Słownik Unii Europejskiej – T

TACIS (ang.: TECHNICAL ASSISTANCE TO THE COMMON-WEALTH OF INDEPENDENT STATES) – Pomoc Techniczna dla Wspólnoty Niepodległych Państw oraz Gruzji w ramach programów pomocowych Unii Europejskiej utworzona w 1999 roku dla państw byłego ZSRR oraz Mongolii.

TAIEX – patrz BIURO WYMIANY INFORMACJI NA TEMAT POMOCY TECHNICZNEJ

TEMPUS – program mobilności studentów uniwersyteckich w Europie, który został utworzony w odpowiedzi na otwarcie się Europy Środkowej i Wschodniej. W ramach programu udzielana jest pomoc finansowa dla wspólnych projektów z państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europy Środkowej i Wschodniej w obszarze programów nauczania oraz szkolenia zawodowego.

TFAN – patrz ZESPÓL ZADANIOWY DO SPRAW NEGOCJACJI] AKCESYJNYCH

TRAKTAT AKCESYJNY – jest umową międzynarodową zawartą między państwami członkowskimi Unii Europejskiej a państwom kandydującym, której przedmiotem jest członkostwo kraju kandydującego w Unii Europejskiej. Traktat składa się z następujących części: 1. Traktatu w sprawie przystąpienia, 2. Aktu dotyczącego warunków przystąpienia i dopasowania do traktatów (zawierającego wynegocjowane okresy przejściowe i derogacje), 3. Protokołów dodatkowych, 4. Aktu końcowego (dokumentu stwierdzającego, że
Traktat, Akt Akcesji, Protokoły i Wspólne Deklaracje zostały przyjęte w ramach Międzyrządowej Konferencji Akcesyjnej Państw Członkowskich i Kandydujących), 5. Wspólnych Deklaracji. Traktat w sprawie przystąpienia i Akt dotyczący warunków przystąpienia stanowią łącznie Traktat o przystąpieniu w szerokim znaczeniu, który należy do wspólnotowego prawa pierwotnego. Natomiast Akt końcowy nie jest częścią składową Traktatu o przystąpieniu z punktu widzenia prawa międzynarodowego. Traktat Akcesyjny podlega ratyfikacji zgodnie z uregulowaniami przyjętymi w danym kraju. Zgodnie z Konstytucją RP po podpisaniu Traktatu może się odbyć ogólnokrajowe referendum zezwalające na jego ratyfikację.

TRAKTAT AMSTERDAMSKI – podpisany 2 października 1997 roku w Amsterdamie przez 15 państw członkowskich Unii Europejskiej. Wszedł w życie l maja 1999 roku. Traktat wprowadza poprawki do Traktatu o Unii Europejskiej Traktatów Rzymskich oraz innych aktów wspólnotowych. Najważniejsze kierunki zmian to poprawienie czytelności i jawności działań Unii Europejskiej, zaakcentowanie ochrony szeroko pojętych praw obywateli UE, uproszczenie procedur prawodawczych i zmiany instytucjonalne, szerokie zmiany w dotychczasowym III filarze Unii (współpraca w zakresie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości), zmiany w II filarze (Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa), nowe postanowienia sankcjonujące elastyczność integracji w postaci wzmocnionej współpracy. III filar wprowadzony przez Traktat Amsterdamski stanowi współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych.

TRAKTAT BRUKSELSKI – Traktat o Gospodarczej, Społecznej i Kulturalnej Współpracy oraz Zbiorowej Samoobronie podpisany w marcu 1948 roku przez Wielką Brytanię, Francję, Włochy, Belgię, Holandię i Luksemburg. Traktat był prekursorem Traktatu Północnoatlantyckiego podpisanego w Waszyngtonie w kwietniu 1949 roku. Traktat Brukselski stał się podstawą Unii Zachodnioeuropejskiej, której założycielami były państwa sygnatariusze Traktatu oraz Niemcy utworzonej w 1954 roku.

