Kampinoski Park Narodowy

Park reprezentuje przyrodę Nizin Środkowopolskich. Obejmuje fragment pradoliny Wisły w Kotlinie Warszawskiej wraz z kompleksami leśnymi Puszczy Kampinoskiej. 

W piaskach i żwirach rzecznych, stanowiących podłoże obszaru, procesy eoliczne wytworzyły charakterystyczne, doskonale wykształcone wydmy. Osiągają one 30 m wysokości i przyjmują różne formy morfologiczne: łuki, parabole, wały, grzędy i zespoły wydmowe. Przed tysiącami lat wydmy zostały utrwalone roślinnością i dziś na obszarze prawie 20 tysięcy ha stanowią atrakcję przyrodniczą na skalę europejską. Wraz z bagnami są najbardziej charakterystycznym elementem pejzażu Kampinoskiego Parku Narodowego.

Florę Parku tworzy około 1100 gatunków roślin naczyniowych, liczne gatunki glonów, mchów, porostów i wątrobowców, z czego 61 roślin objętych jest ochroną gatunkową. Wśród zwierząt najliczniej reprezentowane są ptaki, w tym m.in. bocian czarny, sokół wędrowny, żuraw i kobuz, owady i ssaki – sarna, dzik, wilk, lis, jeleń, borsuk, bóbr i łoś, którego wizerunek znajduje się w godle parku.

Ciekawe muzeum przyrodnicze znajduje się w Ośrodku Dydaktycznym im. Jadwigi i Romana Kobendzów w Granicy k. Kampinosu.

Kampinoski Park Narodowy ma bogate tradycje historyczne, związane z walkami o niepodległość w latach 1794 i 1863 i w czasie II wojny światowej. Tutaj też znajdują się mogiły powstańców, cmentarz partyzantów i cmentarz osób rozstrzelanych w latach 1939-1944 w Palmirach. 

Z Parkiem związanych jest wiele zabytków kultury, wymienić należy: średniowieczne grodzisko w Starym Zamczysku (X-XI w.), XII-wieczny kościół w Czerwińsku, gotycko-renesansowy kościół w Brochowie z XVI w., dom rodzinny Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli, czy dwór w Niepokalanowie.

Puszcza Kampinoska – kompleks leśny na północny zachód od Warszawy o powierzchni 22 tys. ha. Ubogie siedliska na wydmach porastają bory suche i świeże (przewaga sosny z domieszką brzozy i dębu). Podmokłe i wilgotne obniżenia zajmują olsy z dominującą olszą czarną oraz bory bagienne. Wyspowo występują także siedliska grądów z lasami dębowo-grabowymi. Puszcza Kampinoska to pozostałość dużego kompleksu leśnego, pierwotnie połączonego z Puszczami Bolimowską, Jaktorowską i Kurpiowską. W XVI w. była ostoją tura, niedźwiedzia i żubra.