Formą turystyki alternatywnej cieszącą się w ostatniej dekadzie rosnącym zainteresowaniem turystów jest agroturystyka – oferująca pobyty u rodzin wiejskich prowadzących gospodarstwa rolne oraz zróżnicowane możliwości rekreacji w oparciu o specyficzne walory obszarów wiejskich.
Podawane w różnych opracowaniach definicje agroturystyki wskazują na pewne istotne jej cechy:
* agroturystyki nie należy utożsamiać z turystyką wiejską- stanowi ona jedynie jej odrębną część
* istnieje bezpośredni związek agroturystyki z funkcjonującym gospodarstwem rolnym, polegający na wykorzystaniu różnych jego zasobów w procesach zaspokajania potrzeb turystów
* agroturystyka nie ogranicza się do zakwaterowania turystów, lecz oferuje im cały pakiet usług, w tym różnorodne formy aktywności rekreacyjnej i spędzania czasu wolnego.
Co czyni agroturystykę unikalnym segmentem współczesnej turystyki, zasadniczo odmiennym od różnych odmian tzw. turystyki masowej? Wydaje się że sprawiają to następujące cechy różnicujące:
* specyfika pobytu w rodzinnym gospodarstwie rolnym, umożliwiającego bezpośrednie kontakty z gospodarzami, zwierzętami domowymi, poznanie działalności produkcyjnej rolników, ich stylu życia i pracy, korzystanie ze świeżej, zdrowej żywności
* charakter życia wiejskiego – różnorodne i równocześnie niepowtarzalne rodzaje wiejskich zajęć i infrastruktury
* bliska natury przestrzeń, umożliwiająca bezpośredni kontakt z naturalnym środowiskiem przyrodniczym, poznanie dziedzictwa kultury materialnej i duchowej, uprawianie różnorodnych form rekreacji z dala od tłumów, w ciszy i spokoju
* gościnni mieszkańcy sprawiający, że turyści traktowani są nie jako anonimowi osobnicy, lecz jako ich goście, którzy jednocześnie, poprzez osobiste kontakty, odnoszą się z szacunkiem do systemu wartości gospodarzy.
Agroturystyka oferuje zindywidualizowane formy wypoczynku, adresowane przede wszystkim do turystów indywidualnych, rodzin lub małych grup turystycznych. Nie wymaga rozbudowanej bazy noclegowej bądź żywieniowej- może z powodzeniem rozwijać się w oparciu o istniejące zasoby mieszkaniowe gospodarstw rolnych, niewykorzystane obiekty inwentarskie oraz przestrzeń rekreacyjną w obrębie gospodarstwa – oczywiście po dokonaniu niezbędnych prac adaptacyjnych, mających na celu uzyskanie pożądanego przez turystów standardu pobytu zarówno w miejscu zakwaterowania jak i w jego bezpośrednim otoczeniu.
Agroturystyka – to jednak nie tylko zróżnicowane możliwości zakwaterowania, wyżywienia i przebywania w obrębie gospodarstwa rolnika. Zdecydowana większość potencjalnych nabywców usług agroturystycznych oczekuje ponadto różnorodnych propozycji spędzania czasu wolnego w obrębie danej wsi, gminy czy regionu – dla realizacji między innymi potrzeb odnowy sił fizycznych i psychicznych, kulturowych czy interpersonalnych. Spełnienie tych oczekiwań wymaga zgromadzenia wszystkich podstawowych składników („surowców”) i stworzenia z nich poprzez zintegrowane, planowe działania członków wiejskiej społeczności oraz umiejętne zarządzanie – wszechstronnej oferty wypoczynku wychodzącej naprzeciw oczekiwaniom turystów.
Badania rynku turystycznego dowodzą, że rosnąca popularność agroturystyki wynika ze zmiany motywów zachowań mieszkańców dużych aglomeracji miejskich – głównych nabywców usług turystycznych. Chcą oni coraz częściej zastąpić model dotychczasowego, biernego wypoczynku doświadczaniem w trakcie urlopu czegoś nowego, poznawaniem kraju i jego mieszkańców, żywym kontaktem z niezniszczonym środowiskiem naturalnym i odmiennym, harmonijnym wiejskim krajobrazem. Poza tym pragną w trakcie wypoczynku ciszy, wolności od tłumu, czystego powietrza, aktywnego korzystania z otwartej przestrzeni, ciekawych zajęć i rozrywek a nade wszystko serdeczności i osobistego kontaktu z ludnością wiejskich rejonów recepcyjnych. Nie bez znaczenia są również znacznie niższe koszty pobytów wypoczynkowych u rodzin rolniczych.
Opracowano na podstawie publikacji dr Leszka Strzembickiego, "Uwarunkowania rozwoju agroturystyki i usług towarzyszących na obszarach wiejskich" zamieszczonej na rcd.wroc.pl 7529195
1