Czy rachunkowość stanie się koniecznością?

W krajach Unii Europejskiej prawie wszyscy farmerzy prowadza rachunkowość, ponieważ wszyscy płacą tam podatek dochodowy. Nie muszą prowadzić dokładnych rozliczeń na potrzeby fiskalne tylko ci, którzy płacą zryczałtowany podatek dochodowy.

Oprócz "fiskalnej" istnieje także "menadżerska". Ta z kolei jest podstawą do programowania wspólnej polityki rolnej. Dane o dochodach gospodarstw rolnych, kosztach i strukturze produkcji służą do tworzenia i realizacji unijnej polityki rolnej. Sieć danych rachunkowości rolnej w Unii tworzono stopniowo. Początki sięgają 1965 roku. Wtedy właśnie rozpoczęto zbieranie danych rachunkowych o dochodach i działalności gospodarstw rolnych Wspólnoty. Szczegółowe analizy sytuacji tych gospodarstw docierają do Brukseli, do Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa, a w końcowej fazie do Komisji Europejskiej. Takim badaniom poddaje się niewielki procent unijnych gospodarstw, głównie towarowych.

W Polsce w 2000 roku uchwalono ustawę o rachunkowości w rolnictwie. Zacznie ona obowiązywać dopiero w momencie naszego przystąpienia do Unii. Ale tez nie będzie to zupełna nowość dla naszych rolników. Pewne doświadczenia już mamy.

Rachunkowość prowadzą ci, którzy zaciągnęli kredyty z dopłatami ARiMR. Natomiast ustawa określa, w jaki sposób dane rachunkowe z polskich gospodarstw rolnych będą zbierane i wykorzystywane dla celów Wspólnej Polityki Rolnej już po uzyskaniu przez nas członkostwa. zakres danych obejmuje informacje ogólne o gospodarstwie, jego powierzchni, liczbie i wartości zwierząt, kosztach związanych z produkcją, o zadłużeniu, dotacjach i opłatach wyrównawczych, wielkości limitów produkcji. Dane te zbierane będą dobrowolnie i nie będą mogły być wykorzystywane do celów podatkowych, czyli przekazywane Urzędom Skarbowym. Gromadzić je będzie Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przy pomocy biur rachunkowych, następnie przesyłane będą do Brukseli. Podobnie, jak w Unii badaniom tym poddanych zostanie niewiele, bo tylko 2 procent wszystkich gospodarstw towarowych w Polsce.

Obecnie coraz trudniej prowadzić gospodarstwo, szczególnie towarowe bez księgi przychodów i rozchodów. Dzięki rachunkowości rolnik ma pełne rozeznanie, jaki dochód osiąga jego gospodarstwo i wie jak ma nim zarządzać.

Prędzej czy później wielu polskich rolników będzie musiało przywyknąć do prowadzenia ksiąg rachunkowości w gospodarstwach. Wyniki uzyskane z rachunkowości służą planowaniu i podejmowaniu właściwych decyzji gospodarczych, a przede wszystkim uzyskania wsparcia budżetowego. Jest to dość czasochłonne zajęcie. Np. w Niemczech rolnicy muszą poświęcić na księgowość około 3 godzin tygodniowo.