Za prewencję wypadkową w Polsce odpowiedzialni w Polsce są ubezpieczyciele społeczni: w rolnictwie indywidualnym to KRUS natomiast w przedsiębiorstwach/zakładach rolnych to ZUS. Niestety nowoczesne prewencja wypadkowa jest na żenująco niskim poziomie. Potwierdzeniem tego jest rosnąca statystyka wypadkowości- stwierdza Zarząd Główny Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP
Poniższą statystykę, przedstawiającą tragiczne zdarzenia wypadków śmiertelnych w rolnictwie, należy rozpatrywać w szerszym kontekście ogólnego stanu wypadkowości w Polsce.
I tak wg informacji KRUS, w 2021 roku rolnicy indywidualni zgłosili 12 088 wypadków, aż o 1 114 wypadków (10,02%) więcej niż w 2020 roku. Należy zauważyć, że KRUS przykłada bardzo dużo uwagi do swoich działań w zakresie prewencji wypadkowej i pomimo tego, znacząco wzrosła liczba wypadków. Jak informuje GUS, w 2021 roku w Polsce (gdzie prewencję wypadkową powinien prowadzić ZUS) zgłoszono 68 777 wypadków przy pracy, aż o 6 037 (9,6%) więcej niż w 2020 roku.
Eksperci ZG ZZPR zwracają uwagę na problemy z organizacją zarządzania ochroną pracy w Polsce ze szczególnym brakiem nowoczesnej prewencji wypadkowej. Dobrze zorganizowany system ochrony pracy cechuje się włączeniem różnych grup społecznych do procesów decyzyjnych, transparentnością tych procesów, jasnymi mechanizmami odpowiedzialności osób i instytucji podejmujących decyzję dotyczące ochrony pracy, szybką reakcją instytucji na zmieniające się technologie w produkcji. Istniejący kryzys w zakresie wypadkowości pokazuje, że organizacja ochrony pracy, ze szczególnym uwzględnieniem prewencji wypadkowej wymaga głębokich zmian, gdyż obecny stan nie odpowiada wymaganiom.
WYPADKI, ZE SKUTKIEM ŚMIERTELNYM, ROLNIKÓW W 2022 ROKU
- 30 kwietnia 2022 roku w Przytoce w woj. mazowieckim 55 – letni rolnik został pochwycony przez WOM i zginął na miejscu.
- 18 czerwca 2022 roku 59 – letniego rolnika w gminie Wilczęta w woj. warmińsko – mazurskim zaatakowało stado byków. W wyniku odniesionych ran rolnik zmarł.
- 25 lipca 2022 r. w miejscowości Zabrzeż, gmina Łącko, woj. małopolskie 66 – letni właściciel pola, na którym odbywały się żniwa, wpadł pod koła pojazdu i zmarł. Kombajnista nie miał niezbędnych uprawnień do prowadzenia kombajnu zbożowego.
- 9 sierpnia 2022 r. na terenie gminy Połajewo, woj. wielkopolskie 29 – letni rolnik został stratowany przez byka, przy wykonywaniu prac w zagrodzie, gdzie utrzymywano byki luzem i zmarł.
- 23 sierpnia 2022 r. w Przybyszowie woj. lubuskie 30 – letni rolnik został zmiażdżony przez przyrząd żniwny, podczas wymiany koła w kombajnie zbożowym, kiedy maszyna zsunęła się z lewarka.
- 14 września 2022 r. w miejscowości Przygodziczki w woj. wielkopolskim 56 – letni rolnik spadł z dużej wysokości, z niezabezpieczonego piętra stodoły i zmarł.
- 15 września 2022 r. w miejscowości Tłoki w woj. wielkopolskim 57 – letni rolnik, podczas usuwania gniazda szerszeni na strychu, został przez nie zaatakowany i zmarł na miejscu.
- 29 września 2022 r. w Kaliszkowicach Kaliskich w woj. wielkopolskim 11 byków zaatakowało 36 – letniego rolnika i jego 34 – letnią żonę. Mężczyzna zmarł na miejscu, natomiast żonę przetransportowano do szpitala.
- 2 października 2022 r. w miejscowości Bełdów – Krzywa Wieś w woj. łódzkim rodzina odnalazła 65 letniego rolnika, który został stratowany przez byki i zmarł.
