wyróżniają go na rynku, co zapewnia wyższą wartość sprzedaży i wywozu.

W dniu 31 marca 2022 r. Komisja przyjęła wniosek w następstwie podjętego w strategii „od pola do stołu” zobowiązania do przyczynienia się do przejścia na zrównoważony system żywnościowy, wzmocnienia ram prawnych oznaczeń geograficznych oraz, w stosownych przypadkach, uwzględnienia szczegółowych kryteriów zrównoważonego rozwoju.

Wniosek Komisji składa się z zestawu przepisów mających na celu wprowadzenie spójnego systemu oznaczeń geograficznych, którego celem jest pomoc producentom w lepszym informowaniu o cechach i atrybutach ich produktów oraz zapewnienie odpowiednich informacji dla konsumentów. System oznaczeń geograficznych identyfikuje produkty o cechach specyficznych ze względu na czynniki naturalne i ich powiązanie z miejscem pochodzenia. Stanowią one prawo własności intelektualnej, mające na celu promowanie uczciwej konkurencji między producentami poprzez zapobieganie wykorzystywaniu nazwy w złej wierze oraz fałszowaniu produktu oryginalnego.

We wniosku Komisji stwierdzono, że ocena polityki, jak również proces oceny skutków wykazały pole do poprawy, zwłaszcza w celu wzmocnienia systemu oznaczeń geograficznych, które mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia wysokiej jakości żywności oraz ochrony dziedzictwa kulturowego, gastronomicznego i lokalnego w całej Unii. Ogólnym celem przeglądu oznaczeń geograficznych jest ułatwienie stosowania oznaczeń geograficznych w całej Unii a także zapewnienie skutecznej ochrony praw własności intelektualnej w Unii, w tym skutecznych procesów rejestracji, w celu sprawiedliwego wynagradzania producentów za ich wysiłki.

Nie proponuje się żadnych zmian w podstawowej strukturze systemów oznaczeń geograficznych, zachowując tym samym rolę państw członkowskich w procedurze składania wniosków dotyczących oznaczeń geograficznych.

WE wniosku Komisji wyjaśniono ponadto, że również system gwarantowanych tradycyjnych specjalności (GTS) nie przyniósł oczekiwanych korzyści producentom i konsumentom. W szczególności, ponieważ tylko kilka nazw zostało zarejestrowanych w ciągu 30 lat istnienia, obecny system gwarantowanych tradycyjnych specjalności nie wykorzystał swojego potencjału. W związku z tym we wniosku określono, że obecne przepisy powinny zostać ulepszone, wyjaśnione i zaostrzone, aby uczynić program bardziej zrozumiałym, operacyjnym i atrakcyjnym dla potencjalnych wnioskodawców. W celu zapewnienia rejestracji nazw oryginalnych produktów tradycyjnych należy dostosować kryteria i warunki rejestracji nazwy, w szczególności poprzez zniesienie warunku, że gwarantowane tradycyjne specjalności mają szczególny charakter.

Z drugiej strony wniosek nie wprowadza zmian w przepisach dotyczących określeń jakościowych fakultatywnych; zostały one wprowadzone dopiero w 2012 r., a Komisja uważa, że ich potencjał musi najpierw zostać w pełni zbadany przez państwa członkowskie.

Ponadto wniosek nie odnosi się do oznaczeń geograficznych nierolnych - zamiarem Komisji jest zaproponowanie odrębnego aktu ustawodawczego.

Pkt 4 agendy - COM(2022) 156 - Zmiana dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów

Dyrektywa 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych („IED”) w zintegrowany sposób, w podziale na sektory reguluje wpływ na środowisko około 52 000 działających na dużą skalę europejskich instalacji przemysłowych i gospodarstw chowu zwierząt gospodarskich („instalacje rolno-przemysłowe”) o wysokim ryzyku zanieczyszczenia. Obejmuje ona wszystkie istotne zanieczyszczenia, które są potencjalnie emitowane przez instalacje rolno-przemysłowe i które mają wpływ na zdrowie ludzkie i środowisko. Instalacje, których dotyczą przepisy IED, odpowiadają za około 20 % masy całkowitej emisji zanieczyszczeń do powietrza w UE, około 20 % emisji zanieczyszczeń do wód oraz w przybliżeniu 40 % emisji gazów cieplarnianych. Do rodzajów działalności regulowanych przepisami IED należą elektrownie, rafinerie, obróbka odpadów i spalanie, produkcja metali, cementu, szkła, chemikaliów, pulpy celulozowej i papieru, żywności i napojów oraz intensywny chów świń i drobiu. Instalacja regulowana przepisami IED może prowadzić kilka rodzajów działalności objętych IED, np. produkcję cementu i współspalanie odpadów.

