OŚ PRIORYTETOWA I

POPRAWA EFEKTYWNOŚCI SEKTORA ROLNO-SPOŻYWCZEGO

DZIAŁANIE 2: INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH ROLNYCH
OGÓLNE CELE DZIAŁANIA 2

Ogólne cele tego działania obejmują:

• poprawę jakości produkcji rolniczej poprzez udoskonalenie wyposażenia technicznego gospodarstw i dostosowanie warunków produkcji do wymogów acquis communautaire;
• restrukturyzację i dywersyfikację produkcji rolniczej jako warunek poprawy efektywności gospodarstw i dostosowania produkcji do potrzeb rynku;
• ukierunkowanie produkcji zgodnie z naturalnymi warunkami środowiska przyrodniczego, zminimalizowanie niekorzystnego oddziaływania produkcji rolniczej na środowisko naturalne oraz zachowanie krajobrazu.

Cele te realizowane będą poprzez dofinansowanie inwestycji dotyczących:

• budowy, rozbudowy i modernizacji budynków gospodarczych do produkcji rolniczej wraz zakupem wyposażenia i infrastrukturą;
• zakupu maszyn i urządzeń do produkcji rolnej, przechowalnictwa i podstawowego przetwórstwa prowadzonego na poziomie gospodarstwa oraz urządzeń służących do przygotowania produktów do sprzedaży;
• budowy, zakupu i instalacji urządzeń służących ochronie i poprawie stanu środowiska naturalnego (zwłaszcza poprawie gospodarki wodnej i ściekowej) oraz poprawie gospodarki energetycznej;
• urządzania i wyposażania pastwisk;
• zakupu stada podstawowego zwierząt gospodarskich.

Formułując zakres pomocy dla gospodarstw rolnych w ramach SAPARD, skoncentrowano się na sektorach priorytetowych, których restrukturyzacja jest szczególnie pilna i wymaga największych nakładów w toku dostosowań do wymogów wynikających z integracji Polski z UE.

Program SAPARD obejmować będzie następujące, szczegółowe schematy pomocy:

1. Restrukturyzacja produkcji mleka;
2. Modernizacja gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierząt rzeźnych;
3. Dywersyfikacja produkcji rolniczej.

Założeniem niniejszego programu jest umożliwienie dostosowania się do nowych przepisów prawnych i wymogów Wspólnego Rynku gospodarstwom, których potencjał własny nie pozwala na samodzielne sfinansowanie inwestycji lecz które, dzięki racjonalnemu wykorzystaniu pomocy publicznej, mają szansę na rozwój.
Pomoc inwestycyjna będzie przyznawana gospodarstwom, które:

• są kierowane przez rolników o odpowiednich kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym, mających z racji wieku perspektywę dalszego gospodarowania przez minimum 10 - 15 lat;
• będą realizować inwestycje w skali odpowiedniej do potrzeb gospodarstwa, prowadzące do osiągnięcia wymogów w zakresie jakości produkcji, higieny, warunków utrzymania zwierząt oraz ochrony środowiska;
• będą prowadzić produkcję na poziomie odpowiadającym limitom określonym w niniejszym programie;
• są żywotne tj. zdolne do poniesienia planowanych nakładów inwestycyjnych bez zakłócenia płynności finansowej;
• posiadają zbyt na planowaną produkcję.
  
  

SCHEMATY W RAMACH DZIAŁANIA 2

SCHEMAT 2.1.: RESTRUKTURYZACJA PRODUKCJI MLEKA

Cele szczegółowe Schematu 2.1.:

• poprawa jakości mleka zgodnie ze standardami higienicznymi UE;
• wsparcie restrukturyzacji polskiego sektora mleczarskiego w celu poprawy efektywności gospodarstw i dostosowania ich do warunków Wspólnego Rynku;
• wzmocnienie powiązań pomiędzy producentami mleka a zakładami przetwórstwa mleka poprzez długoterminowe kontrakty;
• poprawa warunków zoohigienicznych i ochrony środowiska w gospodarstwach zgodnie ze standardami UE.

