Zniesienie cel i innych barier w obrotach towarami rolnymi i rolnymi przetworzonymi, między Polską i obecnymi oraz nowymi państwami członkowskimi
Akcesja do UE oznacza włączenie Polski w obszar jednolitego rynku. W związku z tym we wzajemnych obrotach między Polską i pozostałymi państwami członkowskimi wszystkie cła i inne bariery zostaną zniesione od momentu akcesji.
Swobodny przepływ towarów jest jedną z podstawowych zasad UE. Zniesienie ceł i innych barier w handlu wzajemnym nie powinno powodować powstawania poważnych napięć na poszczególnych rynkach i w poszczególnych sektorach produkcji ze względu na fakt, że wraz z włączeniem w obszar jednolitego rynku w obrotach wzajemnych powinny zostać zniesione nie tylko da, lecz wszelkie instrumenty zakłócające warunki konkurencji, jak np. subsydia eksportowe, powinny zostać również ujednolicone zasady pomocy publicznej.
Ze względu na fakt, że w przypadku obecnego rozszerzenia będzie miał miejsce okres przejściowy w dochodzeniu nowych krajów członkowskich, w tym Polski, do pełnego poziomu dopłat bezpośrednich, przewidziane
jest dodatkowe wsparcie z budżetów krajowych dla zapewnienia konkurencyjności produkcji w warunkach jednolitego rynku.
Polska, jako jedyny kraj kandydujący, zapewniła sobie, ze względu na szczególną wrażliwość rynków rolnych, możliwość monitorowania przywozu z pozostałych państw członkowskich niektórych towarów rolnych. Monitorowanie to będzie mogło być prowadzone poprzez system licencji importowych wydawanych przez Agencję Rynku Rolnego.
Należy zaznaczyć, że pewne zagrożenia, związane z okresem przejściowym w dochodzeniu do pełnego poziomu dopłat bezpośrednich mogą pojawić się tylko na niektórych rynkach, jak zboża, rzepak, tytoń. Niejednolite zasady pomocy publicznej mogą wystąpić też na rynku spirytusu i wyrobów spirytusowych, w związku z brakiem objęcia tych produktów Wspólną Polityką Rolną. W zakresie innych produktów, takich jak np. owoce i warzywa, mięso wieprzowe i drobiowe, Polska może w okresie przejściowym uzyskać przewagę konkurencyjną, w związku ze stosowaniem uproszczonego systemu dopłat bezpośrednich (dopłaty uzyskają wszyscy producenci rolni, niezależnie od rodzaju produkcji, a nie tylko producenci w wybranych sektorach).
Generalnie, można przewidywać, że włączenie Polski w obszar jednolitego rynku, a w ślad za tym zniesienie ceł w obrotach wzajemnych będzie miało bardzo ograniczony wpływ na sytuację produkcyjną i rynkową, ze względu na fakt, iż już obecnie znaczna część obrotów między Polską i UE, w tym również towarami wrażliwymi, jak np. pszenica, mąka, mięso i przetwory wieprzowe oraz drobiowe, masło, sery, szereg produktów ogrodniczych, odbywa się na zasadach bezcłowych. Większe znaczenie może mieć pełna liberalizacja obrotów z nowymi krajami członkowskim (dotychczasowe państwa CEFTA i bałtyckie).