Komitety Copa-Cogeca w swoim stanowisku, dotyczącym dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, wzywają Komisję, Parlament Europejski i Radę do:

Nieporównywania chowu zwierząt do działalności przemysłowej
Uwzględnienia skutków wojny dla dostaw żywności
Przeprowadzenia kompleksowej oceny skutków wszystkich inicjatyw politycznych wpływających na sektor rolny, proponowanych w ramach Zielonego Ładu
Sprecyzowania przelicznika DJP
Redukcji ambicji proponowanego progu
Usunięcia gospodarstw mieszanych z zakresu dyrektywy
Doprecyzowania kryteriów stosowania procedury rejestracji w oparciu o chów na wolnym wybiegu, chów na pastwisku, wypas lub stajnie posiadające naturalną wentylację
Eliminacji zasady łączenia
- Doprecyzowania, że obornik nie powinien być uznawany za „odpad”, gdyż jest to nawóz ekologiczny, niezbędny do zachowania równowagi w zrównoważonym łańcuchu żywnościowym
- Niemożliwienia wykorzystywania aktów delegowanych, aby wprowadzać zmiany do zakresu dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych oraz opracowywać zasady funkcjonowania
- Ograniczenia kontroli społecznej w celu poszanowania prywatności i komfortu rolników
- Odwrócenia ciężaru dowodu w przypadku domniemanych naruszeń dyrektywy
- Objęcia wymagań dotyczących rzeźni, branży spożywczej i pokrewnych sektorów biznesu uwzględnionych w rozdziale II w sposób efektywny kosztowo i proporcjonalny
- Nienakładanie na właściwe organy obowiązku zawieszania działalności w przypadkach niezgodności
- Zapewnienia spójności z innymi politykami, prawodawstwem i celami UE, aby przede wszystkim zagwarantować, że dyrektywa nie utrudni dalszego zwiększania dobrostanu zwierząt.

II. Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego w dniach 24-25 kwietnia 2023 r. omówiono następujące tematy:

Pkt 4 agendy - wymiana poglądów z komisarz odpowiedzialną za zdrowie i bezpieczeństwo żywności Stellą Kyriakides w ramach zorganizowanego dialogu.

Coroczny tzw. dialog strukturalny z komisarz Kyriakides daje posłom możliwość zakwestionowania szeregu kontrowersyjnych kwestii, które pojawiają się w Komisji w formie wniosku ustawodawczego i mogą zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu.

Przykładowo:

Pestycydy. W ramach proponowanego rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (SUR) omawiamy obecnie istotne cele w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów i ograniczenia ryzyka. Jednak zmniejszenie zależności od syntetycznych pestycydów w dużej mierze zależy od dostępności bezpieczniejszych, skutecznych, niesyntetycznych alternatyw. Chociaż pojawiają się pewne alternatywy, nie mogą one, nawet na poziomie zagregowanym, być traktowane jako pełny substytut. W związku z tym, zgodnie z kilkoma badaniami, w tym badaniami przeprowadzonymi przez Wageningen University and Research, proponowane cele doprowadzą do wyjątkowej redukcji plonów w pobliżu 20 %. Komisja Europejska w swojej ocenie skutków nie uwzględniła skutków pandemii COVID-19 i wojny z Ukrainą. Z tego powodu w dniu 19 grudnia 2022 r. Rada zwróciła się do Komisji o przygotowanie dodatkowej oceny skutków. Termin wyznaczony Komisji na mocy niniejszej decyzji Rady na przedstawienie dodatkowej oceny skutków wyznaczono na dzień 28 czerwca 2023r.

Nowe techniki genomowe (NGT) można uznać za częściową alternatywę dla niektórych zastosowań pestycydów. NGTS pozwalają na szybszą hodowlę nowych odmian roślin, co może również obejmować odmiany roślin bardziej tolerancyjne na inwazję szkodników i/lub bardziej odporne na suszę/wilgotność, co w konsekwencji oznacza mniej odporne rośliny bardziej podatne na inwazję szkodników (owady itp.). Komisja Europejska miała opublikować wniosek dotyczący dwóch powiązanych ze sobą dossier w tym kontekście: Nowe techniki genomowe i materiał rozrodczy roślin w dniu 7 czerwca 2023 r. W ostatnich dniach media donoszą, że ta data zostanie odroczona. Nie było jednak komunikatu Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, przynajmniej nie z naszej wiedzy.

Dobrostan zwierząt. UE stosuje rygorystyczne przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt w odniesieniu do chowu i uboju, natomiast nie są one obowiązujące w państwach trzecich, z których eksportuje się zwierzęta z UE.

Poseł Krzysztof Jurgiel zabrał głos w powyższym temacie:

Mam pytania do Pani Komisarz - czy prawdą jest, że z analizy Komisji Europejskiej, wynika, że przyjęcie rozporządzenia o pestycydach, doprowadzi do redukcji plonów o około 20%, co ma duże znaczenie, jeśli mówimy o bezpieczeństwie żywnościowym.