Zakres dotacji w ramach Schematu 2.1.
Inwestorom udzielana będzie pomoc w postaci dotacji refinansujących częściowo koszty inwestycyjne modernizacji gospodarstw rolnych specjalizujących się w produkcji mleka.
Dotowaniu ze środków publicznych będą podlegać następujące wydatki inwestycyjne:

• budowa, rozbudowa i modernizacja obór wraz z wyposażeniem i infrastrukturą;
• zakup i instalacja wyposażenia technologicznego, w tym dojarek i urządzeń do schładzania mleka;
• zakup stada podstawowego zwierząt hodowlanych - krów wpisanych do ksiąg hodowlanych, jałówek po rodzicach wpisanych do ksiąg hodowlanych lub jałówek po matkach ze stad poddawanych ocenie użytkowości i buhajach hodowlanych ras mlecznych (koszt zakupu zwierząt nie może stanowić więcej niż 50% całkowitych kosztów kwalifikowanych projektu);
• budowa i zakup urządzeń służących prawidłowej gospodarce odchodami zwierzęcymi;
• zakup urządzeń do produkcji, zbioru i przechowywania pasz;
• urządzanie i wyposażanie pastwisk (grodzenie, doprowadzanie wody, urządzenia do pojenia, drogi dojazdowe, wiaty).
  

Poziom pomocy w ramach Schematu 2.1.
Wysokość dotacji wynosi 50% kwalifikujących się kosztów przedsięwzięcia, lecz nie więcej niż 20 000 EUR lub - w przypadku gdy elementem inwestycji jest budowa urządzeń do przechowywania gnojowicy - 25 000 EUR na jednego beneficjenta.
Warunki uzyskiwania dotacji w ramach Schematu 2.1.
Warunkiem przyznania prawa do pomocy inwestycyjnej jest przedłożenie przez inwestora wniosku o udzielenie dotacji wraz z towarzyszącymi dokumentami, w szczególności z projektem planowanego przedsięwzięcia. Projekt ten powinien zawierać opis stanu wyjściowego gospodarstwa, zakresu zamierzonych inwestycji i stanu docelowego wraz z planem finansowym.
Dotacja w ramach niniejszego schematu może być przyznana, jeżeli:

• wyjściowy poziom produkcji mleka w gospodarstwie wynosi nie mniej niż 20 000 litrów rocznie i nie więcej niż 350 000 litrów rocznie;
• gospodarstwo będzie prowadziło docelowo produkcję mleka w ilości 80 000 - 350 000 litrów mleka rocznie;
• rolnik posiada co najmniej wstępną umowę z zakładem mleczarskim na zbyt planowanej produkcji mleka;
• po realizacji planu obsada zwierząt w gospodarstwie nie przekroczy 1,5 sztuk dużych na 1 ha użytków rolnych;
• po realizacji inwestycji gospodarstwo spełni wymogi UE w zakresie higieny produkcji, warunków utrzymania zwierząt i dysponować będzie odpowiednim systemem zagospodarowania odchodów zwierzęcych.
  

SCHEMAT 2.2. MODERNIZACJA GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W PRODUKCJI ZWIERZĄT RZEŹNYCH
Ze względu na zróżnicowaną sytuację i potrzeby gospodarstw specjalizujących się w chowie poszczególnych gatunków zwierząt, szczegółowe cele, zakres i warunki udzielania dofinansowania przedstawiono odrębnie dla sektorów produkcji wołowiny, owiec oraz trzody chlewnej i drobiu.

Komponent 2.2.1.: Modernizacja gospodarstw specjalizujących się w produkcji bydła mięsnego
Cele szczegółowe Komponentu 2.2.1.:

• poprawa jakości wołowiny w celu dostosowania oferty rynkowej do wymagań konsumenta i warunków Jednolitego Rynku;
• przekształcenie struktury rasowej w stadach bydła;
• poprawa warunków zoohigienicznych chowu bydła;
• dostosowanie gospodarstw do wymogów ochrony środowiska zgodnie z zasadami UE;
• wykorzystanie trwałych użytków zielonych jako naturalnej bazy paszowej i elementu tradycyjnego krajobrazu wiejskiego.

