Zrównoważone rolnictwo – z czym to się je?

My-konsumenci coraz baczniej zwracamy uwagę na pochodzenie produktów, zadając sobie pytanie, w jaki sposób i gdzie powstają. A producenci coraz chętniej chcą na nie odpowiadać, informując o metodach uprawy surowców oraz drodze, jaką przebywają składniki, zanim znajdą się na naszym talerzu. W tym kontekście coraz częściej słyszymy określenie „zrównoważony”. Co ono znaczy? I czy naprawdę powinno mieć dla nas znaczenie?

Choć mówiąc o pochodzeniu produktów spożywczych, producenci używają określeń zrównoważone rolnictwo czy zrównoważone uprawy, to samo pojęcie zrównoważony ma szerszy kontekst, do którego odniosła się Organizacja Narodów Zjednoczonych, ogłaszając 25 września 2015 roku Cele Zrównoważonego Rozwoju. Obejmują one 17 zagadnień, które mają być realizowane przez kolejnych 15 lat, począwszy od 2016 roku. Do czego zmierzają? Założenia są ambitne: m.in. wyeliminowanie skrajnego ubóstwa, walka z nierównościami czy wstrzymanie zmian środowiskowych. ONZ podkreśla, że osiągnięcie tych celów nie będzie możliwe bez zaangażowania rządów państw oraz biznesu.

Jednym z poruszonych przez ONZ zagadnień stało się właśnie zrównoważone rolnictwo, do którego nawiązują Cele nr 2: „Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo” i nr 12: „Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji”. Te wyzwania podejmuje coraz więcej producentów żywności, między innymi firma Unilever, właściciel globalnej marki Knorr.

Zrównoważone, czyli jakie?

Wbrew pozorom, odpowiedź nie jest trudna, bo panują tu jasno określone zasady, które pozwalają sposób uprawy ziemi nazwać zrównoważonym. Jakie? Określa to powstały w 2010 roku Kodeks Zrównoważonego Rolnictwa (Sustainable Agriculture Code). To lista 11 wskaźników społecznych, ekonomicznych i środowiskowych, którymi mają kierować się rolnicy chcący dostarczać produkty pochodzące ze źródeł zrównoważonych:

Każda z tych wytycznych to zbiór rygorystycznych przepisów, których przestrzeganie przynosi wymierne rezultaty. Na przykład? Nawadnianie pól. Prawie 70% zasobów wód słodkowodnych na świecie jest wykorzystywanych w rolnictwie. Odpowiednia dystrybucja wody może przyczynić się do ochrony zasobów wodnych na świecie, zaś właściwe nawadnianie wpływa na zdrowotność i smak uprawianych surowców. Dlatego rolnicy uprawiający surowce w sposób zrównoważony używają specjalnych urządzeń - tensjometrów - do pomiaru wody w glebie oraz stosują systemy irygacyjne. Stosowanie tego typu metod w uprawie żywności może być krokiem do spowolnienia zmian klimatycznych.

 Dlaczego warto wybrać produkty z upraw zrównoważonych?

59% polskich respondentów badania przeprowadzonego na zlecenie marki Knorr[1] uznało, że warzywa pochodzące ze źródeł zrównoważonych smakują lepiej.

Ponadto pamiętajmy, że zrównoważone rolnictwo pozwala prowadzić uprawy bez szkody dla środowiska i zasobów naturalnych, od których zależy jakość naszego życia i przyszłych pokoleń.

Proces produkcji składników pochodzących ze zrównoważonego rolnictwa pozwala w 100% wykorzystać zasoby rolne oraz chronić środowisko.

• Szacuje się, że każdego roku, aż jedna trzecia produkowanej żywności marnuje się z powodu nieodpowiednich praktyk w zakresie zbioru i transportu.
• Degradacja gruntów, spadek żyzności gleby czy zbyt duże zużycie wody prowadzi do degradacji środowiska naturalnego. Zrównoważone rolnictwo chroni naturalne zasoby.
• Nadmierne zużycie wody prowadzi do obniżenia jej globalnych zasobów. Dlatego do nawadniania pól stosuje się system irygacji, który pozwala oszczędzić aż 30% więcej wody. Efektem jest także zwiększona aż o 20% rentowność upraw.
• W zrównoważonych gospodarstwach rolnych stosuje się płodozmian, tak aby nie dopuścić do zubożenia gleby, a także nawożenie substancjami organicznymi. Nasiona przed zasianiem są specjalnie selekcjonowane i wybierane, dzięki czemu uprawia się najlepsze odmiany roślin. Te wszystkie zabiegi skutkują dobrymi zbiorami, które posiadają najbardziej pożywne składniki odżywcze.
• Warzywa, owoce, zioła oraz przyprawy przeznaczone do suszenia, a pochodzące z gospodarstw zrównoważonych, nie zawierają konserwantów.
• Warzywa, które nie nadają się do przetworzenia, przeznacza się na nawóz lub paszę dla zwierząt, dzięki czemu nic się nie marnuje.

Kluczem do właściwej dystrybucji jedzenia na świecie jest między innymi zrównoważone rolnictwo. Stąd tak istotne jest dążenie producentów do pozyskiwania surowców pochodzących z tego typu upraw. Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ przez firmy może zapewnić lepszą przyszłość dla całego świata, ale także - dla każdego z nas.

[1] Ipsos dla Unilever; Representative Knorr Study on Sustainability, styczeń 2016; metoda: CAWI n=2000; na reprezentatywnej grupie Polaków pod względem płci i wieku.