PENTOR o ANR

Już po raz czwarty Instytut Badania Opinii i Rynku PENTOR przygotował z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na zlecenie Agencji Nieruchomości Rolnych, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego raport z badań „Polska wieś i rolnictwo 2007”.
Przedstawiamy skrót wyników badań dotyczących ANR.

Opinie o Agencji Nieruchomości Rolnych
1. Działalność Agencji Nieruchomości Rolnych rolnicy łączą głównie z obrotem ziemią.
-  Najliczniejsza grupa – 80% rolników, kojarzy ANR przede wszystkim z kupnem, sprzedażą i wynajmem gruntów, dzierżawą ziemi.
-  61% rolników łączy działania Agencji z przejmowaniem gospodarstw w związku z ubieganiem się o emeryturę, rentę rolniczą lub strukturalną. Ponadto 56% rolników przede wszystkim z tworzeniem i powiększaniem gospodarstw rolnych.
-  46% kojarzy ANR z realizacją prawa pierwokupu.
-  32% z programami pomocy socjalnej i aktywizacji zawodowej środowisk byłych pracowników PGR-ów.
-  Najmniej osób (17%) łączy ANR z prowadzeniem hodowli roślin i zwierząt.
Ceny ziemi rolniczej
1. Blisko trzech na czterech rolników (65%) twierdzi, iż orientują się w cenach ziemi we własnej okolicy. Odsetek ten jest wyższy wśród młodszych rolników (80%), a także wzrasta wraz z powierzchnią posiadanego gospodarstwa. Najlepszą orientację (91%) o cenach gruntów rolnych mieli rolnicy posiadający gospodarstwa o powierzchni 10 ha i więcej.
2. Wśród tych, którzy posiadają wiedzę o cenach ziemi, zdecydowana większość (85%) deklaruje, iż w ostatnim czasie zauważyła wzrost cen gruntów w swojej okolicy. Prawie trzy czwarte rolników (72%) jest przekonane, iż w najbliższej przyszłości ceny ziemi rolniczej będą rosły, natomiast 28% pytanych nie ma zdania na ten temat.

Zakup i dzierżawa gruntów Zasobu WRSP
1. Z pytanych respondentów 45% rolników uważa, że tylko rolnicy tworzący lub powiększający gospodarstwo rolne powinni mieć możliwość zakupu ziemi na raty od Agencji. Około 30% jest zdania, iż takie preferencje powinny dotyczyć wszystkich nabywców, a 10%, iż powinno to dotyczyć tylko nabywców, którzy na wsi stworzą nowe miejsca pracy. Wyrobionego zdania na ten temat nie ma 15% respondentów. Pogląd dotyczący preferencji w zakupie ziemi tylko przez rolników tworzących lub powiększających gospodarstwo rolne, dominował (52%) u właścicieli nieruchomości o powierzchni 10 ha i większej.
2. Niewielki jest odsetek osób, które zgłaszały ANR zapotrzebowanie na grunty – ustnie (2%) lub pisemnie (3%). Jedynie 5% rolników planuje zgłosić tego rodzaju zapotrzebowanie. 90% rolników nie zgłaszało i nie zamierza zgłaszać zapotrzebowania na grunty do ANR – najczęściej są to właściciele mniejszych gospodarstw.
3. O możliwości nabywania przez Agencję gruntów rolnych na rynku prywatnym na podstawie prawa pierwokupu słyszało 42% pytanych. Zdecydowanie większą wiedzę w tym obszarze, wykazują właściciele nieruchomości o pow. 10 ha i większej (58%).
4. Blisko jedna trzecia (32%) pytanych rolników jest zdania, że Agencja powinna sprzedawać więcej ziemi niż dotychczas na przetargach ograniczonych, w których mogą uczestniczyć tylko rolnicy. Najliczniejsza jest jednak grupa (44%), która nie ma wyrobionego zdania w tej sprawie, a 20% uważa, że nie należy zmieniać ilości ziemi sprzedawanej na tego typu przetargach. Odsetek osób zainteresowanych zwiększeniem ilości sprzedawanej ziemi przez ANR zwiększa się wraz z wielkością gospodarstwa - największy (36%) jest u rolników posiadających ponad 10 ha.
Plany dotyczące powierzchni gospodarstw rolnych
1. Zdecydowana większość rolników (67%) nie planuje powiększać własnego gospodarstwa, 20% nie ma zdania na ten temat, jedynie 13% pytanych planuje powiększyć gospodarstwo rolne. Z tego 8% chce je powiększyć o areał do 5 ha, 3% o powierzchnię od 6 do10 ha. Tylko 1% właścicieli gruntów rolnych planuje powiększenie posiadania o 11 do 20 ha , a także tylko 1% myśli o wzroście areału o ponad 20 ha.
2. Plany zwiększenia powierzchni swojego gospodarstwa w ciągu najbliższego roku ma 9% rolników (w stosunku do roku 2006 to wzrost o 4 punkty procentowe). Najliczniejsza wśród tych osób grupa (47%) zamierza zakupić grunty od osoby lub firmy prywatnej. Dzierżawę od Agencji Nieruchomości Rolnych przewiduje tylko 15%, zaś z myślą o zakupie od ANR nosi się tylko co dziesiąty rolnik (11%). Około 16% projektuje całość sfinansować z kredytu, a kolejne 16% zakłada zapłatę całości ze środków własnych.
3. Plany powiększenia gospodarstwa w dalszej przyszłości deklaruje 13% respondentów. Większość z nich rozważa powiększenie areału o obszar nieprzekraczający pięciu hektarów.
Wyniki tegorocznych badań wskazują, iż najbardziej burzliwe zmiany postaw i opinii mamy już za sobą. Ogromne różnice pomiędzy pomiarami z 2004, 2005 i 2006 roku ustąpiły miejsca stabilizacji – różnice pomiędzy 2006 a 2007 rokiem nie są już tak duże.

Badanie zostało przeprowadzone we wrześniu 2007 r. na podstawie 1007 wywiadów (w tym 600 z rolnikami oraz 407 z mieszkańcami wsi).