Zakres dotacji w ramach Komponentu 2.2.1.
Dotowaniu ze środków publicznych będą podlegać następujące wydatki inwestycyjne:

• budowa, rozbudowa i modernizacja budynków przeznaczonych do utrzymania bydła i składowania pasz wraz z wyposażeniem i infrastrukturą;
• urządzanie i wyposażanie pastwisk (grodzenie, doprowadzanie wody, urządzenia do pojenia, drogi dojazdowe, wiaty);
• budowa i zakup urządzeń służących prawidłowej gospodarce odchodami zwierzęcymi zgodnie z zasadami UE;
• zakup bydła mięsnego o wysokiej jakości genetycznej, wpisanego do ksiąg hodowlanych lub rejestrów: buhajów hodowlanych ras mięsnych oraz krów i jałówek o udziale min. 50% ras mięsnych w genotypie;
• zakup maszyn i urządzeń do produkcji, zbioru i przechowywania pasz.

Poziom pomocy w ramach Komponentu 2.2.1.
Wysokość dotacji wynosi 50% kwalifikujących się kosztów przedsięwzięcia, lecz nie więcej niż 12 000 EUR lub - w przypadku gdy elementem inwestycji jest budowa urządzeń do składowania gnojowicy - 17 000 EUR na jednego beneficjenta.

Warunki uzyskiwania dotacji w ramach Komponentu 2.2.1.
Warunkiem przyznania prawa do pomocy inwestycyjnej jest przedłożenie przez inwestora wniosku o udzielenie dotacji wraz z towarzyszącymi dokumentami, w szczególności z projektem planowanego przedsięwzięcia. Projekt ten powinien zawierać opis stanu wyjściowego gospodarstwa, zakresu zamierzonych inwestycji i stanu docelowego wraz z planem finansowym.
Dotacja w ramach niniejszego schematu może być przyznana, jeżeli:

• gospodarstwo będzie utrzymywać od 20 do 100 krów mamek;
• w zasobach ziemi gospodarstwa (łącznie z gruntami dzierżawionymi) minimum 30% stanowią trwałe użytki zielone;
• docelowa obsada zwierząt w gospodarstwie nie przekroczy 1,5 sztuk dużych na 1 ha użytków rolnych;
• rolnik posiada umowę na zbyt produkcji lub plan sprzedaży;
• po realizacji inwestycji gospodarstwo będzie dysponować odpowiednim systemem utrzymania zwierząt i zagospodarowania odchodów zwierzęcych zgodnie z ogólnymi zasadami UE.

Komponent 2.2.2 Odbudowa produkcji owczarskiej
Cele szczegółowe Komponentu 2.2.2.:

• wznowienie produkcji owczarskiej, zwłaszcza w gospodarstwach o znacznych zasobach naturalnych pastwisk;
• podniesienie jakości produkowanej w Polsce baraniny w celu dostosowania oferty rynkowej do wymagań konsumentów i warunków Jednolitego Rynku;
• poprawa efektywności gospodarstw poprzez wzrost plenności owiec w stadach;
• wykorzystanie możliwości eksportu mięsa baraniego;
• wykorzystanie trwałych użytków zielonych jako naturalnej bazy paszowej i elementu krajobrazu wiejskiego.

Zakres dotacji w ramach Komponentu 2.2.2.:

• zakup stada hodowlanego zwierząt (tryków hodowlanych, owiec maciorek oraz owiec matek);
• urządzanie i wyposażanie pastwisk (grodzenie, doprowadzanie wody, urządzenia do pojenia, drogi dojazdowe, wiaty);
• budowa, rozbudowa i modernizacja budynków przeznaczonych do utrzymania owiec wraz z wyposażeniem i infrastrukturą;
• zakup maszyn i urządzeń do produkcji, zbioru i przechowywania pasz.

Poziom pomocy w ramach Komponentu 2.2.2.
Wysokość dotacji wynosi 50% kwalifikujących się kosztów przedsięwzięcia, lecz nie więcej niż 12 000 EUR na jednego beneficjenta.