Przyjęcie Wspólnej Taryfy Celnej UE
Akcesja Polski do UE oznacza również przyjęcie Wspólnej Taryfy Celnej. W związku z tym w imporcie z krajów nie będących członkami UE (kraje trzecie), clą dotychczas stosowane przez Polskę zostaną zastąpione cłami UE, wynikającymi ze Wspólnej Taryfy Celnej. Wpływ zmiany ceł w imporcie z krajów trzecich na sytuację rynkową będzie ograniczony ze względu na fakt, że już obecnie znacząca większość przywozu do Polski towarów rolnych dokonywana jest z krajów członkowskich UE oraz krajów CEFTA i bałtyckich, które również staną się krajami członkowskimi UE. Udział ww. państw w globalnym imporcie Polski ulegnie jeszcze zwiększeniu po akcesji, w związku z pełną liberalizacją obrotów handlowych. Niemniej jednak należy mieć na uwadze znaczące obniżenie poziomu stawek celnych lub nawet ich zniesienie w imporcie z krajów trzecich takich produktów jak tytoń, rzepak, chmiel, piwo, wyroby spirytusowe. Należy mieć również na uwadze znaczące preferencje w dostępie do rynku, jakie UE udzieliła niektórym grupom państw (kraje ACP, kraje byłej Jugosławii, niektóre kraje arabskie). Dotyczy to w szczególności sektora ogrodniczego oraz cukru i tytoniu. Z drugiej strony, w odniesieniu do niektórych produktów rolnych, jak np. zboża, ochrona celna w imporcie z krajów trzecich ulegnie zwiększeniu. Dodatkowo polski rynek, podobnie jak rynki pozostałych państw członkowskich, będzie chroniony specyficznymi mechanizmami, jak ceny wejścia oraz minimalne ceny importowe w odniesieniu do niektórych owoców i warzyw. Ponadto, należy podkreślić, że w UE sprawnie funkcjonuje system ochrony rynków wspólnotowych przed nadmiernym importem i nieuczciwą konkurencją. Na wniosek poszczególnych krajów członkowskich UE wykorzystuje w szerokim zakresie postępowania ochronne i anty dumpingowe. W mniejszym natomiast zakresie, w sektorze rolnym, wykorzystywane są dodatkowe opłaty celne, wprowadzane na podstawie przepisów Porozumienia WTO ws. Rolnictwa, szeroko stosowane obecnie przez Polskę.
W związku z przyjęciem przez Polskę Wspólnej Taryfy Celnej, znacząco zostaną podniesione cła na niektóre towary w Polsce nie produkowane. Dotyczy to w szczególności ryżu i bananów, w przypadku których, na skutek podwyższenia ochrony celnej, może mieć miejsce podwyżka cen na rynku wewnętrznym po akcesji, jak również zmiana kierunków importu (przykładowe zestawienie wysokości stawek celnych stosowanych przez Polskę w imporcie krajów trzecich przed i po akcesji zamieszczono na końcu tego rozdziału)
Możliwości eksportu towarów rolnych na rynki krajów trzecich
Wraz z przystąpieniem do UE, Polska przejmie nie tylko cła importowe stosowane przez UE, lecz również jej eksport zostanie objęty systemem licznych preferencji na rynkach krajów trzecich. UE zawarła bowiem szereg porozumień o handlu preferencyjnym, w ramach których poszczególne kraje przyznały państwom członkowskim UE preferencje w postaci redukcji stawek celnych lub kontyngentów preferencyjnych. Przystąpienie do UE wpłynie więc na poprawę warunków dostępu do niektórych rynków dla polskiego eksportu rolnego, co może mieć istotne znaczenie dla niektórych sektorów, jak np. zwiększenie możliwości i opłacalności polskiego eksportu mleka i produktów mlecznych na rynki krajów arabskich.
Wraz z przystąpieniem Polski do UE, polski eksport rolny na rynki krajów trzecich zostanie objęty subsydiowaniem, finansowanym z budżetu UE, co również w poważnym stopniu może przyczynić się do poprawy konkurencyjności i zwiększenia możliwości lokowania nadwyżek towarów rolnych na rynkach krajów trzecich, np. krajów WNP. Obecnie UE subsydiuje eksport na rynki krajów trzecich mięsa i przetworów wieprzowych, bydła, mięsa oraz przetworów wołowych, drobiu oraz mięsa drobiowego, mleka i przetworów mlecznych, cukru, przetworów zbożowych, jaj, pomidorów świeżych. Stosuje także subsydia do eksportu surowców, w szczególności cukru, zawartych w towarach przetworzonych, takich jak np. wyroby cukiernicze i czekoladowe, pieczywo cukiernicze, jogurty, wyroby spirytusowe. UE posiada także traktatowe możliwości stosowania subsydiów w eksporcie zbóż, rzepaku, tytoniu oraz słodu.