Druga sprawa dotyczy tego, czy Komisja zrewiduje swoją propozycję zakazu stosowania pestycydów na obszarach wrażliwych oraz ich szerokie definicje - chodzi mi tutaj o definicje tych terenów wrażliwych.

Co Komisja zamierza zrobić na gruncie prawnym, aby nowa regulacja uwzględniała interesy drobnych, rodzinnych, średnich hodowców roślin - dotyczy to nowych technik genomowych.

Pytanie dotyczące importu z Ukrainy - czy Komisja, w związku z tym zwiększonym importem, który stanowi problem dla krajów sąsiadujących z Ukrainą, monitoruje kontrole dotyczące bezpieczeństwa żywności na granicy, bo występują przypadki i interwencje, że nie jest to do końca realizowane - dotyczy to szczególnie tzw. zboża technicznego, które przybrało rozmiary dużego importu z Ukrainy.

Pkt 5 agendy - Wymiana poglądów z Markijanem Dmytrasewyczem, ukraińskim wiceministrem polityki rolnej i żywności.

Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. Ukraina i jej rolnictwo borykają się z licznymi problemami. W ostatnich tygodniach Polska i Węgry ogłosiły zakaz importu zboża z Ukrainy - Polska 15 kwietnia, Słowacja 17 kwietnia, następnie Polska (18 kwietnia) zgodziła się na tranzyt zapieczętowanych i konwojowanych ładunków. Bułgaria ogłosiła zakaz stosowania zbóż i niektórych innych produktów spożywczych 19 kwietnia. Rumunia zapowiedziała, że zapieczętuje i będzie monitorować ukraińskie ładunki zbożowe przejeżdżające przez kraj, a także przeprowadzi kontrole jakości produktów spożywczych na przejściach granicznych, zatrzymując się przed zakazem.

Zakazy te są odpowiedzią na znaczny napływ zbóż po niekonkurencyjnych cenach oraz wykrywanie wysokiego poziomu pozostałości pestycydów, zwłaszcza w zbożach przybywających z Ukrainy. Na tej podstawie można się spodziewać, że głównym elementem zbliżającej się dyskusji będą zakazy, pozostałości pestycydów w zbożach ukraińskich przodków, a także światowe bezpieczeństwo żywnościowe.

Szczegóły:

Ukraiński eksport zboża został poważnie zakłócony. Ukraina zwróciła się do UE o dołożenie wszelkich starań, aby umożliwić temu krajowi utrzymanie swojej pozycji handlowej wobec reszty świata oraz dalsze pogłębienie stosunków handlowych z UE. Środki podjęte w tym celu obejmują ułatwienie logistyki lądowej za pośrednictwem umowy o transporcie drogowym między UE a Ukrainą oraz korytarzy solidarności między UE a Ukrainą oraz zwiększenie stopnia liberalizacji rynku poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/870 w sprawie tymczasowych środków liberalizacji handlu uzupełniających koncesje handlowe mające zastosowanie do ukraińskich produktów na mocy układu o stowarzyszeniu. Rozporządzenie to weszło w życie w dniu 4 czerwca 2022 r. i będzie obowiązywało do dnia 5 czerwca 2023 r.

Na poziomie międzynarodowym: 22 lipca 2022 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych i Turcja pośredniczyły w porozumieniu w sprawie otwarcia bezpiecznego morskiego korytarza humanitarnego na Morzu Czarnym (Inicjatywa zbożowa Morza Czarnego). Od tego czasu ponad 900 statków pełnych zboża i innych środków spożywczych opuściło trzy ukraińskie porty: Chornomorsk, Odessa i Jużny/Pivdennyi. Odblokowanie szlaku eksportu morskiego pomogło zaradzić globalnemu kryzysowi w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego i niższym cenom zbóż, jednak zaległości eksportowe pozostają znaczne. Do marca 2023 r. ponad 23 mln ton zboża i innych środków spożywczych zostało wyeksportowanych w ramach Inicjatywy Zbożowej Morza Czarnego. Prawie 49 % ładunku stanowiła kukurydza. Trzeba było go szybko przesunąć, aby zrobić miejsce na pszenicę z letnich zbiorów. Ponad 65 % pszenicy eksportowanej w ramach inicjatywy na rzecz ziaren Morza Czarnego dotarło do krajów rozwijających się. Kukurydza jest eksportowana niemal w równym stopniu do krajów rozwiniętych i rozwijających się.

Poseł Krzysztof Jurgiel zabrał głos w powyższym temacie:

Panie Ministrze, 21 kwietnia przedstawiciele Bułgarii, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier wysłali list do Komisji Europejskiej, zwracając uwagę na to, że cały ciężar zagospodarowania zwiększonego importu z Ukrainy, spoczywa tylko na kilku krajach członkowskich. Złożono m.in. propozycje dotyczące tranzytu, który nie powinien ograniczać się tylko do pszenicy; dwa - ustanowienie rezerwy rolnej 100 mln zł, a także nabycie żywności i sprzedanie/przekazanie krajom rozwijającym się/głodującym. Pan Minister powiedział, że wierzymy, że uda się znaleźć wspólne rozwiązanie z tymi państwami. Chciałem zapytać: jakie są problemy, które Pana zdaniem trzeba rozwiązać. Czy Ukraina wspólnie działa w tych sprawach dotyczących negocjacji z Komisją Europejską - jakie są konkretne rozbieżności.