Warunki uzyskiwania dotacji w ramach Komponentu 2.2.2.
Warunkiem przyznania prawa do pomocy inwestycyjnej jest przedłożenie przez inwestora wniosku o udzielenie dotacji wraz z towarzyszącymi dokumentami, w szczególności z projektem planowanego przedsięwzięcia. Projekt ten powinien zawierać opis stanu wyjściowego gospodarstwa, zakresu zamierzonych inwestycji i stanu docelowego wraz z planem finansowym.
Dotacja w ramach niniejszego schematu może być przyznana, jeżeli:

• gospodarstwo planuje prowadzić produkcję owczarską w oparciu o stado podstawowe maciorek liczące minimum 10, maksimum 100 sztuk;
• trwałe użytki zielone stanowią nie mniej niż 30% zasobów ziemi w gospodarstwie (łącznie z gruntami dzierżawionymi);
• docelowo obsada zwierząt nie przekroczy 1.5 sztuk dużych na 1 ha użytków rolnych;
• rolnik posiada umowę na zbyt produkcji lub plan sprzedaży;
• po realizacji inwestycji gospodarstwo będzie dysponować odpowiednim systemem utrzymania zwierząt i zagospodarowania odchodów zwierzęcych, zgodnie z ogólnymi zasadami UE.
  

Komponent 2.2.3. Modernizacja produkcji trzody chlewnej i drobiu
Cele szczegółowe Komponentu 2.2.3.:

• warunków zoohigienicznych w produkcji trzody chlewnej i drobiu oraz dostosowanie warunków utrzymania zwierząt do standardów UE;
• ograniczenie niekorzystnego oddziaływania produkcji trzody chlewnej i drobiu na stan środowiska naturalnego - wsparcie dostosowań gospodarstw do wymogów UE;
• poprawa efektywności gospodarstw poprzez stymulowanie inwestycji poprawiających wykorzystanie energii.

Zakres pomocy w ramach Komponentu 2.2.3.:

• modernizacja budynków służących do chowu trzody chlewnej i drobiu wraz z wyposażeniem i infrastrukturą;
• budowa i zakup urządzeń służących prawidłowemu przechowywaniu i zagospodarowaniu odchodów zwierzęcych zgodnie z zasadami UE.

Dotacje nie mogą być przeznaczone na sfinansowanie inwestycji mających na celu zwiększanie produkcji, a jedynie na poprawę warunków obecnej produkcji.
Poziom pomocy w ramach Komponentu 2.2.3.
Wysokość dotacji wynosi 50% kwalifikujących się kosztów przedsięwzięcia, lecz nie więcej niż:

• 15 000 EUR na jednego beneficjenta dla inwestycji w sektorze trzody chlewnej;
• 12 000 EUR na jednego beneficjenta dla inwestycji w sektorze drobiu.
  

Warunki uzyskiwania dotacji w ramach Komponentu 2.2.3.
Warunkiem przyznania prawa do pomocy inwestycyjnej jest przedłożenie przez inwestora wniosku o udzielenie dotacji wraz z towarzyszącymi dokumentami, w szczególności z projektem planowanego przedsięwzięcia. Projekt ten powinien zawierać opis stanu wyjściowego gospodarstwa, zakresu zamierzonych inwestycji i stanu docelowego wraz z planem finansowym.
Dotacja w ramach niniejszego schematu może być przyznana dla gospodarstw spełniających następujące limity wielkości produkcji:
Produkcja trzody chlewnej:
Dotacje mogą uzyskać gospodarstwa posiadające stanowiska dla 100 - 250 tuczników lub, w przypadku produkcji w cyklu zamkniętym, 10 - 25 stanowisk dla macior.
Produkcja drobiu:
- Kury i kaczki (brojlery)
Dotacje udzielane są na modernizację budynków w gospodarstwach, gdzie ogólna powierzchnia budynków wynosi 2 000 - 3 000 m2.
- Indyki
Łączna powierzchnia budynków do produkcji indyków w gospodarstwie wynosi 1 000 - 4 000 m2.
- Gęsi
Dotacje przeznaczone są dla gospodarstw posiadających budynki do produkcji gęsi o powierzchni 500 - 2 000 m2.
Ponadto w przedstawionej dokumentacji osoba ubiegająca się o dotację musi wykazać, że:

• posiada umowę na zbyt produkcji lub plan sprzedaży;
• po zakończeniu realizacji projektu modernizacyjnego w gospodarstwie spełnione będą wymogi odnośnie warunków utrzymania zwierząt zgodne ze standardami UE;
• po realizacji inwestycji gospodarstwo będzie dysponować odpowiednim systemem zagospodarowania odchodów zwierzęcych zgodnie z ogólnymi zasadami UE.
  

