Zaostrzenie przepisów w transporcie odpadów

Komisja ds. Środowiska przyjęła w zeszłym tygodniu stanowisko w sprawie zmienionych przepisów regulujących przemieszczanie odpadów, aby pobudzić cele unijnej gospodarki o obiegu zamkniętym, efektywnego gospodarowania zasobami i zerowego poziomu zanieczyszczeń.

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) przyjęła w czwartek sprawozdanie w sprawie reformy unijnych procedur i środków kontroli przemieszczania odpadów 76 głosami za, przy braku głosów przeciw i pięciu wstrzymujących się.

Lepsza wymiana informacji i przejrzystość przesyłek w UE

Posłowie do PE popierają propozycję Komisji, aby wyraźnie zakazać przemieszczania w obrębie UE wszystkich odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to dozwolone w ograniczonych i dobrze uzasadnionych przypadkach.

Zgodnie z przyjętym tekstem Komisja opracowałaby jednolite kryteria klasyfikacji odpadów, aby nie dopuścić do obchodzenia przepisów poprzez wyraźne rozróżnienie np. towarów używanych i odpadów.

Nowe zasady obejmowałyby cyfryzację wymiany informacji i dokumentów w ramach rynku wewnętrznego. Przechowywanie informacji w centralnym systemie elektronicznym poprawiłoby raportowanie, analizę i przejrzystość danych, podkreślają posłowie.

Zaostrzenie przepisów regulujących wywóz odpadów poza UE

Posłowie do PE zgadzają się, że eksport odpadów niebezpiecznych z UE do krajów spoza OECD powinien zostać zakazany.

Wywóz z UE odpadów innych niż niebezpieczne do odzysku byłby dozwolony tylko do tych krajów spoza OECD, które wyrażą na to zgodę i wykażą zdolność do przetwarzania tych odpadów w sposób zrównoważony. Komisja sporządziłaby wykaz takich krajów otrzymujących pomoc, który byłby aktualizowany co najmniej raz w roku.

Komisja będzie również dokładniej monitorować wywóz odpadów do krajów OECD, aby upewnić się, że gospodarowanie odpadami odbywa się w sposób przyjazny dla środowiska, zgodnie z wymogami przepisów, oraz że nie wpływa on niekorzystnie na gospodarkę odpadami domowymi w tym kraju.

Wzmocnienie zapobiegania i wykrywania nielegalnych przesyłek

Posłowie wzywają do stworzenia unijnego mechanizmu ukierunkowanego opartego na ryzyku, który byłby przewodnikiem dla krajów UE, które przeprowadzają kontrole, w celu zapobiegania i wykrywania nielegalnego przemieszczania odpadów.

Inne środki zaproponowane w przyjętym sprawozdaniu:

Z wyłączeniem eksportu odpadów tworzyw sztucznych do krajów spoza OECD i stopniowego wycofywania eksportu odpadów tworzyw sztucznych do krajów OECD w ciągu 4 lat;
zaostrzenie wymagań dotyczących wykazania, że przemieszczane odpady są zagospodarowywane w sposób przyjazny dla środowiska;
Budowanie partnerstwa z sektorem odpadowym, np. w kontekście dialogu klimatycznego i rocznych raportów Komisji.

Sprawozdawczyni Pernille Weiss (EPP, Dania) powiedziała: „Pełne wykorzystanie odpadów jako zasobów powinno być zasadniczym elementem naszego przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Cieszę się, że mogliśmy dziś wspólnie poprzeć wyważone podejście do przemieszczania odpadów: zapewnia ono ochronę zdrowia ludzi i środowiska, a jednocześnie zapewnia przemysłowi ramy niezbędne do zrealizowania naszych ambicji. Mam nadzieję, że w ten sposób UE może stać się światowym liderem w innowacyjnym, zrównoważonym wykorzystaniu odpadów.”

Następne kroki

Raport ma zostać przyjęty na styczniowej sesji plenarnej i stanowić będzie stanowisko negocjacyjne Parlamentu z rządami UE w sprawie ostatecznego kształtu ustawy.

Historia

W dniu 17 listopada 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący reformy unijnych przepisów dotyczących przemieszczania odpadów , ustanawiający procedury i środki kontroli przemieszczania odpadów w zależności od ich pochodzenia, miejsca przeznaczenia i trasy transportu, rodzaju przemieszczanych odpadów oraz rodzaju stosowane przetwarzanie odpadów po dotarciu do miejsca przeznaczenia.

W 2020 r. eksport odpadów z UE do krajów spoza UE osiągnął 32,7 mln ton, co stanowi około 16% światowego handlu odpadami. Ponadto każdego roku między krajami UE przemieszcza się około 67 mln ton odpadów.