Wiadomo, że główne sprawy - teraz to jest cło. Parlament Europejski pracuje nad rozporządzeniem które ma przedłużyć od 6 czerwca zniesienie cła. Druga sprawa - tranzytu. W Polsce udało się na tym etapie opanować, ale teraz rząd Polski jest przeciwny, żeby wprowadzać środki liberalizacji handlowej m.in. zawieszenie ceł. Bardzo proszę o odpowiedź: jakie są zasadnicze różnice; czy Pan współpracuje z tymi krajami czy są duże rozbieżności jeśli chodzi o stosunek z Komisją Europejską.

Pkt 6 agendy - COM(2022) 677 - Opakowania i odpady opakowaniowe, zmiana rozporządzenia (UE) 2019/1020 i dyrektywy (UE) 2019/904 oraz uchylenie dyrektywy 94/62/WE

W dniu 30 listopada Komisja Europejska opublikowała drugą część pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, wprowadzając m.in. wniosek dotyczący przeglądu dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Obecna dyrektywa zostanie zmieniona na rozporządzenie.

Niektóre kluczowe elementy:

Opakowania nadające się do recyklingu: wszystkie opakowania są przeznaczone do recyklingu od dnia 1 stycznia 2030 r. i poddawane recyklingowi w skali od dnia 1 stycznia 2035 r.
Cele dotyczące minimalnej zawartości recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych od 2030 r. Komisja może przyjąć wyłączenia, jeżeli jest to uzasadnione brakiem dostępności lub nadmiernymi cenami określonych tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi lub zwierząt, bezpieczeństwo dostaw żywności lub środowisko, dostosowując odpowiednio minimalne wartości procentowe.
Opakowania nadające się do kompostowania: takie jak torebki na herbatę i kawę oraz lepkie etykiety na owocach i warzywach.
Minimalizacja opakowań: brak pustej przestrzeni, podwójnych ścian itp. Zwolnienia miałyby zastosowanie w przypadku, gdy projekt opakowania podlega oznaczeniom geograficznym pochodzenia. Ograniczenia dotyczące niektórych formatów opakowań. Zakaz stosowania kilku formatów opakowań jednorazowego użytku (załącznik V), takich jak opakowania jednorazowego użytku dla mniej niż 1,5 kg świeżych owoców i warzyw, chyba że istnieje wykazana potrzeba uniknięcia utraty wody lub utraty jędrności, zagrożeń mikrobiologicznych lub wstrząsów fizycznych, np. siatki, torby, tace, pojemniki.
Etykietowanie opakowań: Ogólnounijne obowiązkowe instrukcje sortowania dla konsumentów, które będą musiały być umieszczane zarówno na opakowaniu, jak i na pojemnikach
Cele ponownego użycia i ponownego napełniania. Komisja będzie uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych dotyczących wyłączeń w odniesieniu do określonych formatów opakowań w przypadku kwestii higieny, bezpieczeństwa żywności lub ochrony środowiska uniemożliwiających osiągnięcie celów.
Maksymalne roczne zużycie 40 lekkich plastikowych toreb na osobę do końca 2025r. Państwa członkowskie mogą wyłączyć bardzo lekkie plastikowe torby na zakupy, które są wymagane do celów higienicznych lub dostarczane jako opakowania do sprzedaży żywności sypkiej, aby zapobiec marnotrawieniu żywności.
Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych: cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów dla państw członkowskich dotyczące ograniczenia wytwarzania odpadów opakowaniowych na mieszkańca odpowiednio o 5 %, 10 % i 15 % do 2030 r., 2035 i 2040 r.

Poseł Krzysztof Jurgiel zabrał głos w powyższym temacie:

Popieram podejście ogólne, zgodnie z którym wszelkie inicjatywy mające na celu zastąpienie opakowań jednorazowych, w tym produktów z tworzyw sztucznych, w sektorze spożywczym powinny być realizowane w sposób wykonalny technicznie i ekonomicznie. Pomysł recyklingu chemicznego jako uzupełnienie w stosunku do recyklingu mechanicznego zwłaszcza w odniesieniu do opakowań z tworzyw sztucznych mających kontakt z żywnością, wydaje się równie zasadny.

Kierunek zwiększania elastyczności dla państw członkowskich, aby mogły one dostosować swój model produkcji do dostępności zasobów wody i energii - to cenny aspekt Opinii, podniesiony w wielu poprawkach.

