W dniu 11 i 18 kwietnia 2002 r. Regionalne Centrum Doradztwa, Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Barzkowicach zorganizowało szkolenie „Zalesianie gruntów rolnych" wdrażające ustawę o zalesianiu gruntów rolnych. Szkolenie poprowadzone przez pracowników Nadleśnictwa Choszczno przygotowało zainteresowane osoby do prawidłowego wykonania zalesienia, pielęgnacji, ochrony, uprawy leśnej i uzyskania wysokiego stopnia udatności uprawy. Na szkoleniu przekazano bezpłatnie broszurę „Jak sadzić las".
Uczestnicy szkolenia zostali zapoznani m.in. z takimi tematami jak: prawne
zagadnienia dotyczące lasów, wymagania siedliskowe podstawowych gatunków
drzew, przygotowanie gleby pod zalesienia oraz transport, przechowywanie
sadzonek, pielęgnacja i ochrona upraw i młodników. Uczestnicy spotkania w
praktyczny sposób nauczyli się technik sadzenia drzew. Spotkanie to zostało
dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
woj. Zachodniopomorskiego.
W dniu l stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa o przeznaczeniu gruntów
rolnych do zalesienia (z dnia 8 czerwca 2001 r.) Ustawa ta pozwala zalesić słabe,
nieprzydatne rolniczo gleby i ustanawia finansowe wsparcie dla osób zalesiających
grunty rolne.
Możliwość wyłączenia z uprawy gorszych gleb oraz nabycie prawa do ekwiwalentu spotkała się z dużym zainteresowaniem.
Przypomnijmy, że według ustawy można przeznaczyć pod zalesienie:
> grunty klasy V i VI,
> grunty położone na stoku o nachyleniu powyżej 15%,
> grunty okresowo zalewane,
> grunty zdegradowane, czyli takie, których istotna wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych w skutek zmian środowiska spowodowanych działalnością przemysłową.
Łączna powierzchnia jaką można przeznaczyć pod zalesienia według ustawy nie może być mniejsza niż 0,4 ha i większa niż 30 ha, przy czym minimalna wielkość wydzielenia musi wynosić 0,1 ha. Minimalną wielkość zalesienia można osiągnąć, przeznaczając grunty z najwyżej trzech gospodarstw rolnych, pod warunkiem, że graniczą ze sobą.
Jeżeli uwzględniając powyższe ograniczenia właściciel gruntu zdecyduje się na przeznaczenie gruntu do zalesienia, to w celu uzyskania ekwiwalentu musi:
> złożyć stosowny wniosek do starosty zawierający:
- wykaz powierzchni gruntów z uwzględnieniem klas bonitacyjnych,
- wypis z rejestru gruntów z mapkami zawierającymi numery działek i ich położenie,
- przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia zalesienia,> uzyskać pozytywną opinię starosty,
> przygotować glebę pod zalesienia i zalesić zgodnie z planem zalesienia (plan zalesienia oraz materiał szkółkarski otrzymuje się nieodpłatnie od nadleśnictwa)
> zawiadomić starostę o fakcie zalesienia gruntu.
W terminie 3 miesięcy od zawiadomienia starosta sprawdza wykonanie zalesień i wydaje decyzję o stwierdzeniu prowadzenia uprawy leśnej. Podstawą do wydania tej decyzji jest stwierdzenie prawidłowości zalesienia.
Zalesienie jest prawidłowe, gdy spełnia następujące warunki:
> zostało wykonane według otrzymanego planu zalesień,
> stopień udatności uprawy jest nie mniejszy niż 70%,
> jest założone w odległości 3 m od sąsiedniej działki, a w przypadku gdy graniczy z działką leśną - l ,5 m.
Decyzja ta jest podstawą do otrzymania ekwiwalentu za wyłączenie gruntu z upraw rolnych i prowadzenia uprawy leśnej. W przypadku niespełnienia określonych warunków starosta odmawia wydania decyzji, a jeżeli stwierdzi umyślną winę właściciela - obciąża go kosztami sporządzenia planu zalesień i sadzonek. Wysokość ekwiwalentu jest zależna od ilości zalesionych hektarów i wynosi:
> 150 zł/ l ha - przy zalesieniu powierzchni od 0,4-10 ha,
> 50 zł za każdy ha powyżej 10 ha - przy obszarze zalesienia do 20 ha,
> 25 zł za każdy ha powyżej 20 ha.
Gdy w wyniku zalesienia gospodarstwo rolne ulegnie likwidacji, a właściciel nie posiada innego gruntu rolnego lub działki siedliskowej o powierzchni większej niż 0,8 ha to ekwiwalent podwyższa się o 50%. O podwyższenie ekwiwalentu można ubiegać się dopiero po pierwszej ocenie udatności uprawy, która odbywa się po dwóch latach od zalesienia. Kolejne oceny są dokonywane co 3 lata. Ocenia się według tych samych kryteriów co uznanie zalesienia za prawidłowe. Ocena negatywna skutkuje wstrzymaniem wypłaty ekwiwalentu, a stwierdzenie zniszczenia uprawy w wyniku celowego działania właściciela skutkuje nakazem zwrotu pobranego ekwiwalentu wraz z odsetkami.
Monika Jarkiewicz, RCDRRiOW w Barzkowicach