ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

418

z dnia 13 marca 2003 r.

w sprawie szczegółowych zasad pobierania próbek środków żywienia zwierząt do badań

Na podstawie art. 44 ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o środkach żywienia zwierząt (Dz. U. Nr 123, poz. 1350) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) "partii" - oznacza to określoną ilość środka żywienia zwierząt, jednolitą pod względem rodzaju i jakości, wytworzoną według tej samej receptury;

2) "próbce pierwotnej" - oznacza to próbkę pobraną losowo i jednorazowo z jednego miejsca partii;

3) "próbce ogólnej" - oznacza to próbkę otrzymaną w wyniku połączenia i wymieszania próbek pierwotnych pobranych z jednej partii;

4) "próbce zredukowanej" - oznacza to reprezentatywną część próbki ogólnej otrzymaną w wyniku jej podziału;

5) "średniej próbce laboratoryjnej" - oznacza to część próbki zredukowanej albo część próbki ogólnej.

§ 2.

Próbki pierwotne pobiera się w sposób:

1) zapewniający uzyskanie próbek posiadających właściwości organoleptyczne i fizykochemiczne charakterystyczne dla danej partii;

2) niepowodujący zanieczyszczenia partii, z której są pobierane;

3) dostosowany do postaci i rodzaju środka żywienia zwierząt oraz wielkości partii, z której są pobierane;

4) zapewniający możliwie taką samą masę próbek pobranych z danej partii.

§ 3. 1. Próbki pierwotne pobiera się za pomocą:

1) szufelki o płaskim dnie i prostopadłych ściankach bocznych;

2) sondy z otwieranymi okienkami lub przegrodami, której wymiary są dostosowane do charakterystyki partii i do rodzaju środka żywienia zwierząt;

3) mechanicznej sondy do pobierania próbek;

4) otwartej rurki, butelki albo próbnika, które służą do pobierania próbek środka żywienia zwierząt w stanie płynnym lub półpłynnym.

2. Próbki ogólne i zredukowane dzieli się za pomocą rozdzielaczy stożkowych lub wielokanalikowych lub przyrządów dzielących na ćwiartki (krzyżaki).

3. Narzędzia, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny:

1) być wykonane z materiałów niepowodujących zmian fizykochemicznych próbki;

2) mieć kształt i rodzaj powierzchni dostosowany do rodzaju środka żywienia zwierząt, z którego pobierane są próbki;

3) być osuszone i wolne od zanieczyszczeń.

§ 4.

1. Minimalna liczba pobieranych próbek pierwotnych z nieopakowanego środka żywienia zwierząt w postaci stałej wynosi:

1) 7 próbek pierwotnych, w przypadku partii nie większej niż 2,51;

2) pierwiastek kwadratowy z iloczynu liczby: 20 i ilości ton stanowiących partię, nie więcej jednak niż 40 próbek pierwotnych, w przypadku partii większej niż 2,51; jeżeli obliczona liczba próbek pierwotnych nie stanowi liczby całkowitej, to należy zaokrąglić ją do następującej po niej liczby całkowitej.

2. Minimalną liczbę opakowań lub pojemników, z których pobiera się próbki pierwotne, z opakowanego środka żywienia zwierząt w postaci stałej albo płynnej, albo półpłynnej, stanowią:

1) w przypadku opakowań lub pojemników większych niż kilogram albo litr:

a) wszystkie opakowania lub pojemniki, jeżeli partia zawiera do 4 opakowań lub pojemników,

b) 4 opakowania lub 4 pojemniki, jeżeli partia zawiera od 5 do 16 opakowań lub pojemników,

c) pierwiastek kwadratowy z liczby opakowań lub pojemników stanowiących partię, nie więcej jednak niż 20 opakowań lub pojemników, jeżeli partia zawiera ponad 16 opakowań lub pojemników; jeżeli obliczona liczba opakowań lub pojemników nie stanowi liczby całkowitej, należy zaokrąglić ją do następującej po niej liczby całkowitej;

2) w przypadku opakowań lub pojemników nie większych niż kilogram albo litr - 4 opakowania lub 4 pojemniki.

3. Minimalna liczba próbek pierwotnych pobieranych, w celu kontroli substancji niepożądanych lub substancji, które mogą być rozmieszczone niejednolicie, w szczególności takich jak aflatoksyny, sporysz, rącznik pospolity oraz krotalaria, z partii nieopakowanego środka żywienia zwierząt, w zależności od jej masy lub objętości, odpowiada minimalnej liczbie pobieranych próbek pierwotnych, o której mowa w ust. 1.

