ZZR KORONA: Puste hasła Okrągłego Stołu Rolnego

Związek Zawodowy Rolników "KORONA" nie jest zadowolny z ostatniego porozumienia, jakie zostało zawarte podczas obrad okrągłego stołu pomiędzy stroną związkową a resortem rolnictwa. Poniżej przedstawiamy stanowisko związku w odniesieniu do przedwczorajaszych wydarzeń.

"Tak jak można było się spodziewać Okrągły Stół Rolniczy zakończył się realnie niczym. Minister rolnictwa przedstawił swoje propozycje działań, a właściwie hasła, albowiem brakowało szczegółów, terminów, projektów czyli konkretów. Z kolei niektórzy uczestnicy zapominali najwyraźniej o tematyce spotkania.

Minister przedstawił następujące "propozycje"

1. Rząd RP wystąpi do Komisji Europejskiej o przywrócenie ceł na zboże z Ukrainy (decyzja ta została podjęta wcześniej na radzie ministrów, był to postulat ZZR KORONA od kilku miesięcy)
2. Wzmocnione zostają kontrole na granicy. Do czasu otrzymania wyniku badania transport zostaje wstrzymany (niby nastąpi to od jutra, ale nie przedstawiono żadnej decyzji, przepisu. Postulat ściślejszych kontroli, faktycznych a nie dokumentacyjnych był także postulatem ZZR KORONA przedstawiony na spotkaniach).
3. 600 mln złotych z budżetu krajowego trafi do producentów pszenicy i kukurydzy.
4. Dodatkowe 520 mln złotych z rezerwy kryzysowej trafi do rolników. Będą uwzględnione pozostałe gatunki zbóż i rzepaku. (nie przedstawiono żadnego konkretnego projektu
5. Będą dopłaty do transportu dla rolników i podmiotów zajmujących się obrotem zbóż w wysokości 100, 150, 200 zł do tony pszenicy lub kukurydzy w zależności od odległości od portów bałtyckich. Rząd RP wystąpi do Komisji Europejskiej o zgodę na udzielenie pomocy. (pomysł tzw. dopłat eksportowych został przedstawiony na spotkaniu z ministrem rolnictwa 29 grudnia i przedstawiony jako postulat ZZR KORONA 10 stycznia 2023 r.; Jak do tej pory nie przedstawiono żadnego projektu legislacyjnego w tej kwestii).
6. Magazyny będą opróżnione przed żniwami poprzez zwiększenie eksportu m.in. na cele humanitarne do krajów Afryki. Proces skupu rozpocznie się najpóźniej 12 kwietnia 2023 r. (jak poinformował na konferencji minister, w proces ten ma zostać zaangażowany Elewarr, ale zabrakło szczegółów, a zwłaszcza kto sfinansuje skup. W związku z padającymi oczekiwaniami wyższych cen wobec spółki Elewarr, zwracamy uwagę że takie działanie jest na krótką metę, a docelowo może w przypadku realizacji poważnie zaszkodzić dalszemu istnieniu Spółki).
7. Budowa silosów i magazynów będzie mogła odbywać się bez pozwoleń na budowę (ta zapowiedź padła na wcześniejszych spotkaniach)
8.  Będą dopłaty do budowy silosów zbożowych (nie przedstawiono żadnych szczegółów)
9. Będą preferencyjne kredyty płynnościowe dla rolników z oprocentowaniem w wysokości 2 proc. Akcja kredytowa to 10 mld złotych. (A co z kredytami "preferencyjnymi" w PKO BP do 300 tys. złotych zabezpieczeń? Czyżby kolejne nowe kredyty? Kto będzie je udzielał i jakie inne będą warunki tych kredytów)
10. Będą pożyczki płynnościowe z KOWR dla podmiotów skupowych (nie podano konkretów).
11. Do końca maja 2023 r. nastąpi nowelizacja ustawy o biopaliwach (uwzględniając termin procesu legislacyjnego wydaje się to dość optymistyczne.)

Po 5 godzinach Okrągły Stół Rolny się zakończył, niektórzy uczestnicy postanowili dalej okupować salę. Niestety ustalanie postulatów przypominało wyścig haseł, a Związek Zawodowy Rolnictwa "Korona" jest zainteresowany merytorycznym rozwiązywaniem spraw i stąd brak naszego dalszego uczestnictwa.

W godzinach późnowieczornych pomiędzy Ministrem Rolnictwa a tymi organizacjami (m.in. AgroUnią) doszło do rozmów i podpisania następujących haseł:

 Przywrócenie ceł oraz wprowadzenie kaucji na tranzyt i na artykuły rolno-spożywcze z Ukrainy do poziomu równowagi cenowej z cenami na rynku polskim (Jedynie co jest możliwe, to rezygnacja ze zwolnienia z kontyngentów i z ceł, oraz powrót do zasad wynikających z układu stowarzyszeniowego UE-Ukraina, ale decyzję w tej sprawie podejmuje Unia Europejska; W tej sprawie premier zapowiedział wcześniej wystąpienie do Komisji Europejskiej, ale nie posiadamy informacji by już to nastąpiło; czyli niczego nowego w sprawie nie ustalono).