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ (TRAKTAT Z MAASTRICHT) – zawarty i podpisany na posiedzeniu Rady Europejskiej w Maastricht w dniach 9-10 grudnia 1991 roku, a następnie ratyfikowany w drodze referendum przez państwa członkowskie, wszedł w życie l listopada 1993 roku. Traktat ustanowił Unię Europejską opartą na Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej i Unii Gospodarczej i Walutowej, które stanowią I filar nowej struktury UE, Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa (II filar), Współpracy w zakresie Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości (III filar Unii Europejskiej).

TRAKTAT O USTANOWIENIU WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ –  nowa nazwa Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą zmieniona przez Traktat o Unii Europejskiej.

TRAKTAT PARYSKI – traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, podpisany przez Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, RFN i Włochy 18 kwietnia 1951 roku w Paryżu. Wszedł w życie 23 lipca 1952 roku, a wygasa w 2002 roku.

TRAKTATY RZYMSKIE – traktaty założycielskie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, a także przynależne im protokoły dodatkowe. Traktaty zostały podpisane 25 marca 1957 roku w Rzymie przez Belgię, Danię, Francję, Holandię, Luksemburg i RFN i weszły w życie 1 stycznia 1958 roku. W preambule traktatu ustanawiającego EWG sformułowane są główne cele integracji europejskiej (ścisła współpraca narodów europejskich, postęp gospodarczy i społeczny, stała poprawa warunków życia i pracy, zachowanie pokoju i wolności).

TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE – patrz TRAKTATY RZYMSKIE

TREVI (fr.: TERRORISME, KADICALISME, EXTREMISME, VIOLENCE INTERNATIONALE) –  nazwa nadana nieformalnej współpracy między ministerstwami spraw wewnętrznych i sprawiedliwości państw członkowskich Unii Europejskiej, której celem jest zwalczanie międzynarodowego terroryzmu oraz handlu narkotykami. Utworzona w 1975 roku zaczęła swoją działalność w roku 1976. W ramach współpracy ministrowie odpowiedzialni za bezpieczeństwo wewnętrzne państw członkowskich spotykają się dwa razy do roku, by dyskutować o współpracy oraz wspólnych strategiach. Grupa TREVI współpracuje także z państwami trzecimi.

TROIKA – początkowo była to aranżacja zapewniająca ciągłość prac prezydencji Rady Ministrów. Polegała na zapewnieniu prezydencji na każdym poziomie funkcjonowania asysty odpowiednika z poprzedzającej i następującej prezydencji w prowadzeniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Traktat Amsetrdamski ustanowił nową troikę do prowadzenia WPZiB składającą się z prezydencji (w towarzystwie następującej prezydonoji), Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz Przewodniczącego Komisji.

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY – w polskiej wersji językowej funkcjonuje także pod nazwą Trybunał Rewidentów Księgowych. Jest jedną z głównych instytucji Unii Europejskiej, której zadaniem jest kontrola dochodów i wydatków Wspólnot i instytucji UE, nadzór nad zarządzaniem finansami wspólnotowymi oraz, wraz z Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej, kontrola w zakresie realizacji budżetu. Jest to organ kolegialny, w skład którego wchodzi 15 członków-rewidentów z piętnastu państw członkowskich mianowanych przez Radę Unii Europejskiej w porozumieniu z Parlamentem Europejskim na okres 6 lat. Członkowie Trybunału wybierają spośród swego grona przewodniczącego na trzy lata.

TRYBUNAŁ REWIDENTÓW KSIĘGOWYCH – patrz TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

TWINNING (fr.: JUMELAGE) – główny instrument w procesie budowania instytucji w ramach PHARE, stosowany od maja 1998 roku. Polega na wykorzystaniu współpracy między administracją publiczną i organizacjami publicznymi w państwach kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej oraz ich odpowiednikami w państwach członkowskich UE. W ramach twinningu eksperci z państw członkowskich UE przez 12 miesięcy pracują w odpowiednich urzędach / ministerstwach w państwie kandydującym doradzając przy realizacji projektów związanych z transpozycją i wdrożeniem dorobku prawnego Wspólnot w określonej dziedzinie. Celem twinningu nie jest współpraca jako taka, lecz jej konkretne wyniki – wdrożenie dorobku prawnego Wspólnot do prawa narodowego państwa kandydującego.

   A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U W Y Z