- 12 października 2022 r. w gminie Końskowola w województwie lubelskim, podczas pracy wyorywaczem szkółkarskim, zginęła 48 – letnia obywatelka Ukrainy. Została pochwycona przez obracający się element maszyny napędzany przez WOM. 48 – latka pracowała od kilku dni.
Pan MAREK MADEJ, Doradca ZG ZZPR ds. BHP i PPOŻ. przesłał do naszej redakcji "PISMO PROFILAKTYCZNE", w którym szczegółowo jest opisany jeden z tragicznych wypadków ze skutkiem śmiertelnym. Z materiału dowiadujemy się, o okolicznościach i przyczynach wypadku, który wydarzył się w dniu 12 października 2022 roku na terenie województwa lubelskiego. W wyniku tego zdarzenia 48-letnia obywatelka Ukrainy, świadcząca pracę na polu w gospodarstwie szkółkarskim
poniosła śmierć.
Okoliczności wypadku.
Do wypadku doszło na polu plantacji drzewek owocowych należącym do rolnika indywidualnego. Podczas wyorywania drzewek przy użyciu ciągnika rolniczego i maszyny sadowniczej - wyorywacza drzewek z otrząsaczem, poszkodowana została pochwycona przez jeden z wałków przekazu mocy zamontowanych na wyorywaczu.
Wałek nawinął na siebie jej ubranie łącznie z jej ciałem. Poszkodowana poniosła śmierć na miejscu.
Przyczyny wypadku.
Inspektor Pracy z Okręgowego Inspektoratu Państwowej Inspekcji Pracy w Lublinie ustalił następującą przyczynę jego zaistnienia:
• brak osłon wałków przekazu mocy zamontowanych na wyorywaczu.
Pozostałe ustalenia.Podczas prowadzenia czynności rozpoznawczych przez Inspektora Pracy z Okręgowego Inspektoratu Państwowej Inspekcji Pracy w Lublinie (notatka służbowa
nr. rej. 080062-53-K044-Nt/22 z dnia 20.10.2022 r.) właściciel Gospodarstwa oświadczył na piśmie, że nie atrudnia obecnie i nigdy nie zatrudniał wcześniej żadnych osób na podstawie umów o pracę. Gospodarstwo nie widnieje w ewidencji ZUS jak i w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Z tych informacji wynika, że Gospodarstwo oraz sam właściciel tego podmiotu nie posiadają statusu pracodawcy i/lub przedsiębiorcy.
W związku z powyższym podmiot ten i ta osoba nie podlegają kontroli organów Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. W związku z tym, Inspektor Pracy udzielił
właścicielowi Gospodarstwa porady odnośnie wycofania wyorywacza z użytkowania do czasu wyposażenia go w osłony miejsc niebezpiecznych (wyżej wymienionych wałków przekazu mocy).
Do fotografii udostępnionych przez Państwową Inspekcje Pracy dołączono dwie fotografie ilustracyjne z wyorywaczem szkółkarskim z otrząsaczem, którego budowa jest podobna do tej maszyny z wypadku. Otrząsacz posiada również elementy będące w ruchu co zgodnie z postanowieniem § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 stycznia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń
technicznych stosowanych w rolnictwie (Dz.U.1998.12.51), sprzęt rolniczy powinien być wyposażony w osłony zespołów i części ruchomych mogących stwarzać zagrożenie dla osób obsługujących ten sprzęt. Wyorywacze stosowane w szkółkach są w większości nabyte przed 1 stycznia 2003 r. i powinny być doprowadzone do zgodności z technicznymi wymaganiami bhp wg. rozdz. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30.10 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących BHP w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191 poz.1596) do końca grudnia 2006 r.
Przykładowa ocena oraz plan doprowadzenia do zgodności na stronie internetowej ZG ZZPR: https://bhperolnik.pl/biblioteka/7.4..pdf lub szczegółowo https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/19403/07011008.pd
Pełna treść opisująca szczegółowo całe zdarzenie pt. "PISMO PROFILAKTYCZNE"znajduje się TUTAJ
W 2020 roku Zarząd Główny Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP utworzył edukacyjny portal w zakresie bhp w rolnictwie (www.bhperonik.pl), z którego korzysta coraz więcej użytkowników. Zachęcamy do odwiedzenia tego pożytecznego i pouczającego serwisu.
oprac. e-mk, ppr.pl na podst. źródło: Marek MADEJ Redaktor portalu www.bhperonik.pl