XVII Zgromadzenia Związku Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej Polskiej

w sprawie projektu zmiany ustawy systemie oświaty (druk sejmowy nr 1197)
Poznań, 14 - 15 marca 2003 r.

Gminy wiejskie od czasu przejęcia roli organu prowadzącego borykają się corocznie z problemem niedofinansowania zadań oświatowych objętych subwencjonowaniem przez budżet państwa. Część oświatowa subwencji ogólnej, naliczana dla jednostek samorządu terytorialnego, nie odpowiada rzeczywistym kosztom prowadzenia szkół podstawowych i gimnazjów na terenach wiejskich. Wskaźnikowy sposób naliczania subwencji algorytmem sprawia, że pogłębiają się nieuzasadnione różnice w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego prowadzących różne typy szkół. Gminy wiejskie są ponadto obciążone kosztami dowożenia uczniów do szkół, zwykle w znacznie większym stopniu niż wynika to wprost z zapisów ustawy o systemie oświaty.

W sytuacji stałego niedofinansowania zadań objętych subwencją, wobec ogromnych wydatków na oświatę w części określanej jako zadania własne gmin (m.in. remonty, inwestycje) Minister Edukacji Narodowej i Sportu przedstawia projekt zmiany ustawy o systemie oświaty wprowadzający obowiązek nauki dla dzieci 6-letnich, nie przewidując na ten cel stosownych środków finansowych.
Zawarta w uzasadnieniu rządowego projektu propozycja finansowania tego dodatkowego zadania z 1-procentowej rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2003 jest nie do przyjęcia, bowiem kwota subwencji na rok bieżący nie uwzględniała nowych zadań oświatowych, a wspomniana rezerwa jest nieodłączną częścią tejże kwoty. Podobnie zawarte w cytowanym uzasadnieniu kalkulacje, dotyczące przewidywanego wzrostu kosztów doważenia uczniów do szkół opierają się na błędnych założeniach i odsyłają w sposób nieuprawniony do 1-procentowej rezerwy jako źródła finansowania tego nowego zadania.

Uczestnicy XVII Zgromadzenia Związku Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej Polskiej, podzielając troskę Ministra Edukacji Narodowej i Sportu o powszechność przygotowania przedszkolnego, stanowczo protestują przeciwko:
- przekazaniu projektu zmiany ustawy o systemie oświaty do Sejmu RP bez stosownych konsultacji z uprawnioną reprezentacją samorządu polskiego,
- próbie wprowadzenia nowego zadania w dziedzinie oświaty bez zamiaru przekazania jednostkom samorządu terytorialnego odpowiednich środków na ten cel.

Dla jednostki samorządu terytorialnego każdy uczeń, podlegający obowiązkowi szkolnemu, wymaga podobnego finansowania. Jeśli zasadą obowiązującą jest naliczanie części oświatowej subwencji ogólnej na ucznia (SOA), to z tej zasady nie może być wyłączony uczeń 6-letni.
Apelujemy do SEJMU RP o wprowadzenie do rozpatrywanego projektu zmiany ustawy o systemie oświaty zapisu uprawniającego ucznia 6-letniego do korzystania ze środków na edukację z budżetu państwa na takich samych zasadach, jak pozostali uczniowie polskich szkół.

Poznań, dnia 15 marca 2003 r.