Jak zmieniała się wieś i jak unowocześniało rolnictwo w minionym 15-leciu przy udziale ARiMR, to znaczy chodzi o podanie przykładów w jakim stopniu dzięki dotacjom państwowym i potem dopłatom unijnym przybywało maszyn, budynków, jak następowała konsolidacja gospodarstw i koncentracja produkcji - w jakim stopniu do tego przyczyniła się Agencja?
Dariusz Wojtasik: - ARiMR realizuje zadania jako instytucja obsługująca wypłaty środków pomocowych na rzecz wsi i rolnictwa od 1994 roku, udzielając pomocy początkowo tylko ze środków krajowych, a od 2002 roku również ze środków unijnych. Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, dzięki rozszerzeniu zakresu pomocy udzielanej przez ARiMR, znacząco zwiększył się strumień środków finansowych przekazywanych na polską wieś. Od początku działalności Agencji do marca 2009 r. wypłacono beneficjentom ponad 81,8 mld zł. Najwięcej w ramach płatności bezpośrednich tj. 36,6 mld zł.
W ramach pomocy krajowej przekazano 15,9 mld zł, głównie w formie dopłat do oprocentowania kredytów inwestycyjnych, obrotowych oraz klęskowych. W okresie od stycznia 1994 do końca stycznia 2009 r. banki udzieliły łącznie 391,8 tys. kredytów inwestycyjnych na kwotę 29,2 mld zł oraz 1,16 mln kredytów klęskowych na kwotę 8,7 mld zł. Ponadto w latach 1994-2004 banki udzieliły 4,14 mln kredytów obrotowych (tj. kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej i kredytów skupowych) na łączną kwotę 60,2 mld zł.
Podczas realizacji wdrażanego przez ARiMR Programu SAPARD zrealizowano ponad 22,7 tys. projektów, na które wypłacono beneficjentom 4,5 mld zł. Dzięki pomocy finansowej m.in. zakupiono około 5,4 tys. różnych maszyn, urządzeń i wyposażenia do produkcji rolnej, ponad 2,3 tys. sztuk zwierząt gospodarskich oraz wybudowano 358 płyt obornikowych o łącznej powierzchni 54,6 tys. m2.
W ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” Agencja wypłaciła 6,5 mld zł. Przykładowo w ramach programu wybudowano lub zmodernizowano budynki produkcyjne o łącznej powierzchni 1,9 mln m2, wybudowano płyty obornikowe o łącznej powierzchni 53,3 tys. m2, wybudowano zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę o objętości 41,3 tys. m3 oraz zakupiono: około 14 tys. ciągników rolniczych, ponad 60 tys. maszyn rolniczych i urządzeń do produkcji roślinnej oraz ponad 7 tys. maszyn i urządzeń do produkcji zwierzęcej. W ramach programu zakupiono również około 785 tysięcy sztuk żywego inwentarza.
Społeczne, ekonomiczne i środowiskowe aspekty zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich oraz kondycję gospodarstw rolnych Agencja wspierała poprzez Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006. Całkowita kwota pomocy w ramach PROW 2004-2006 wyniosła 3,6 mld euro. Zdecydowana większość wypłaconych środków przypadła na działania: Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) ramach kampanii 2004-2006 (34,1%), Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE (22,4%), Renty strukturalne (19,2%), Wspieranie gospodarstw niskotowarowych (12,1%), Wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt 814,9 mln zł, (7,5%).
Kluczowym programem wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich w okresie 2007-2013 jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013). Do marca 2009 r. Agencja wypłaciła 6,3 mld zł beneficjentom PROW 2007-2013. Największe kwoty pomocy przekazano dotychczas na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, tzw. ONW (38,4%), na renty strukturalne (23,2%) oraz. Program rolno środowiskowy (22,1%).
Jak można przeliczać na przeciętne gospodarstwo pomoc finansowa (dotacje i dopłaty) - ile w groszach, czy złotych to wychodziło miesięcznie?
Dariusz Wojtasik: - W 2008 roku ARiMR wypłaciła beneficjentom 18,3 mld zł w ramach realizowanych przez siebie instrumentów pomocy. Biorąc pod uwagę, iż według danych GUS w Polsce mamy ponad 2,5 mln gospodarstw rolnych, można w dużym uproszczeniu powiedzieć, iż na jedno statystyczne gospodarstwo rolne przypadała miesięczna kwota pomocy w wysokości 610 zł. Odnosząc jednak wartość pomocy wypłaconej w 2008 roku do liczby beneficjentów zarejestrowanych w ARiMR miesięczna kwota pomocy wyniosłaby 803 zł na beneficjenta.
