Zmiana ustawy o ochronie prawnej odmian roślin

W dniu 1 lipca 2011 r. Sejm RP przyjął, przygotowaną w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi ustawę o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.
Najważniejsze przyjęte zmiany to:

- poszerzenie kategorii posiadaczy gruntów rolnych uprawnionych do korzystania z instytucji odstępstwa rolnego, bez konieczności uiszczania opłaty na rzecz hodowcy odmiany (drobnych rolników), dla posiadaczy gruntów rolnych do 25 ha.
Dotychczasowa ustawa przewidywała takie odstępstwo dla posiadaczy gruntów rolnych do 10 ha. Odstępstwo do 10 ha posiadanych gruntów rolnych zostało utrzymane dla producentów uprawiających ziemniaki.
- zwiększenie katalogu gatunków roślin uprawnych, w stosunku do których możliwe jest stosowanie przez rolników instytucji odstępstwa rolnego, do 16 gatunków roślin uprawnych (pszenica zwyczajna, żyto, jęczmień, pszenżyto, owies, kukurydzę, rzepak, łubin żółty, łubin wąskolistny, lucerna siewna, groch siewny, bobik, wyka siewna, pszenica twarda, rzepik, len zwyczajny - oleisty). Obecnie przepisy przewidywały takie odstępstwo dla 8 gatunków (pszenica zwyczajna, żyto, jęczmień, pszenżyto, owies, kukurydza, rzepak ozimy i ziemniak).
- umożliwienie pobierania opłat za używanie materiału ze zbioru przez organizacje hodowców. Obowiązujące przepisy określały, że opłaty od rozmnożeń własnych mogą pobierać wyłącznie hodowcy odmian.
- określenie 30 dniowego terminu przekazania hodowcom informacji o zakresie wykorzystania instytucji odstępstwa rolnego, nałożenie obowiązku wskazania przez posiadacza gruntów rolnych powierzchni gruntów rolnych, na których materiał ze zbioru został wysiany oraz określenia sankcji za niedotrzymanie terminu złożenia informacji o zakresie wykorzystania instytucji odstępstwa rolnego. Dotychczasowe przepisy nie wskazywały terminu przekazania informacji oraz konieczności wskazania powierzchni, na której zastosowano materiał z rozmnożeń własnych.
Ww. zmiany będą szczególnie korzystne dla producentów rolnych poprzez zwiększenie liczby zwolnionych z opłat producentów rolnych oraz zwiększenie liczby gatunków, dla których będzie możliwe korzystanie z odstępstwa rolnego. Zmianą korzystną dla hodowców oraz producentów rolnych będzie umożliwienie pobierania opłat za używanie materiału ze zbioru przez organizację hodowców. Zmiana ta spowoduje zmniejszenie obciążeń dla hodowców (przygotowanie wniosków, przelewy bankowych, rozliczenie wpłat) oraz ograniczy koszty przekazywania opłat przez producentów rolnych. Zmiany te usprawnią proces pobierania opłat, czyniąc go skuteczniejszym, co w konsekwencji doprowadzi do zwiększenia wpływu opłat od rozmnożeń własnych, które hodowcy będą mogli przeznaczyć na dalsze prace hodowlane. Pozostałe zmiany mają charakter porządkujący.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy o ochronie prawnej odmian roślin zwalniają wszystkich producentów rolnych bez względu na uprawiany gatunek z opłat, w przypadku stosowania materiału ze zbioru, na własne, niezarobkowe potrzeby.