Uważam jednak, że opinię można jeszcze uzupełnić o szereg poprawek. Wyrażałem już swoje poważne obawy wobec projektu rozporządzenia - przypomnę w tym miejscu te najważniejsze:

Nowe cele recyklingu opakowań powinny być bardziej realistyczne, mierzalne, wykonalne pod względem technicznym, z zachowaniem idei zrównoważonego rozwoju, a więc nie tylko z uwzględnieniem aspektów środowiskowych, ale również gospodarczych i społecznych.
Państwom członkowskim należy pozostawić większy margines elastyczności,
w szczególności w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, systemów kaucyjnych i gospodarowania odpadami.
Cele związane z ponownym użyciem opakowań powinny zostać wdrożone przez wszystkie sektory napojów, bez dyskryminowania żadnego z nich. W aktualnym projekcie Komisji do 2030 roku producenci i ostateczni dystrybutorzy piwa będą musieli osiągnąć cel ponownego użycia opakowań na poziomie 10% (25% do 2040 roku). Tymczasem producenci wina skorzystają na niższym celu w zakresie ponownego użycia, tj. 5% (15% do 2040 roku), natomiast alkohole wysokoprocentowe zostały całkowicie wyłączone z obowiązku przestrzegania jakichkolwiek wymagań odnośnie ponownego używania opakowań.

Tego typu dyskryminacja jest sprzeczna z celami w zakresie ochrony środowiska, zawartymi w projekcie, które obejmują jak największą redukcję ogólnej ilości opakowań wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej, a co za tym idzie także odpadów opakowaniowych.

Uważam, że należy w sposób indywidualny i szczególny ustalić cele w odniesieniu do opakowań do żywności płynnej: mleka i jego przetworów oraz soków. Są to opakowania aseptyczne, szczególnie istotne dla zapewnienia odporności systemu żywnościowego. Wydłużają one bowiem okres trwałości produktów bez konieczności stosowania środków konserwujących lub chłodzenia, co przyczynia się do ograniczenia marnowania żywności. Dlatego należy przewidzieć możliwość wyłączenia wspomnianych opakowań z celów dotyczących ponownego użycia.

Moje obawy budzi również propozycja licznych aktów delegowanych i wykonawczych, które zostały sformułowane w sposób mało precyzyjny, co powoduje niepewność dotyczącą ich przyszłego kształtu, a w konsekwencji stwarza dodatkowe ryzyka biznesowe. W odniesieniu do wszystkich tych aspektów będę składał stosowne poprawki.

Panel 1: Zarządzanie wpływem rolnictwa na zasoby wodne – kierunki polityki i możliwości WPR.

Poseł Krzysztof Jurgiel przedstawił swoje stanowisko:

Panie Przewodniczący, chciałem powiedzieć kilka słów na temat zarządzania wodą, finansowania w ramach programu rozwojów lokalnych - przykład Polski. W Polsce w latach 2022-2023 utworzono co najmniej kilkadziesiąt powiatowych Lokalnych Partnerstw Wodnych. Działające na obszarze całego kraju inicjatywy pod nazwą: Lokalne Partnerstwa Wodne, mają na celu wzmocnienie i rozwój współpracy wszystkich podmiotów działających na szczeblu lokalnym w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą.

Cele szczegółowe utworzonych partnerstw to: aktywizacja i integracja środowisk lokalnych, diagnoza sytuacji, a także wypracowanie wspólnych rozwiązań na rzecz poprawy szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Zadanie polegało na powołaniu na szczeblu lokalnym zespołu składającego się z przedstawicieli wielu instytucji.

Przyjęto metodę partnerstwa jako podstawę dla zainicjowania procesu budowania lokalnych porozumień na rzecz wody. Uzyskane efekty po trzech latach doświadczeń to:

Zainicjowano dyskusję wewnętrzną na temat charakteru i możliwego miejsca „Lokalne Partnerstwa Wodne” w programach i strategiach rozwoju na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym
Lokalne Partnerstwa stały się instrumentem dla realizacji zadań w zakresie gospodarki wodnej
Lokalne Partnerstwa to niezależne, samoorganizujące się inicjatywy lokalne, oparte na lokalnych zasobach
Lokalne Partnerstwa to przede wszystkim mechanizm dla skuteczniejszego wydatkowania środków publicznych
Partnerstwa są lokalnymi, oddolnymi porozumieniami nakierowanymi na identyfikowanie problemów i wypracowywanie rozwiązań

Inicjatywa ta, jest dobrą praktyką, wartą propagowania i rozwijania w naszym kraju, jak i możliwym, realnym narzędziem do wymiany doświadczeń w całej Europie w zakresie dotyczącym gospodarki wodnej.

Panel 2: Przeciwdziałanie wpływowi susz i powodzi na rolnictwo – warianty strategiczne i najlepsze praktyki.