4. Minimalna liczba opakowań lub pojemników, z których pobiera się próbki pierwotne, w celu kontroli substancji niepożądanych lub substancji, które mogą być rozmieszczone niejednolicie, w szczególności takich jak aflatoksyny, sporysz, rącznik pospolity oraz krotalaria, wynosi:

1) wszystkie opakowania lub pojemniki w partii, jeżeli partia zawiera do 4 opakowań lub pojemników;

2) 4 opakowania lub 4 pojemniki, jeżeli partia zawiera od 5 do 16 opakowań lub pojemników;

3) pierwiastek kwadratowy z liczby opakowań lub pojemników stanowiących partię, nie więcej jednak niż 40 opakowań lub pojemników, jeżeli partia zawiera ponad 16 opakowań lub pojemników; jeżeli obliczona liczba opakowań lub pojemników nie stanowi liczby całkowitej, liczbę tę należy zaokrąglić do następującej po niej liczby całkowitej.

5. Liczba próbek pierwotnych pobieranych z partii w postaci bloków lub lizawek wynosi:

1) 1 - jeżeli partia zawiera 25 sztuk;

2) do 4 - jeżeli partia zawiera ponad 25 sztuk.

§ 5.

1. Próbki z nieopakowanego środka żywienia zwierząt w postaci stałej pobiera się następująco:

1) partię dzieli się, teoretycznie, na takie same części, których liczba odpowiada minimalnej liczbie pobieranych próbek pierwotnych, o której mowa w § 4 ust. 1;

2) pobiera się nie mniej niż jedną próbkę pierwotną z każdej części, o której mowa w pkt 1.

2. Próbki z partii przemieszczanego (załadunek lub rozładunek), nieopakowanego środka żywienia zwierząt w postaci stałej pobiera się za pomocą zainstalowanych w przewodach sond mechanicznych lub przez zanurzenie narzędzi do pobierania próbek w strumieniu środka żywienia zwierząt, z całej głębokości i szerokości tego strumienia.

3. Z partii opakowanego środka żywienia zwierząt, występującego w postaci stałej albo płynnej, albo półpłynnej, pobiera się nie mniej niż jedną próbkę pierwotną bezpośrednio z każdego opakowania lub pojemnika albo w trakcie ich opróżniania.

4. Pobieranie próbek pierwotnych z partii opakowanego płynnego albo półpłynnego jednorodnego lub możliwego do ujednorodnienia środka żywienia zwierząt obejmuje:

1) wymieszanie zawartości opakowania lub pojemnika, z którego będą pobierane próbki pierwotne;

2) pobranie próbek pierwotnych bezpośrednio z opakowania lub pojemnika albo w trakcie ich opróżniania.

5. W przypadku partii opakowanego, płynnego algo półpłynnego, nieulegającego ujednorodnieniu środka żywienia zwierząt:

1) próbki pierwotne pobiera się z różnych poziomów opakowania lub pojemnika lub w trakcie ich opróżniania; przy czym pierwszą frakcję odrzuca się;

2) całkowita objętość próbek pierwotnych nie powinna być mniejsza niż 10 l.

6. W razie pobierania próbek pierwotnych z opakowanego albo nieopakowanego środka żywienia zwierząt w celu kontroli zawartości substancji niepożądanych lub substancji, które mogą być rozmieszczone niejednolicie, w szczególności takich jak aflatoksyny, sporysz, rącznik pospolity oraz krotalaria:

1) partię dzieli się, teoretycznie, na określoną liczbę takich samych części, zwanych dalej "częściami partii", odpowiadającą wymaganej minimalnej liczbie próbek ogólnych, o której mowa w § 6 ust. 2;

2) liczbę pobieranych próbek pierwotnych rozdziela się możliwie równo na wszystkie części partii;

3) próbki pierwotne pobiera się z każdej części partii;

4) próbki pierwotne pobrane z różnych części partii nie mogą być łączone, zaś próbki pierwotne pobrane z jednej części partii łączy się przez ich staranne wymieszanie w celu otrzymania próbki ogólnej;

5) masa pobranych próbek pierwotnych z jednej części partii nie powinna być mniejsza niż 4 kg.

7. W przypadku bloku lub lizawki o masie:

1) większej niż kilogram - próbkę pierwotną stanowi odcięta część bloku lub lizawki;

2) nie większej niż kilogram - próbkę pierwotną stanowi jeden blok albo jedna lizawka.

§ 6.