Wprowadzenie tarczy dla branży rolno-spożywczej w wysokości co najmniej 10 mld złotych jako rekompensaty z tytułu kryzysu na rynku zbóż, rzepaku i artykułów rolno-spożywczych wywołanych rosyjską agresją na Ukrainę (Otóż nie wiadomo z jakich środków finansowych miałaby powstawać tarcza - z unijnych czy krajowych, każda udzielona pomoc wymaga zgody Unii Europejskiej, nie sprecyzowano jednak z jaką konkretną propozycją i do kiedy nastąpi wystąpienie do Komisji Europejskiej w sprawie) 

Zdjęcia z polskiego rynku nadmiaru zbóż i rzepaku do końca czerwca 2023 poprzez eksport, oraz wykorzystanie na cele energetyczne (postulat słuszny, tyle że eksportu nie da się zadekretować, nie wiadomo jak to ma być wykonane i przez kogo, nie wiadomo jaki podmiot zobowiązał się do zwiększenia eksportu, z jakim harmonogramem odbioru, do jakich grupy klientów?) 

Wprowadzenie nowelizacji ustawy o biopaliwach wg załącznika przygotowanego przez Polską Koalicję Biopaliw, w terminie do końca maja 2023 roku (trudno się odnieść nie znając projektu ustawy, ale uwzględniając proces legislacyjny czyli rząd, sejm, senat, prezydent, ogłoszenie w RCLu, wątpliwe jest zakończenie prac do końca maja) 

Dokonanie zmian w budżecie Krajowego Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-27 poprzez zwiększenie dofinansowania z budżetu krajowego do maksymalnego poziomu dopuszczalnego przez Komisję Europejską (Zwiększenie budżetu KPS nie wydaje się w najbliższym czasie możliwe ze względów zarówno finansowych jak i legislacyjnych, chyba że chodzi o przesunięcie środków w ramach budżetu KPS, ale nie stwierdza się kto miałby być wówczas poszkodowanym). 

Dopłaty do transportu dla rolników i podmiotów zajmujących się obrotem zbóż w wysokości 100-200 zł w zależności od odległości do portów bałtyckich (to powtórzenie wcześniej przedstawionego hasła przez ministra, nie sposób zrozumieć jednak dlaczego ma to dotyczyć jedynie transportu do portów bałtyckich, a nie np. do granicy, część zboża eksportowane mogłoby być drogą lądową, dopłaty wymagają zgody UE, nie sprecyzowano jednak terminu do którego rząd wystąpi do Komisji Europejskiej, czyli nic nowego nie ustalono). 

Wprowadzenie do obrotu z Ukrainą jedynie biopaliw z dodatkiem biokomponentów krajowego pochodzenia tj. do oleju napędowego 20%, do etyliny - 10% (brak terminu, a przypominamy ponadto, iż relacje z Ukrainą regulowane są przecież przepisami unijnymi czyli należałoby wystąpić prawdopodobnie do Komisji Europejskiej); 

Rozwój infrastruktury transportowej, magazynowej, przeładunkowej - ogólnikowe hasło, tylko że nie wiadomo na czym ma to polegać, jakie projekty legislacyjne, projekty inwestycyjne mają być realizowane, jakie środki finansowe mają być przeznaczone, i w jakim okresie, abstrahując iż to nie ministerstwo rolnictwo jest władne w sprawie infrastruktury transportowej). 

Zwiększenie przepustowości portów - ogólnikowe hasło, nie zadekretuje się przepustowości, potrzebne są stosowne inwestycje i środki finansowe, szczegółów brak 

Priorytyzacji transportu i przeładunku zboża względem innych towarów - ogólnikowe hasło, brak konkretów i terminów. Nie zadano żadnego pytania do podmiotów transportowych, co do możliwości i sposobu realizacji tego postulatu. 

Otwarcie nowych rynków zbytu poprzez:

a. promocję polskiego zboża i produktów zbożowych (kto ma sfinansować tą promocję, w jakim sposób się ono odbywać, czy przez nowy podatek na produkty zbożowe?)

b. realne wsparcie dyplomacji ekonomicznej (Jak ma to być wykonane?)

c. efektywną współpracę służb dyplomatycznych itp z sektorem handlowym (ogólnikowe hasło, brak szczegółowych propozycji)

d. sprawne uzgodnienia fitosanitarne - ujednolicenie sposób działania poszczególnych placówek fitosanitarnych (postulat słuszny, ale wymaga projektu odpowiedniego rozstrzygnięcia wraz z terminem realizacji).

Reasumując abstrahowano zarówno od realiów legislacyjnych, ekonomicznych, infrastrukturalnych. Nie ustalono żadnych szczegółów, terminów, konkretów, nawet adresatów koniecznych wystąpień, a niektóre postulaty wymagają konsultacji międzyresortowych, chociażby z racji właściwych uprawnień. Są to jedynie "gruszki na wierzbie", a problem nadpodaży zbóż i rzepaku wciąż pozostaje nierozwiązany. Z tych powodów Związek Zawodowy Rolnictwa „Korona” nie podpisał się pod ww. hasłami.

Oczekujemy konkretów, kto, kiedy i w jaki sposób zrealizuje ww. postulaty, w szczególności konkretnych projektów rozporządzeń i ustaw, zagwarantowania środków finansowych, bez nakładania dodatkowych obciążeń podatkowych na rolników czy na firmy sektora rolno-spożywczego.

Dr Daniel Alain Korona - pełnomocnik ZZR KORONA