Rozmawialiśmy z Panią Małgorzatą Dulską z Działu Rozwoju Z.Ch.

Jakie są obecnie tendencje w rolnictwie ekologicznym? Co zmieniło w tym zakresie wejście Polski do UE?

Małgorzata Dulska: Rolnictwo ekologiczne jest w Polsce prawnie usankcjonowane na mocy Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o rolnictwie ekologicznym. Ustawa, poprzez wymienione w art.1 rozporządzenia UE, w sposób bezpośredni wskazała jakie przepisy UE w zakresie rolnictwa ekologicznego obowiązują wprost polskich producentów i równocześnie zapewniła warunki organizacyjno-prawne do rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce.

Panująca w całej Europie moda na zdrową żywność, która wynika ze zmiany stylu życia i odżywiania, wymusza na producentach rolnych stopniowe przechodzenie od gospodarowania metodami konwencjonalnymi do produkcji metodami ekologicznymi. Tak zaczyna się dziać również w Polsce, zwłaszcza po wstąpieniu do UE, gdzie polski produkt nie tylko będzie musiał konkurować na rynkach zagranicznych, ale także z produktami zagranicznymi na rynku polskim.

Ponadto na bardziej intensywny niż dotychczas rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce wpłynęła możliwość skorzystania z pieniędzy unijnych. Po przystąpieniu Polski do UE rolnictwo ekologiczne zostało włączone do jednego z 7 przedsięwzięć rolno – środowisko-wych, które są wdrażane w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Plan ten jest planem pomocowym, który w 80% finansowany jest z budżetu UE, a w 20% z budżetu Polski.

Jakie ograniczenia w stosowaniu nawozów i pestycydów wymusza ekologiczna produkcja żywności? Czy istnieją prawne regulacje dotyczące tego zagadnienia?

Małgorzata Dulska: Z definicji rolnictwo ekologiczne jest systemem produkcji rolniczej opartym na wykorzystywaniu naturalnych procesów zachodzących w gospodarstwie rolnym, przy ograniczeniu stosowania pestycydów i nawozów mineralnych. Obowiązujące przepisy o rolnictwie ekologicznym dopuszczają stosowanie niektórych środków ochrony roślin (ŚOR) i nawozów mineralnych. Zagadnienie to reguluje Rozporządzenie Rady nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych i środków spożywczych. W załączniku II do tego rozporządzenia wymienione są wszystkie te substancje i związki, które można stosować w rolnictwie ekologicznym. Na tej podstawie przygotowywane są wykazy środków zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

Kto decyduje o dopuszczeniu danego środka do stosowania w rolnictwie ekologicznym?

Małgorzata Dulska: O dopuszczeniu środka ochrony roślin do stosowania w rolnictwie ekologicznym decyduje Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu z upoważnienia ministra rolnictwa, na mocy rozporządzenia z dnia 1 lipca 2004 w sprawie określenia jednostki organizacyjnej kwalifikującej ŚOR do stosowania w rolnictwie ekologicznym oraz prowadzącej wykaz tych środków.

O dopuszczeniu nawozów i środków poprawiających jakość gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym decyduje Instytut Uprawy i Nawożenia Gleby w Puławach na mocy rozporządzenia ministra rolnictwa z 1 lipca 2004 r., w sprawie określenia jednostki organizacyjnej kwalifikującej nawozy i środki poprawiające jakość gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym i prowadzącej wykaz tych środków.

Które środki „Organiki-Azot” nadają się do stosowania w produkcji żywności ekologicznej?

Małgorzata Dulska: Na liście środków ochrony roślin zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym znajdują się, oprócz preparatów zawierających wyciągi roślinne i siarkę, trzy preparaty miedziowe produkcji naszej firmy : Miedzian 50 WP, Miedzian 50 WG, Miedzian Extra 350 SC. Wg stanu na dzień 13.04.2005r. tylko 12 środków ochrony roślin dopuszczonych zostało do produkcji metodami ekologicznymi. (na podstawie art.10 Ustawy o rolnictwie ekologicznym i rozporządzenia rady nr 2092/91/EWG ).

Wśród rolników istnieją jednak obawy odnośnie fitotoksyczności tlenochlorku miedzi. Czy są one uzasadnione?

Małgorzata Dulska: Faktycznie, oprócz niewątpliwych zalet, takich jak odporność na zmywanie, trwałość, wadą wszystkich produkowanych preparatów miedziowych opartych czy to na wodorotlenku, czy tlenochlorku, tlenku czy siarczanie miedzi , jest ich fitotoksyczność.

W związku z tym, że najwięcej środków miedziowych stosuje się w sadach , w ISIK w Skierniewicach, w latach 2000 – 2002 prowadzono badania, które wykazały, że stopień uszkodzenia owoców i liści zależał głównie od odmiany i zastosowanego programu ochrony, terminu opryskiwania, a nie od rodzaju preparatu miedziowego.

Podobnie przy uprawie innych roślin; warzywnych, rolniczych, stosując ochronę preparatami miedziowymi – by uniknąć objawów fitotoksyczności – należy przestrzegać terminów stosowania oraz unikać wykonywania zabiegów w temperaturze powyżej 22 0 C .