Jaki obraz wsi można próbować szkicować za 15 i 30 lat - czy na polskiej wsi ostanie się 200 czy 300 tys. gospodarstw i w jakim kierunku wieś będzie (powinna) zmierzać (rodzaje specjalizacji itp.).
Dariusz Wojtasik: - Wspólna Polityka Rolna oraz polityka rozwoju obszarów wiejskich podlegają ewolucji. Obecnie toczą się dyskusje nad kształtem polityki unijnej w stosunku do rolnictwa i obszarów wiejskich po 2013 roku. Ważnym elementem tej dyskusji stanie się wielkość pomocy jaka zostanie przyznana Polsce z budżetu UE w kolejnym okresie programowania oraz możliwości krajowego finansowania. Są to czynniki, które współdecydują o dynamice i skali przemian na wsi, w tym koncentracji produkcji rolnej w grupie najsilniejszych gospodarstw rolnych. Dotychczasowe doświadczenia pozwalają przypuszczać, że liczba gospodarstw w Polsce będzie maleć. Szacuje się, że w latach 2002-2007 liczba gospodarstw w Polsce spadła o 11,8%.
Czy dotując na dotychczasowych zasadach ARiMR nie utrwala złej struktury obszarowej rozdrobnionych gospodarstw wspierając cząstkową modernizację, nie czekając na wykształcenie się nie stymulując powstawania wielotysięcznych (w ha ) wyspecjalizowanych farm?
Dariusz Wojtasik: - Wyznacznikiem efektywności gospodarstw nie jest ich powierzchnia, ale żywotność ekonomiczna, zdolność do dostarczania na rynek konkurencyjnego cenowo i jakościowo produktu przy jednoczesnym zachowaniu i rozwijaniu walorów środowiska naturalnego. I takie właśnie cechy polskich gospodarstw są od lat przedmiotem wsparcia udzielanego przez ARiMR.
Na kim teraz i w przyszłości będzie spoczywał główny ciężar przyjmowania, opracowywania i rozliczania wniosków o dopłaty?
Dariusz Wojtasik: - Obecnie większość środków przeznaczonych na wsparcie rolników i polskiej wsi dystrybuowana jest za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. ARiMR obsługuje bowiem kluczowe instrumenty pomocowe w obecnym okresie programowania, czyli Płatności Bezpośrednie oraz Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Jako akredytowana Agencja Płatnicza i Podmiot Wdrażający, ARiMR odpowiedzialna jest za wypłatę wszystkich środków pomocowych w ramach tych programów oraz przyznawanie pomocy tj. opracowywanie wzorów wniosków, przyjmowanie wniosków od beneficjentów a także ich ocenę. Systematycznie rośnie również rola samorządów województw do których delegowana jest część zadań w ramach sześciu działań PROW 2007-2013.
Czy już jest rozstrzygnięty problem rent strukturalnych (dofinansowania działania)?
Dariusz Wojtasik: - Z informacji przekazanych przez Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że niedobór środków finansowych zaplanowanych na działanie „renty strukturalne” wynikał z zmienności kursu złotego w stosunku do euro i zmiany przepisów krajowych dotyczących corocznych waloryzacji kwoty najniższej emerytury. We wrześniu 2008 r. Komitet Monitorujący Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 przy MRiRW podjął Uchwałę Nr 13/2008, w sprawie zatwierdzenia zmian do PROW 2007-2013 dotyczących między innymi propozycji przesunięć budżetowych polegających na zwiększeniu o 320 mln euro limitu środków finansowych przewidzianych na działanie „Renty strukturalne”.
Czy rozporządzenie min. rolnictwa nie blokuje przechodzenie rolników do kolejnych - 3-letnich programów PROW?
Dariusz Wojtasik: - Zgodnie z zapisami par. 43. rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2009 r. Nr 33, poz. 262). z dnia 26 lutego 2009 r. rolnicy, którzy realizują co najmniej 3 lata program rolnośrodowiskowy w ramach PROW 2004-2006 tylko w roku 2009 mogą przejść do realizacji programu w ramach PROW 2007-2013 z tym, że rolnik będzie realizował taką samą liczbę pakietów, na tej samej powierzchni gruntów rolnych oraz dodatkowo rozpocznie w ramach tego zobowiązania realizację co najmniej jednego z poniższych pakietów: 1. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 2. Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 3. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie
.png)
Zaloguj przez Facebook