Poseł Krzysztof Jurgiel przedstawił swoje stanowisko:

Jak wiadomo jednym z ważniejszych utrudnień, które dotykają europejskie rolnictwo/obszary wiejskie jest niedobór wody. Następujące w przyrodzie zmiany klimatyczne są coraz bardziej odczuwalne i mogą zwiększyć ryzyko deficytów wody i pogorszyć bezpieczeństwo wodne, a także zwiększyć ryzyko suszy i powodzi. Woda jest zasobem niezbędnym do prowadzenia produkcji rolnej, a rolnictwo, które gospodaruje na 60% powierzchni obszarów zlewni, jest głównym użytkownikiem zasobów wodnych w Polsce. Odnawialne zasoby wodne pochodzą z opadów. Choć ilość opadów nie zmienia się znacząco od 150 lat, ich rozkład stał się w ostatnich dekadach niekorzystny z punktu widzenia odnawiania się zasobów wody. W takiej sytuacji kluczowe znaczenie dla dbałości o odnawianie zasobów wodnych, ich jakość i dostępność ma zatrzymywanie, retencjonowanie i spowalnianie odpływu wody z terenu zlewni. Na poziomie regionalnym to przede wszystkich budowa nowych, małych zbiorników retencyjnych i odtwarzanie prawidłowo działających systemów melioracyjnych, które nie tylko mają odprowadzać wodę, ale także umożliwić jej zatrzymanie.

Jeśli chodzi o zarządzanie ryzykiem to art. 76 umożliwia wspieranie rolników i gospodarstw rolnych w przypadku wystąpienia susz. Krajowe plany strategiczne określają też zasady gospodarki wodnej. Mam prośbę do Pani Przewodniczącej, aby na jednym z posiedzeń komisji, była informacja na temat: zarządzanie ryzykiem w przypadku susz, a także informacji dotyczącej gospodarki wodnej, określonej w planach strategicznych poszczególnych państw.

Pkt 9 agendy - COM(2022) 659 - Znakowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych

We wniosku Komisji przewidziano, że karma dla zwierząt domowych ma być oznakowana jako ekologiczna. Poprawki kompromisowe przewidują, co następuje: Po pierwsze, włączenie produktów, w których główny składnik pochodzi z połowów lub polowań. Po drugie, aby umożliwić wyczerpanie zapasów produktów, które zostały już oznakowane zgodnie z odpowiednimi normami prywatnymi lub krajowymi, w celu uniknięcia odpadów. Po trzecie, odroczenie daty obowiązku używania logo ekologicznego o 6 miesięcy, aby dać podmiotom czas na wprowadzenie zmian. Uniknięto bezpośredniego odniesienia do celu 25 % dla produktów ekologicznych.

Poseł Krzysztof Jurgiel głosował za przyjęciem sprawozdania.

Pkt 10 agendy - 2022/2183(INI) -Projekt rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i długoterminowej odporności rolnictwa UE

EKR w pełni popiera treść sprawozdania i wszystkie zgłoszone poprawki kompromisowe.

Raport prawidłowo diagnozuje wyzwania stojące przed UE i globalnym bezpieczeństwem żywnościowym wynikające z trwającego konfliktu zbrojnego między Ukrainą a Rosją oraz z kryzysu energetycznego i destabilizacji rynków rolnych narażonych na gwałtownie rosnące koszty produkcji i inflację.

Wyraźnie podkreślono potrzebę dodatkowego, odpowiednio ukierunkowanego wsparcia finansowego dla sektora rolno-spożywczego.

Sprawozdawca, przy wsparciu Renew i EKR, nie pozwolił na reprezentację lewicowego programu, zgodnie z którym najlepszym sposobem budowania bezpieczeństwa żywnościowego jest dbanie o różnorodność biologiczną, odejście od intensywnej produkcji rolnej, drastyczne ograniczenie koncentracji stad zwierząt gospodarskich i zmiana stylu żywieniowego w kierunku diety wyłącznie roślinnej.

Uzgodniono 37 poprawek kompromisowych, w których uwzględniono większość istotnych i aktualnych aspektów produkcji żywności: rentowność produkcji i ciężar przystosowania się do zmiany klimatu, wyzwania związane ze strategią Zielonego Ładu, stosowanie pestycydów i nawozów, potrzeba innowacji (w tym NGT), utrzymanie konkurencyjności produkcji krajowej w porównaniu z importem z państw trzecich, wymiana pokoleniowa, logistyka, problem marnotrawienia żywności, pomoc humanitarna, rola kobiet – i innych.

Poseł Krzysztof Jurgiel głosował za przyjęciem sprawozdania.

Pkt 11 agendy - COM(2022)156 - Zmiana dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów

Komisja dążyła do rozszerzenia zakresu dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych na bydło i większą liczbę ferm trzody chlewnej i drobiu. Kontrsprawozdawcy komisji AGRI uzgodnili kompromisy, które nie rozszerzają zakresu. Skreślono bydło, a progi dla drobiu i świń są utrzymywane na obecnym poziomie. Kompromisy usuwają również zasadę agregacji. Teksty kompromisowe ograniczają uprawnienia przekazane Komisji; na wniosek ECR Komisja będzie miała mniejsze uprawnienia do ustanawiania zasad działania. Poprawiono również odwrócenie ciężaru dowodu. Komisja AGRI w niniejszej opinii daje wyraźny sygnał, że nie chce rozszerzać dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych

Poseł Krzysztof Jurgiel wstrzymał się od głosu.

