Sieć danych Rachunkowości Gospodarstw Rolnych (FADN)

Jednym z obszarów podlegającym w okresie przedakcesyjnym dostosowaniu krajowych regulacji prawnych do dorobku prawnego Unii Europejskiej jest Sieć Danych Rachunkowości Gospodarstw Rolnych (FADN). Strona polska zaakceptowała regulacje prawne dotyczące FADN i zobowiązała się do ich pełnego wdrożenia do dnia akcesji.

Programowanie wspólnej polityki rolnej wymaga dostępu do danych dotyczących dochodów uzyskiwanych przez różne kategorie gospodarstw rolnych oraz wyników produkcyjnych tych gospodarstw. Dane gromadzone w ramach systemu FADN wykorzystywane są przede wszystkim dla:

• corocznego określania dochodów gospodarstw rolnych funkcjonujących na terenie Wspólnoty;
• analizy działalności gospodarstw rolnych;
• oceny skutków projektowanych zmian dotyczących rolnictwa Wspólnoty.

Podstawowe zasady obowiązujące w FADN:

• rolnik musi wyrazić zgodę na udostępnienie danych pochodzących z jego gospodarstwa na potrzeby FADN;
• dane z gospodarstw rolnych dostarczane do Komisji są traktowane jako tajne;
• danych nie można wykorzystywać dla celów podatkowych.

Uzyskane w ten sposób dane służą jako podstawa sporządzania przez Komisję raportów, na temat sytuacji w rolnictwie oraz na rynkach rolnych, a także o dochodach rolników we Wspólnocie Europejskiej. Raporty te mają być opracowywane co roku do przedłożenia Radzie i Parlamentowi Europejskiemu, zwłaszcza przy dorocznym ustalaniu cen podstawowych (kierunkowych) produktów rolnych.

Obowiązuje zakaz wykorzystywania jakichkolwiek indywidualnych danych rachunkowych, lub innych szczegółów uzyskanych w ramach tego systemu rachunkowości do celów podatkowych

Gromadzenie danych z gospodarstw rolnych

Odpowiedzialność za gromadzenie danych źródłowych dla potrzeb FADN spoczywa na agencji łącznikowej, która działa w każdym z krajów członkowskich. Agencje te zazwyczaj współpracują z ośrodkami doradztwa rolniczego w zakresie współpracy z gospodarstwami i nadzorowania rachunkowości rolnej w tych gospodarstwach. Każda agencja łącznikowa FADN jest odpowiedzialna przed Komitetem Krajowym FADN, który będzie funkcjonował również w Polsce.

Agencje łącznikowe z poszczególnych krajów opracowują corocznie plany wyboru gospodarstw rolnych do badań w ramach FADN. Po ich opracowaniu i zaakceptowaniu przez Komitet Krajowy FADN, plany te są przekazywane w celu akceptacji do Komitetu Wspólnoty nadzorującego FADN.

W procedurze wyboru gospodarstw do próby reprezentatywnej są używane przez Komisję Europejską trzy kryteria dzielenia zbioru gospodarstw:

• położenie regionalne,
• wielkość ekonomiczna (suma standardowych nadwyżek bezpośrednich wszystkich rodzajów działalności, występujących w gospodarstwie rolniczym),
• typ rolniczy (określony wg udziału poszczególnych działalności w tworzeniu ogólnej wartości standardowej nadwyżki bezpośredniej).

Z uwagi na przydatność dostarczanych danych do programowania wspólnej polityki rolnej, dane te zbierane są z próby reprezentatywnej.

Przygotowanie opracowania: Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej (SAEPRj/FAPA (tel. 623-10-01).