Yerba mate - produkcja i konsumpcja

Brazylia produkuje około 200 tysięcy ton suszu yerba mate rocznie! W tym 32 tys przeznaczone jest na eksport, a 168 tys pozostaje w kraju, dokładniej: na południu Brazylii. To tam yerba mate jest napojem bardzo tradycyjnym, ściśle związanym z tradycją tzw. gauchos – kowbojów Ameryki Południowej oraz z rytuałem przygotowywania naparu z ostrokrzewu paragwajskiego. Podobno przeciętny mieszkaniec Argentyny wypija dziennie kilka litrów naparu z ostrokrzewu! 98% yerby pite jest w gospodarstwach domowych... a pozostałe 2%? Może na ulicach? Może w urzędach? A może w Argentyńskim Parlamencie? Dokładnie tak jest! Jednak od razu warto zapamiętać, że dla Brazylijczyków słowa yerba mate nie istnieją. Z uwagi na to, że brazylijskie ziemie w czasach kolonializmu zajmowali Portugalczycy, używa się tam określenia: „erva” na słowo „zioło, ziele”. A zatem: erva mate! Jednak z biegiem czasu i postępującej popularności ostrokrzewu na całym świecie, także produkcja brazylijskiej ervy rozrosła się na różne podrodzaje. Przyjrzymy się rodzajom yerba mate w krajach producentów!

Brazylijska erva mate

Najbardziej tradycyjną formą yerba mate w Brazylii, jest chimarrao. To susz całkowicie sproszkowany (zmielone listki i trochę patyczków), świeży i intensywnie zielony. Posiada tym samym niewyobrażalną moc pobudzającą – yerba mate można zalewać przy wprawie nawet trzydzieści razy! A w smaku jest trawiasta, delikatna, ziołowa. Nie jest bowiem suszona dymem, jak jej odpowiedniki z Paragwaju, a gorącym powietrzem. Z powodu całkowicie pylastego suszu, przypominającego mąkę, mieszkańcy południa Brazylii mają swój specjalny sposób na przygotowanie chimarrao. Używają w tym celu bombilli o dużym, okrągłym elemencie filtrującym, susz yerba mate natomiast wędruje do naczynia z tykwy o nazwie „cuia”, ze specyficznym rozłożystym kołnierzem u góry. Wystający ponad ów kołnierz kopczyk z soczyście zieloną, sproszkowaną erva mate, to charakterystyczny wizerunek typowej, brazylijskiej mate z korzeniami utkwionymi w tradycji gauchos, kiedy tereny z rosnącym ostrokrzewem należały jeszcze wyłącznie do Indian. Są to równocześnie miejsca, w których obecnie występuje największy odsetek produkcji yerba mate, wynika to też z tego, że właśnie tam ochoczo rośnie ostrokrzew. To stany: Parana, Rio Grande do Sul, Santa Catrina i Mato Grosso do Sul. Im dalej na północ, tym znajomość naparu yerba mate maleje – tam pojawia się już kawa.

Yerba mate, napój narodowy Argentyny

Yerba mate jest narodowym napojem Argentyny. Szczególnie na północy kraju, picie naparu z suszonych liści ostrokrzewu paragwajskiego, stanowi znak rozpoznawczy tej kultury. Na północy znajduje się także najwięcej plantacji i stamtąd pochodzi wiele znanych, kultowych marek yerbowych. Argentyńczycy każdy dzień rozpoczynają od napicia się yerba mate, oczywiście w rodzinnym gronie, dzieląc się napojem i rozmawiając. Napar Przyjaźni stanowi ważny element argentyńskiego życia społecznego. Sama tradycja picia yerba mate polega na tym, aby dzielić się naparem z innymi. Być może trudno w to uwierzyć ale również polscy imigranci mieli duży wpływ na rozkwit argentyńskiego przemysłu yerba mate.