Pkt 12 agendy - Wymiana pokoleniowa w gospodarstwach rolnych przyszłości w UE

Członkowie omówili projekt sprawozdania w sprawie wymiany pokoleń przygotowany przez sprawozdawczynię Isabel Carvalhais (S&D). Sprawozdawca podkreśla, że wymiana pokoleniowa ma kluczowe znaczenie dla zrównoważenia społecznego, gospodarczego i środowiskowego obszarów wiejskich i autonomii żywnościowej UE, a także dla przyszłości rolnictwa i tradycyjnego modelu rolnictwa rodzinnego, a także dla wprowadzania innowacji. W projekcie sprawozdania stwierdza się, że głównymi barierami utrudniającymi uzyskanie statusu rolnika są ceny i dostępność gruntów, niska rentowność, wymogi administracyjne i wizerunek sektora (w ramach konsultacji społecznych w sprawie WPR). Wnioski o pożyczkę składane przez rolników są często odrzucane.

W sprawozdaniu wezwano państwa członkowskie do opracowania spójnych strategii na rzecz promowania zmian pokoleniowych, łącząc w komplementarny sposób różne środki, takie jak wsparcie finansowe, ulgi podatkowe i zachęty, a także usługi doradcze, takie jak pośrednik sukcesji lub dopasowywanie współpracy międzypokoleniowej.

EKR podkreśla znaczenie ochrony gruntów rolnych. Rzeczywiście musimy przyjrzeć się presji ze strony innych źródeł, takich jak urbanizacja. Kontrsprawozdawca EKR podkreśla również presję wywieraną przez środki ochrony przyrody (oparte na obszarze). Jeśli chodzi o faktyczne instrumenty prawne dotyczące rynku gruntów, sprawozdawca dostrzega rolę UE, jednak zdaniem naszych grup odpowiedzialne są państwa członkowskie.

EKR zgadza się, że młodzi rolnicy powinni odgrywać większą rolę w procesach decyzyjnych dotyczących polityk mających wpływ na ich przyszłość. EKR z zadowoleniem przyjmuje fakt, że sprawozdawca uwzględnił pomysł wezwania Komisji i państw członkowskich do uwzględniania aspektu młodych rolników w wymiarze horyzontalnym przy opracowywaniu polityk i instrumentów finansowania (pkt 26). Należy dopilnować, aby ten przepis zadziałał w praktyce.

EKR podkreśla również, że perspektywy rentowności gospodarczej będą głównym powodem, dla którego młodzi ludzie przejmą gospodarstwo lub nie.

Poseł Jurgiel zabrał głos w powyższym temacie:

Przeprowadzona we właściwym czasie wymiana pokoleń może pozytywnie wpłynąć na efekty produkcyjne, systemy produkcji, a także na sposób funkcjonowania społeczeństwa i styl życia na obszarach wiejskich.

Wymiana pokoleniowa w rolnictwie niesie za sobą m. in.:

1. Większy potencjał innowacyjności
2. Większą przedsiębiorczość
3. Otwartość na problemy środowiskowe
4. Większy rozwój rolnictwa

Gospodarstwa młodych rolników uzyskują lepsze wyniki niż gospodarstwa ogółem. Zwiększają swoją wielkość ekonomiczną oraz dochód z rodzinnego gospodarstwa w przeliczeniu na hektar i osobę pełnozatrudnioną. Poza tym, młodzi rolnicy, jako grupa dobrze przygotowana zawodowo, wykazuje dużą aktywność
w pozyskiwaniu środków publicznych na modernizację oraz rozwój. Wykazać można także większe zaangażowanie w procesy produkcji z myślą o przyszłości.

Kwestie młodych osób w rolnictwie były i są przedmiotem troski wszystkich krajów europejskich. W rolnictwie europejskim, w którym dominują rodzinne gospodarstwa rolne, pomoc i wsparcie dla następców rolników przechodzących
na emeryturę należy do kluczowych zadań Wspólnej Polityki Rolnej. Zachodzą
w takich gospodarstwach niezwykle ważne zmiany takie jak: wymiana generacji rolników i ciągłość gospodarowania w rolnictwie. Następuje poprawa struktury agrarnej, wzrasta konkurencyjność i efektywność ekonomiczna rolnictwa. Przejęcie gospodarstwa i prowadzenie produkcji rolnej przez naturalnych następców dotyczy wielu płaszczyzn, m.in. prawnej, społecznej, technologicznej i ekonomicznej.