Przy ocenie zmiany możliwości eksportowych towarów rolnych na rynki krajów trzecich po akcesji Polski do UE należy wziąć pod uwagę fakt, że wszelkie porozumienia handlowe, w tym w ramach WTO i umów o strefach wolnego handlu negocjowane są w imieniu krajów członkowskich przez Komisję Europejską, na podstawie mandatu zatwierdzonego przez Radę UE. Tym samym w negocjacjach handlowych możliwość ochrony interesów Polski i zapewnienia jej większych możliwości eksportowych zostanie znacznie zwiększona. Inna jest bowiem w negocjacjach pozycja pojedynczego państwa o średnim obszarze i poziomie rozwoju gospodarczego, jakim jest Polska, a inna pozycja KE, reprezentującej już niedługo 25 czy 27 państw. Należy też podkreślić, że rozszerzenie UE przyniesie również wzmocnienie jej pozycji negocjacyjnej i zwiększenie roli jako partnera w handlu światowym.
Administrowanie obrotem z zagranicą
Ustawa z 26.09.2002 r. o administrowaniu obrotem z zagranicą, o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie innych ustaw, opublikowana 14.11.2002 r. dostosowuje polskie ustawodawstwo do Wspólnej Polityki Handlowej UE. Ustawą tą wprowadzone zostały więc praktycznie wszystkie instrumenty i mechanizmy stosowane w handlu rolnym przez UE. Instrumenty i mechanizmy te, to przede wszystkim:
W związku z wejściem w życie ww. ustawy, dostosowującej polskie przepisy dal Wspólnej Polityki Handlowej UE w okresie przedakcesyjnym, po przystąpieniu do UE nie nastąpi poważniejsza zmiana mechanizmów i instrumentów w handlu zagranicznym towarami rolnymi w stosunku do stanu obecnego. Jednakże, w związku zł odmienną wrażliwością poszczególnych produktów na rynku polskim i rynku unijnym, nastąpią zmiany stosowanych instrumentów w obrotach poszczególnymi towarami, jak np. import bananów i ryżu zostanie objęty licencjonowaniem, ryż zostanie również objęty licencjonowaniem eksportu. Wejdą w życie nowe kontyngenty taryfowej związane ze zobowiązaniami UE w ramach WTO i umów o handlu preferencyjnym oraz jednostronnymi preferencjami UE dla niej których grup krajów. Instrumenty handlu zagranicznego, jak wydawanie licencji, ogłaszanie i organizowanie przetargów, rozdział kontyngentów taryfowych, realizowane będą, podobnie jak dotychczas, przez ARR.
Odrębne uregulowania i mechanizmy stosowane przez UE w obrotach towarami rolnymi przetworzonymi, takimi jak np. wyroby cukiernicze i czekoladowe, pieczywo cukiernicze, jogurty aromatyzowane, piwo, wyroby spirytusowe, wermuty, papierosy oraz tytoń przetworzony, ekstrakty kawy i herbaty, lody, wody mineralne, musztarda ketchup, zupy w proszku, makarony, margaryna. Import tych towarów administrowany jest na granicy. Cła na ogół składają się z dwóch elementów - elementu ochrony przemysłowej i elementu ochrony surowców rolnych zawartych w danym produkcie. Element ochrony przemysłowej ma postać stawki ad walorem, a element ochrony rolnej - najczęściej stawki specyficzną, która w wielu przypadkach jest zmienna i zależy od składu danego produktu. Podobnie, w eksporcie towarów przetworzonych, wyodrębnione są surowce rolne w nich zawarte, których eksport może być subsydiowany. Polska wprowadzi wyżej opisany system w obrotach towarami przetworzonymi z dniem akcesji do UE.
.png)
Zaloguj przez Facebook