SCHEMAT 2.3.: DYWERSYFIKACJA I WALORYZACJA PRODUKCJI ROLNICZEJ
Cele operacyjne Schematu 2.3.:

• zwiększenie liczby gospodarstw uzyskujących dochód z działalności rolniczej poza sektorami tradycyjnymi;
• zwiększenie wartości dodanej gospodarstw poprzez wstępne przetwórstwo i przygotowanie produktów rolnych do sprzedaży;
• wykorzystanie zapotrzebowania rynku na nowe produkty;
• poprawa wykorzystania zasobów pracy w gospodarstwach (zmniejszenie ukrytego bezrobocia w rolnictwie).

Zakres dotacji w ramach Schematu 2.3.:

• budowa, modernizacja i rekonstrukcja budynków gospodarczych wraz z wyposażeniem i infrastrukturą;
• zakup maszyn, urządzeń i wyposażenia do produkcji rolnej, przechowalnictwa i podstawowego przetwórstwa prowadzonego na poziomie gospodarstwa oraz urządzeń służących do przygotowania produktów do sprzedaży;
• zakup stada podstawowego zwierząt (nie dotyczy bydła, owiec, trzody chlewnej, kur, kaczek, gęsi, indyków);
• przygotowanie bazy produkcyjnej dla działów specjalnych produkcji rolniczej.

Poziom pomocy w ramach Schematu 2.3.
Wysokość dotacji wynosi 50% kwalifikujących się kosztów przedsięwzięcia, lecz nie więcej niż 12 000 EUR na jednego beneficjenta.

Warunki uzyskiwania dotacji w ramach Schematu 2.3.
Warunkiem przyznania prawa do pomocy inwestycyjnej jest przedłożenie przez inwestora wniosku o udzielenie dotacji wraz z towarzyszącymi dokumentami, w szczególności z projektem planowanego przedsięwzięcia. Projekt ten powinien zawierać opis stanu wyjściowego gospodarstwa, zakresu zamierzonych inwestycji i stanu docelowego wraz z planem finansowym oraz planem marketingowym.
Dotacja może być przyznana dla inwestycji w zakresie dywersyfikacji i waloryzacji produkcji, jeżeli:

• planowana inwestycja oparta jest na technologii gwarantującej jakość produktu i jest zgodna z wymogami higieny, ochrony środowiska i utrzymania zwierząt;
• wykazano rentowność planowanej inwestycji i możliwość jej finansowania bez zakłócenia płynności finansowej gospodarstwa;
• wykazano możliwości sprzedaży planowanej produkcji.

Beneficjenci pomocy w ramach Działania 2.
Dotację może otrzymać rolnik, tj. osoba fizyczna prowadząca na własny rachunek działalność rolniczą jako posiadacz (samoistny czyli właściciel albo zależny - dzierżawca) gospodarstwa rolnego, podlegający ubezpieczeniu społecznemu na podstawie Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Rolnik ubiegający się o dotację w ramach program SAPARD musi legitymować się odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi tj.:

• wykształceniem rolniczym na poziomie wyższym lub średnim;

lub

• wykształceniem rolniczym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i co najmniej 3- letnim stażem w samodzielnym prowadzeniu gospodarstwa;

lub

• wykształceniem nierolniczym na poziomie średnim lub wyższym i co najmniej 5-letnim doświadczeniem w samodzielnym prowadzeniu gospodarstwa;

lub

• wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym o kierunku innym niż rolniczy i co najmniej 10-letnim stażem w samodzielnym prowadzeniu gospodarstwa.

O dotację mogą ubiegać się osoby w wieku poniżej 50 lat.

Zasięg geograficzny Działania 2
Działanie 2 będzie wdrażane na terytorium całej Polski.

Wdrożenie Działania 2 - wybór projektów
Rolnik ubiegający się o dotacje składać będzie wniosek do oddziału regionalnego Agencji SAPARD (ARiMR), gdzie na podstawie analizy projektu dokonywana będzie - w oparciu o zestandaryzowane kryteria - ocena wykonalności planu i jego zgodności z założeniami programu SAPARD.