Pkt 14 agendy - Europejska strategia w zakresie białka

Posłowie omówili projekt sprawozdania z własnej inicjatywy w sprawie europejskiej strategii na rzecz białka, przygotowany przez Rapport Emma Wiesner (Renew). Białka są niezbędnymi składnikami zrównoważonej i zdrowej diety oraz że białka roślinne mają również kluczowe znaczenie dla przejścia na zrównoważone systemy żywnościowe. Sprawozdanie poprzedza planowany przez Komisję przegląd strategii w zakresie białka w pierwszym kwartale 2024 r.

Sprawozdawca proponuje następujące pięć filarów:

Wizja zwiększenia produkcji białka w UE. W tym perspektywa geopolityczna, zmniejszenie zależności, wszystkie możliwe źródła białka.
Lepsze warunki dla produkcji białka w UE. Np. rolnicy w centrum, konkurencyjny sektor, dobry materiał roślinny, dodatki paszowe, RENURE i o obiegu zamkniętym, gleba i płodozmian.
Opracowanie białka roślinnego i alternatywnego dla żywności i paszy. Na przykład akwakultura, innowacyjna żywność oparta na komórkach, owady, przepisy dotyczące nowej żywności, konsumpcja, badania naukowe.
Całościowe podejście obejmujące cały łańcuch wartości żywności. W tym poprzez współpracę w łańcuchu dostaw, powinny być ukierunkowane na rynek, strumienie odpadów ponownego wykorzystania, powiązane z produkcją energii ze źródeł odnawialnych, zamówienia publiczne związane ze zużyciem.
Konkretne działania polityczne. Sprawozdawca proponuje, by Komisja przedstawiła szereg działań politycznych, w tym:
1. Środki ustawodawcze: takie jak rozporządzenie w sprawie dodatków paszowych, które umożliwia stabilność i innowacje w dodatkach paszowych; nowe przepisy dotyczące żywności, które upraszczają i przyspieszają procesy wydawania zezwoleń; dyrektywę w sprawie odpadów, która powiększa rodzaje odpadów ulegających biodegradacji, aby można je było uznać za paszę; dyrektywa w sprawie energii odnawialnej, która umożliwia długoterminową stabilną regulację produkcji biopaliw; rozporządzenie w sprawie nowych technik genomowych; połączenie przepisów WPR, które zapewniają zachęty do produkcji roślin wysokobiałkowych, użytków zielonych i roślin strączkowych;
2. Inne środki z zakresu polityki: takich jak bilans białek żywnościowych; ramy większej tolerancji na trudności techniczne przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa przetworzonych produktów rolnych; jasna strategia finansowania badań i rozwoju mająca na celu promowanie wprowadzania na rynek białek roślinnych w żywności i paszy w UE.

EKR podkreśla, że w celu umożliwienia zwiększonej produkcji białek w UE ważne jest, aby UE zapewniła dostęp do nowych technik hodowlanych w celu rozwoju lepszych odmian. Oczywiście konieczne będą odpowiednie inwestycje w badania i innowacje. EKR uważa, że ważna rola białek zwierzęcych obok białek roślinnych zasługuje na większe uznanie, ponieważ idą one w parze (obieg, obornik, produkty uboczne jako pasza).

Poseł Jurgiel zabrał głos w powyższym temacie:

Zaprezentowane w dokumencie założenia stanowią odpowiedź na oczekiwania związane z podejmowaniem działań, mających na celu zwiększenie suwerenności Unii Europejskiej w zakresie produkcji białka, stanowiącego alternatywę dla importowanej soi. Założenia te są bardzo ambitne i wymagają podjęcia - na poziomie UE, działań legislacyjnych oraz intensywnych starań na rzecz rozwoju produkcji alternatywnych źródeł białka.

Dyskusja o potrzebie zmniejszenia uzależnienia UE od importu krytycznych białkowych materiałów paszowych trwa już kilka lat. Pomimo wzmożonych działań, które mają na celu propagowanie uprawy roślin białkowych, zainteresowanie przemysłu paszowego wykorzystaniem białka innego niż importowane, wciąż jest niewielkie.

Europejska produkcja zwierzęca opiera się w blisko 70% na importowanej śrucie sojowej. W dobie wojny w Ukrainie niezależność żywnościowa i paszowa ma takie samo znaczenie jak niezależność energetyczna. Niezbędne są zatem kompleksowe działania, które wprowadzą skuteczne środki zmierzające do zwiększenia niezależności białkowej.

Priorytetem jest zwiększenie areału uprawy soi oraz roślin strączkowych w UE, tak aby był to towar pierwszego zainteresowania dla przemysłu paszowego. Cel ten można osiągnąć poprzez działania legislacyjne, które wprowadzą np. Europejskie Wskaźniki wykorzystania roślin białkowych w produkcji pasz - wzorem rozwiązań, jakie są stosowane w biopaliwach. To zagadnienie nie jest uwzględnione w omawianym dokumencie a warto, aby przyjąć taką możliwość.