1 stycznia 2010 - zmiany w Prawie ochrony środowiska

Przekształcenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki  Wodnej w państwową osobę prawną, a wojewódzkich funduszy ochrony  środowiska i gospodarki wodnej w samorządowe osoby prawne - to główne  zmiany jakie wprowadza wchodząca w życie 1 stycznia 2010 r. ustawa z  dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska  oraz niektórych innych ustaw.
Wśród podstawowych założeń ustawy jest również likwidacja powiatowych  i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, których  środkami będą dysponować odpowiednio starostowie i wójtowie  (burmistrzowie lub prezydenci miast). Ustawa wprowadza  usystematyzowanie katalogu celów z zakresu ochrony środowiska i  gospodarki wodnej, na które będą przeznaczane środki przekształconych  NFOŚiGW oraz wfośigw. Określa też struktury przekształconych organów,  ich zadania i kompetencje, a także zasady gospodarki finansowej.  
Nowelizacja ustawy zakłada ponadto uzupełnienie katalogu form  dofinansowania celów z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej  oraz zastąpienie systemu subfunduszy w NFOŚiGW systemem zobowiązań  wieloletnich.
Zmiana formy prawno-organizacyjnej NFOŚiGW oraz wfośigw, a także  likwidacja funduszy powiatowych i gminnych jest uzasadniona  uwzględnieniem w katalogu form prawno-organizacyjnych jednostek  sektora finansów publicznych określonym w ustawie z dnia 27 sierpnia  2009 r. o finansach publicznych, wyłącznie państwowych funduszy  
celowych pozbawionych osobowości prawnej.
Od 1 stycznia 2010 r. dotychczasowe tytuły przychodów gminnych i  powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej z tytułu  opłat i kar - w dotychczasowych proporcjach - będą stanowiły dochody budżetów gmin i powiatów. Podobnie należności i zobowiązania funduszy  staną się należnościami i zobowiązaniami budżetów powiatów albo  budżetów gmin.
Likwidacja powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i  gospodarki wodnej, wynika bezpośrednio z założeń reformy finansów  publicznych opracowanej przez Ministerstwo Finansów. Ustawa z dnia 27  sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przewiduje funkcjonowanie w  sektorze finansów publicznych wyłącznie państwowych funduszy celowych  pozbawionych osobowości prawnej. Dlatego, po wejściu w życie tej  
ustawy, które jest planowane 1 stycznia 2010 r., w sektorze finansów  publicznych nie będą mogły funkcjonować inne rodzaje funduszy  celowych, w szczególności powiatowe i gminne fundusze ochrony  środowiska.
W toku prac rządowych uzgodniono, że reforma finansów publicznych w  resorcie środowiska zostanie uregulowana w odrębnej ustawie, a filarem  tej reformy będzie przekształcenie Narodowego Funduszu Ochrony  Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony  środowiska i gospodarki wodnej odpowiednio w państwową oraz  samorządowe osoby prawne, które nie będą już funduszami celowymi. W  
odniesieniu do powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i  gospodarki wodnej utrzymano decyzję o ich likwidacji.Według znowelizowanych przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska  środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych dotychczasowych  powiatowych funduszy i gminnych funduszy oraz odzyskane należności  
pomniejszone o zobowiązania funduszy, powiaty i gminy będą obowiązane  przeznaczyć na finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w  zakresie określonym w ustawie.
Ponadto do zadań powiatów i gmin będzie należało finansowanie ochrony  środowiska i gospodarki wodnej w wysokości nie mniejszej niż kwota  wpływów z tytułu opłat i kar środowiskowych, stanowiących dochody  budżetów powiatów i gmin.