Rolnicy, którzy po 1 maja 2004 r. rozpoczęli działalność gospodarczą, nadal mogą być ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jeśli byli w niej ubezpieczeni przez co najmniej 3 lata oraz prowadzona przez nich działalność jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Zgodnie z ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 91, poz. 873), ubezpieczeniu społecznemu rolników podlega nadal rolnik (lub domownik) rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej, zgodnie z przepisami o zryczałtowanym podatku dochodowym. Prawo takie będzie miał tylko rolnik (lub domownik), który przez co najmniej 3 lata opłacał składki w KRUS.
Ma on obowiązek złożyć oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia w ciągu 14 dni od rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W czasie składania oświadczenia powinien także okazać dokument o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Jeśli go nie będzie posiadał, to w ciągu 7 dni ma obowiązek dostarczyć go do Kasy. Równocześnie w ciągu tygodnia od złożenia zaświadczenia o prowadzeniu działalności rolnik (lub domownik) musi dostarczyć KRUS dokument z urzędu skarbowego określający formę opodatkowania. Jeśli nie dotrzyma któregokolwiek z wymienionych terminów, to z końcem kwartału, w którym rolnik lub domownik rozpoczął prowadzenie firmy, ustanie prawo ubezpieczenia społecznego rolników.
Równocześnie po rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej do 14 lutego każdego roku osoba ubezpieczona będzie zobowiązana dostarczyć KRUS zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości należnego podatku za miniony rok. Jeśli rolnik zapłaci wyższy podatek, niż to wynika z rocznej kwoty granicznej w wymienionej ustawie (obecnie 2528 zł), lub jeśli zainteresowany nie złoży w terminie zaświadczenia, to ubezpieczenie ustanie z końcem pierwszego kwartału.
W takim przypadku KRUS wyda decyzję o ustaniu ubezpieczenia. Decyzja ta zostanie przesłana przez KRUS do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przysługuje od niej odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Warto przypomnieć, że rolnicy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną zgodnie z przepisami o zryczałtowanym podatku dochodowym – bez względu na datę jej rozpoczęcia, będą musieli płacić podwójną składkę na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz na emerytalno-rentowe.