1. Pobrane próbki pierwotne należy połączyć i wymieszać w jedną dla każdej partii próbkę ogólną; nie dotyczy to próbek pierwotnych, o których mowa w § 5 ust. 6.

2. Minimalna liczba próbek ogólnych partii badanej w celu kontroli zawartości substancji niepożądanych lub substancji, które mogą być rozmieszczone niejednolicie, wynosi:

1) w przypadku nieopakowanego środka żywienia zwierząt:

a) 1 - jeżeli partia ma masę do 11,
b) 2 - jeżeli partia ma masę od 11 do 101,
c) 3 - jeżeli partia ma masę od 10 t do 401,
d) 4 - jeżeli partia ma masę powyżej 401;

2) w przypadku opakowanego środka żywienia zwierząt:

a) 1 - jeżeli partia liczy do 16 opakowań lub pojemników,
b) 2 - jeżeli partia liczy od 17 do 200 opakowań lub pojemników,
c) 3 - jeżeli partia liczy od 201 do 800 opakowań lub pojemników,
d) 4 - jeżeli partia liczy powyżej 800 opakowań lub pojemników.

3. Minimalna masa lub objętość próbki ogólnej wynosi:

1) w przypadku partii nieopakowanego środka żywienia zwierząt występującego w postaci stałej - 4 kg;

2) w przypadku partii opakowanego środka żywienia zwierząt:

a) 4 opakowania lub 4 pojemniki, jeżeli środek żywienia zwierząt występuje w postaci stałej, płynnej albo półpłynnej, a masa lub objętość zawartości opakowania lub pojemnika jest nie większa niż kilogram albo litr,
b) 4 kg lub 4 l, jeżeli środek żywienia zwierząt występuje w postaci stałej, płynnej albo półpłynnej, a masa lub objętość zawartości opakowania lub pojemnika jest większa niż kilogram lub litr;

3) w przypadku partii środka żywienia zwierząt występującego w postaci bloków lub lizawek:

a) 4 bloki lub 4 lizawki, jeżeli masa bloku lub lizawki nie jest większa niż kilogram,
b) 4 kg, jeżeli masa bloku lub lizawki jest większa niż kilogram.

§ 7.

1. Próbkę ogólną miesza się, rozdrabniając wszelkie zbrylenia.

2. Jeżeli z zakresu badań wynika potrzeba zredukowania próbki ogólnej, to redukuje się ją w sposób pozwalający zachować jej reprezentatywność - nie mniej niż do 2 kg lub 2 l, w celu otrzymania próbki zredukowanej.

§ 8.

1. Próbkę ogólną albo próbkę zredukowaną dzieli się na nie mniej niż 3 części, o takiej samej masie, stanowiące średnie próbki laboratoryjne.

2. Masa lub objętość średniej próbki laboratoryjnej, o której mowa w ust. 1, nie powinna być mniejsza niż 500 g lub 500 ml.

3. Średnią próbkę laboratoryjną pakuje się i zabezpiecza przed zmianami jakościowymi i ilościowymi.

§ 9.

1. Opakowanie średniej próbki laboratoryjnej oraz jej zamknięcie powinny być szczelne, czyste, suche i bezwonne oraz zabezpieczać średnią próbkę laboratoryjną przed zanieczyszczeniem i zmianą jej właściwości.

2. Zamknięcie opakowania zabezpiecza się w taki sposób, aby niemożliwe było jego otwarcie bez naruszenia tego zabezpieczenia.

§ 10.

1. Opakowanie średniej próbki laboratoryjnej powinno zostać opatrzone informacją zawierającą w szczególności:

1) nazwę środka żywienia zwierząt, z którego utworzono średnią próbkę laboratoryjną;

2) wielkość partii, z której utworzono średnią próbkę laboratoryjną;

3) dane umożliwiające identyfikację partii, z której utworzono średnią próbkę laboratoryjną;

4) datę i miejsce utworzenia średniej próbki laboratoryjnej;

5) imię i nazwisko osoby, która utworzyła średnią próbkę laboratoryjną;

6) numer protokołu pobrania próbek do badań.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna być umieszczona w sposób trwały, uniemożliwiający zmianę jej treści lub zniszczenie.

§ 11.

Po utworzeniu średniej próbki laboratoryjnej sporządza się protokół pobrania próbek do badań, którego wzór określa załącznik do rozporządzenia.

§ 12.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
A. Tański

* Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 32, poz. 305).

Załącznik do rozporządzenia
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 13 marca 2003 r. (poz. 418)