Ptak_Waw_CTR_2024
TSW_XV_2025

Rozmowa z prof. dr hab. Grażyną Cichosz

9 kwietnia 2009
Rozmowa z prof. dr hab. Grażyną Cichosz - z katedry mleczarstwa i zarządzania jakością Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie


Mówi Pani : "mleko to samo zdrowie" - i nie jest to spot reklamowy ale "najprawdziwsza prawda". Skąd się bierze to przekonanie?

prof. Grażyna Cichosz: - Bo mleko po pierwsze zawiera wszystkie podstawowe składniki niezbędne do życia, niezależnie od wieku czy wykonywanych zajęć i niezależnie od stanu zdrowia. Po drugie wszystkie te komponenty występują w optymalnych proporcjach. Po trzecie wreszcie - charakteryzują się one mniejszą bądź większą aktywnością biologiczną i z tego powodu mleko pełni funkcje nie tylko żywieniową ale także profilaktyczną, dietetyczną a w przypadku niektórych schorzeń takich jak otyłość, cukrzyca typu drugiego, czy nadciśnienie (to dotyczy 9 mln Polaków!) mleko może być lekarstwem, czyli pełni funkcję leczniczą. Potwierdzają to liczne badania epidemiologiczne, jak również badania kliniczne na ludziach.
Mleko stymuluje, dzięki tym bioaktywnym składnikom funkcjonowanie każdej komórki naszego organizmu, każdego organu i narządu. Dlaczego? Bo zawiera wszystko co jest potrzebne do rozwoju i właściwego funkcjonowania mózgu.



Dlaczego akurat odżywianie mlekiem mózgu jest tak ważne w życiu człowieka?

prof. Grażyna Cichosz: - Mózg jest formowany od 25 tygodnia ciąży do mniej więcej 18 miesiąca życia. Jest organem, który, podobnie jak cały układ immunologiczny, dosyć trudno i powoli się regeneruje, np. u osób po wylewach krwi do mózgu. I z tego względu warto zadbać o właściwą pracę i właściwe funkcjonowanie tego najważniejszego organu. Mimo, iż waży zaledwie 1350 gram, to zużywa 20% tlenu, który krąży w naszym krwioobiegu, i około 20% energii. Źródłem energii dla mózgu jest glukoza. Do właściwego funkcjonowania potrzebne są również najcenniejsze składniki tłuszczu takie jak fosfolipidy, głównie lecytyna, potrzebne są związki mineralne, które uaktywniają różne enzymy, np. cynk. Tylko cynk uaktywnia aż 350 różnych enzymów. Niezbędne są witaminy, flawonoidy, czyli związki o działaniu antyoksydacyjnym, no i wreszcie białko. Bez podaży pełnowartościowego białka nasz mózg nie funkcjonuje w sposób należyty. Aż 60% suchej masy mózgu stanowią lipidy. I wcale nie są to nienasycone kwasy tłuszczowe, bo dominują właśnie nasycone kwasy tłuszczowe, które tworzą sztywne struktury błon komórkowych. Jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe są budowane gdzieniegdzie i decydują o przepuszczalności tych błon, czyli decydują o kontakcie komórek ze środowiskiem i o możliwościach wydzielania metabolitów z wnętrza komórki do środowiska. Jednym z takich kwasów nienasyconych niezbędnych do rozwoju mózgu jest kwas dokozaheksaenowy (DHA), występujący w tłuszczach rybich. W tłuszczu mlekowym występuje jego prekursor w postaci kwasu linolenowego z rodziny omega-3. O biologicznym znaczeniu tego kwasu świadczy fakt, że jest obecny w siatkówce oka i w fosfolipidach neuronów, czyli podstawowych struktur komórek naszego mózgu. Niedobór kwasu omega-3, zwłaszcza kwasu DHA stwierdza się u dzieci cierpiących na dysleksje, u dzieci z nadpobudliwością psychoruchową, czyli tzw. ADHD, u kobiet w szoku poporodowym i u wszystkich pacjentów z zaburzeniami natury neurologicznej, bądź neurodegeneracyjnej takimi jak depresja, schozofrenia, demencja, alkoholizm, czy agresja.



A co z groźnie brzmiącym dla chorych na miażdżycę cholesterolem?

prof. Grażyna Cichosz: - On również jest niezbędny do rozwoju mózgu. Przemieszczając się z wewnętrznej na zewnętrzna stronę błony komórkowej cholesterol umożliwia kurczenie się komórek i narządów. Gdyby nie cholesterol to ani struny głosowe człowieka, ani mięsień sercowy, ani płuca nie mogłyby w ogóle pracować. Tymczasem w odżywkach dla niemowląt, reklamowanych w telewizji nie ma ani grama cholesterolu!



Jak można więc scharakteryzować ogólnie tłuszcz mlekowy, albo ogólnie dobrodziejstwo płynące z picia mleka?

prof. Grażyna Cichosz: - Mleko zawiera wszystko co jest dla naszego mózgu potrzebne, czyli kwasy omega-6 w postaci kwasu linolowego, który przekształcany jest w kwas arachidonowy omega-6, kwas linolenowy omega-3, który jest prekursorem kwasu DHA, niezbędnego dla mózgu i siatkówki oraz kwasu eikozapentaenowego omega-3 niezbędnego dla serca. Tłuszcz mlekowy zawiera również cholesterol. Niestety przekształcenia prekursorów, czyli kwasów linolowego i linolenowego w organizmie człowieka są hamowane przez obecne w naszym jedzeniu izomery-trans pochodzące z margaryn!



