Wyniki wyborów do sejmików wojewódzkich

SLD trzyma się mocno, ale jego pozycja w porównaniu z 1998 r. osłabła. Wpływy prawicy wciąż są znaczące. A trzecia siła w kraju to Samoobrona. Populistyczne, antyeuropejskie nastroje są obecne w każdym regionie, ale najbardziej na Ścianie Wschodniej.

Wyniki wyborów do sejmików wojewódzkich lepiej niż do innych szczebli samorządu odzwierciedlają partyjne preferencje Polaków. Na poziomie wojewódzkim dominują już bowiem wielkie ugrupowania, a lokalne komitety wyborców z reguły nie mają czego w sejmikach szukać.

Cztery lata temu wybory do sejmików były starciem dwóch potężnych bloków – AWS i SLD. Sojusz zwyciężył w dziewięciu województwach, Akcja – w siedmiu. Jednak, gdy zsumowano liczbę oddanych głosów we wszystkich regionach, AWS uzyskał nieznacznie lepszy wynik.

W tym roku AWS już nie ma i został jeden potentat – SLD. Sojusz uzyskał najlepszy wynik w 13 województwach. W dwóch ( woj. pomorskim i małopolskim) oddał palmę pierwszeństwa POPiS, w jednym (woj. podkarpackie) - LPR. 

Przez cztery lata poparcie dla SLD wzrosło tylko w województwie lubuskim (i tylko tam Sojusz będzie rządził samodzielnie). Nieznacznie – bo o 2,5 proc. Bardzo zbliżony wynik SLD uzyskał też w Opolskiem - o 0,1 proc. gorszy niż w 1998 r.

SLD najmocniej trzyma się w Lubuskiem (42,9 proc.), Zachodniopomorskiem (33,2 proc.), Warmińsko-Mazurskiem (32 proc.) i Kujawsko-Pomorskiem (31,8 proc.). Natomiast najsłabszy jest w Małopolsce (17,7 proc.) i Podkarpaciu (18,4 proc.). Zaś poparcie dla Sojuszu spadło najbardziej w Łódzkiem (aż o 13,3 proc.), Kujawsko-Pomorskiem (o 11,9 proc.) oraz w Świętokrzyskiem i w Wielkopolsce (o blisko 10 proc.). Pogorszenie się poparcia dla SLD pogłębia jeszcze fakt, że w tym roku startował on wspólnie z UP, a cztery lata temu - samodzielnie.

Kandydaci centroprawicy wystartowali w tym roku w kilku komitetach. Jeśli jednak zsumujemy rezultaty POPiS (bądź osobno PO i PiS na Mazowszu) oraz LPR okaże się, że uzyskamy wyniki zbliżone do poparcia dla AWS w 1998 r. W pięciu województwach nawet wyższe (Dolny Śląsk, Mazowsze, Pomorze, Świętokrzyskie i Wielkopolska). Gdy porównamy poparcie dla SLD-UP oraz zsumowane dla POPiS i LPR, okaże się, że pojedynek prawica – lewica zakończył się remisem 8:8. Najbardziej spektakularne zwycięstwo SLD odniosło w Lubuskiem (różnica 16 proc), a prawica - w Małopolsce, na Podkarpaciu, Pomorzu i Mazowszu (około 20 proc. przewagi nad SLD)

Poparcie dla POPiS i LPR jest zbliżone. W dziewięciu regionach górą była koalicja Platformy i partii braci Kaczyńskich, w siedmiu – Liga. Najwyraźniej POPiS pobił LPR na Pomorzu i Mazowszu, Liga triumfowała zaś w Lubelskiem.

W tym roku przybył nowy ważny uczestnik gry na scenie politycznej – Samoobrona. Nie było województwa, w którym partia Leppera nie uzyskałaby poparcia niższego, niż 10 proc. A w Lubelskiem, Świętokrzyskiem i Łódzkiem nawet przekroczyła 20 proc.! W każdym regionie Samoobrona wygrywała z aspirującym do podobnego elektoratu PSL. W Zachodniopomorskiem miażdżąco: Samoobrona – 19 proc., ludowcy – 5 proc.

Populistyczny, antyeuropejski front (łączne poparcie dla Samoobrony i LPR) jest silny w każdym regionie – oscyluje wokół 20-40 proc. Bastionem radykałów jest Lubelskie i Podkarpacie (po blisko 40 proc.), stosunkowo najbardziej odporne na populizm są zaś Śląsk (22 proc.), Opolszczyzna (23 proc.) i Pomorze (24 proc.).

Na uwagę zwracają wyniki Unii Samorządowej, czyli komitetu wyborczego UW. W 1998 r. Unia oraz Porozumienie Społeczne (komitet stworzony przez PSL, UP i KPEiR) były "języczkami u wagi". Tam, gdzie SLD wygrywało, wchodziło najczęściej w koalicje z PS. Tam zaś, gdzie triumfował AWS, do koalicji wchodzili unici.

W tej kadencji UW będzie miała tylko dwa mandaty – po jednym na Dolnym Śląsku i na Śląsku. W tych województwach Unia przekroczyła bowiem pięcioprocentowy próg wyborczy. Dosyć bliska tej sztuki była też na Pomorzu. Jednak aż w siedmiu regionach poparcie dla UW nie przekroczyło 1 proc.. W 11 województwach na Unię oddano mniej głosów niż na Alternatywę Partię Pracy (komitet złożony m.in. z byłych działaczy KPN). Także w 11 - niż na UPR.

W większości sondaży opinii publicznej ogólnopolskie poparcie dla UW wynosi 3-4 proc. Być może więc dużo gorszy wynik w wyborach do sejmików wynika z niedostatecznej identyfikacji przez wyborców szyldu Unia Samorządowa.