Jaką role odgrywają białka w odżywianiu mózgu?

prof. Grażyna Cichosz: - Ogromną. Wystarczy, że powiem o szacowaniu występowania w naszym mózgu aż kilkudziesięciu tysięcy różnych białek o zmiennych właściwościach, budowie i różnych funkcjach przekazywania informacji w sieci neuronów. Białka mogą wpływać na nasz nastrój, zachowania, wydolność umysłową, zdolność postrzegania, zdolności percepcyjne, czyli to wszystko co jest nam w życiu i pracy niezwykle potrzebne. I takim pierwotnym substratem do ich syntezy i enzymatycznej transformacji jest białko funkcjonalne występujące w spożywanej żywności. Białko to jest trawione z wytworzeniem peptydów wolnych aminokwasów ale także produktów degradacji aminokwasów, czyli amin. Zgodnie z naszym kodem genetycznym białko którego potrzebujemy jest syntetyzowane.



A peptydy?

prof. Grażyna Cichosz: - Najistotniejsze dla funkcjonowania naszego mózgu peptydy to: endorfiny, enkefaliny i dynorfiny. Są to neuroprzekaźniki o działaniu opioidowym, które w przypadku małych dzieci działają uspakajająco, wyciszająco i usypiająco. Natomiast w przypadku osób dorosłych pobudzają aktywność mózgu. Bezcennym dla funkcjonowania mózgu jest glutation - trójpeptyd składający się z cysteiny, kwasu glutataminowego i glicyny. Jest to niezbędny czynnik detoksykacji naszego mózgu.



Pani profesor ale przecież w opracowaniach popularnonaukowych przeczytać można, że nadmiar białka zwierzęcego, bogatego w kwasy siarkowe szkodzi zdrowiu!

prof. Grażyna Cichosz: - I to jest nieprawda, wręcz mogę powiedzieć, że jest to ewidentne kłamstwo. W tych opracowania jako argument podawana jest homocysteina, jako między innymi uznany czynnik ryzyka miażdżycy. Prawdą jest, że po spożyciu białka zwierzęcego w organizmie powstaje homocysteina i nie ma innej możliwości, bo nie ma innych szlaków metabolicznych. Prawdą jest również, że homocysteina działa aterogennie (miażdżycotwórczo), uszkadza ściany naczyń i jest gorsza w działaniu niż cholesterol. Ale nie aminokwasy siarkowe i homocysteiny działają szkodliwie a niedobór witamin z grupy B. Z aminokwasów siarkowych zawsze powstaje homocysteina, natomiast przy właściwym wysyceniu organizmu witaminą B-6, B-12 i kwasem foliowym homocysteina jest redukowana właśnie do tego najcenniejszego peptydu jakim jest glutation. Czyli powodem hiperhomocysteiny nie są aminokwasy siarkowe ale niedobór tych trzech witamin. Najlepszym potwierdzeniem tego faktu jest to, że największy odsetek osób z hiperhomocysteinemią stwierdza się w grupie wegetarian, w których diecie brakuje witaminy B-12. I nie trzeba lepszego dowodu. Podsumowując przy niedoborach witamin B-6, B-12 i kwasu foliowego homocysteina rzeczywiście może powodować spustoszenie w naszym organizmie, może prowadzić do udarów mózgu, do powikłań w przebiegu ciąży - wad cewy nerwowej u noworodków, przed czym przyszłe mamy są zabezpieczane poprzez suplementację diety kwasem foliowym. Homocysteina może także prowadzić do wszystkich bez wyjątku schorzeń neurodegneracyjnych.



I mleko temu przeciwdziała?

prof. Grażyna Cichosz: - Mleko, ale także produkty mleczarskie zawierają komplet witamin B-6, B-12 i B-9, czyli kwas foliowy, które zapobiegają kumulacji homocysteiny i zapewniają powstawanie glutationów. Wszystkie te witaminy są obecne i w serach dojrzewających, i w twarogach. Z reguły aminokwasy które powstają z trawienia białka działają w sposób stymulujący dla mózgu i o tym tez trzeba pamiętać.
Na zakończenie tej części naszej rozmowy powiem tylko, że mleko jest jedynym produktem spożywczym w naszej diecie, który zapewnia najcenniejsze białka, komplet witamin, mikro- i makroelementów oraz tłuszcz o doskonale zbilansowanym składzie, zawierający unikalne składniki o wszechstronnym , pro zdrowotnym działaniu na cały organizm człowieka, między innymi na układ immunologiczny.


POWIĄZANE

Główny Inspektorat Sanitarny wydaje coraz więcej ostrzeżeń publicznych dotyczący...

ALDI, Carrefour Hipermarket, Dino, TOPAZ, Empik, CCC, Castorama i HEBE to najbar...

Węgry sprawują prezydencję w Radzie do grudnia 2024 r. włącznie a tekst ten będz...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę