Ptak_Waw_CTR_2024
TSW_XV_2025

Rozmawialiśmy z panem dr Januszem Bednarskim - Kierownikiem Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Przemyślu

14 stycznia 2004

Proszę wyjaśnić naszym czytelnikom, czym zajmują się ośrodki doradztwa rolniczego, jakie są cele Waszej działalności, a także, jaka jest struktura organizacyjna Ośrodka Doradztwa Rolniczego, kto jest jego założycielem ?

Ośrodki doradztwa rolniczego (w tym Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale) realizują politykę państwa wobec rolnictwa i obszarów wiejskich, pozostającą w ścisłym związku zarówno z regułami gospodarki rynkowej, jak tez dążeniem Polski do uzyskania statusu członkowskiego w strukturach Unii Europejskiej. Jednocześnie doradztwo rolnicze przyjęło misję polegającą na podnoszeniu rolnictwa na coraz wyższy poziom i poprawie jakości życia mieszkańców terenów wiejskich. Doradcy rolni spełniają swoją misję, tj. skłanianie rolnika do myślenia strategicznego, o dłuższym horyzoncie czasowym, w tym także do myślenia o sytuacji gospodarstwa rolnego po okresie integracji z Unią Europejską i przygotowania rolników do samodzielnego rozwiązywania problemów oraz udzielania pomocy w opracowaniu wniosków aplikacyjnych, umożliwiających korzystanie z finansowych środków pomocowych. Do realizacji tak określonego zadania przyjęto, że świadczone doradztwo wiejskie obejmować będzie zarówno doradztwo związane z produkcją rolną, jak i doradztwo na rzecz wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale, jako jednostka podległa Wojewodzie Podkarpackiemu, został utworzony Zarządzeniem Wojewody Podkarpackiego nr 65/02 z dnia 23.04.2002 r. przez połączenie: WODR w Boguchwale, ODR w Korytnikach i ODR w Iwoniczu. Z dniem 1 maja 2002 roku Ośrodek w Boguchwale przyjął i realizuje zadania w zakresie doradztwa rolniczego na terenie województwa podkarpackiego. Swoim zasięgiem działania obejmuje 21 powiatów ziemskich oraz miasta: Krosno, Przemyśl, Rzeszów i Tarnobrzeg działające na prawach powiatu. WODR w Boguchwale wstępując w prawa i obowiązki łączonych Ośrodków przejął 385 0sób pracujących w doradztwie rolniczym w województwie podkarpackim i wprowadził trójstopniową strukturę organizacyjną: WODR w Boguchwale, 21 Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego i 147 Gminnych Punktów Doradztwa Rolniczego.

O jakie porady najczęściej zwracają się do Was rolnicy z Podkarpacia?

W ostatnim okresie gross rolników zwraca się o porady dotyczące integracji naszego sektora rolnego z UE. Dominują tu pytania dotyczące przede wszystkim wypełniania wniosków o uzyskanie indywidualnych kwot mlecznych, wysokość i sposób naliczania płatności bezpośrednich dla gospodarstw rolniczych. Wiedza na ten temat na wsi podkarpackiej nie jest jeszcze pełna. Pracownicy WODR starają się te kwestie w sposób szczegółowy wyjaśniać rolnikom i służą pomocą w wypełnianiu wniosków do ARiMR o kwoty mleczne. Na wniosek rolników opracowywane są tzw. biznes plany pod potrzeby kredytowe bądź w celu uzyskania pomocy z programu SAPARD. Rolnicy zwracają się również z pytaniami z zakresu technologii produkcji roślinnej, zwierzęcej i ogrodnictwa. Pytania dotyczą głównie nowych odmian roślin uprawnych, nowych technologii żywienia zwierząt, nawożenia i ochrony roślin itp.

Nowe wymogi stawiane polskiemu rolnictwu na początku XXI wieku stwarzają konieczność dostosowania działalności doradztwa rolniczego do oczekiwań i potrzeb naszego rolnictwa. Trwające przemiany społeczno-gospodarcze na terenach wiejskich, zewnętrzne uwarunkowania oraz problemy związane z przygotowaniem i przystosowaniem polskiego sektora rolnego do struktur europejskich zmuszają do poszukiwania przez ośrodki doradztwa rolniczego nowych form działania bardziej efektywnych i profesjonalnych a jednocześnie elastycznie dostosowujących się do potrzeb i oczekiwań ludności obszarów wiejskich. Czy w związku z tym wprowadzacie Państwo jakieś nowatorskie formy działań doradczych?

W związku z dokonana reorganizacja struktur organizacyjnych doradztwa rolniczego w województwie podkarpackim, jak tez nowymi wyzwaniami dotyczącymi sprawnego wdrażania instrumentów pomocowych, tj. specjalnego akcesyjnego programu na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich SAPARD, wprowadzono nowa strategię pracy doradczej uwzględniającą specyfikę grup docelowych, jako potencjalnych beneficjentów usług doradczych. Ponadto ze szczególna uwagą w roku przedakcesyjnym są realizowane zadania doradcze związane z wdrożeniem zasad WSP i instrumentów towarzyszących, takich jak programy: rolnośrodowiskowe, zalesiania, rent strukturalnych, gospodarowania w trudnych warunkach i wsparcia gospodarstw niskotowarowych. Przygotowanie podkarpackiego rolnictwa do członkostwa w Unii Europejskiej jest jedną z najważniejszych i jednocześnie najbardziej złożonych kwestii. Kluczowym zadaniem jest z jednej strony przygotowanie rolników do inicjowania zmian, z drugiej zaś przystosowanie się mieszkańców obszarów wiejskich do nowych czy zmieniających się warunków ich otoczenia. Działania doradcze i informacyjne skierowane do środowiska wiejskiego uwzględniają zróżnicowane potrzeby w tym zakresie. Rolnikom wyjaśniane są wysokości i warunki przyznawania dopłat powierzchniowych, możliwości zbytu produktów rolnych, skutki integracji dla małych gospodarstw, przepisy i normy unijne dotyczące rolnictwa. Dotychczasowa oferta informacyjno-edukacyjna jest udoskonalana i większą rolę w procesie informowania o integracji odgrywają bezpośrednie sposoby przekazywania wiedzy. W zdecydowanie większym zakresie gminni specjaliści doradztwa rolniczego na wszystkich formach szkoleń i debat lokalnych wykorzystują ulotki, broszury i informatory dotyczące zagadnień związanych z integracją. Do pomocy mają również specjalistów z Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego oraz pracowników Działu Integracji Europejskiej i Wielofunkcyjnego Rozwoju Wsi w WODR w Boguchwale.

Jak przekonałby Pan rolnika, który dotąd nie korzystał z Waszej pomocy i porad, do tego, że jednak warto z Wami współpracować?

Nic tak nie przekonuje rolnika jak siła przykładu. Na terenie powiatu przemyskiego i województwa podkarpackiego nie brakuje gospodarstw, które dzięki współpracy z WODR osiągnęły znaczne efekty produkcyjne i ekonomiczne. Właśnie te gospodarstwa i ich właściciele są najbardziej przekonywującymi argumentami, że jednak warto korzystać z pomocy specjalistów WODR. W tych gospodarstwach lokalizujemy demonstracje rolnicze, które są jedną z dróg upowszechniania nowości. Na demonstrację rolniczą składa się wiele czynności i zabiegów. Mają one na celu osiągnięcie konkretnego efektu dzięki zastosowaniu nowości najpierw w jednym gospodarstwie, a potem upowszechnieniu jej, jeśli dobrze zda egzamin, w innych gospodarstwach. Wśród wymagań dotyczących demonstracji rolniczych ważne miejsce zajmuje porównywalność upowszechnianego elementu z technologią tradycyjną. Porównywalność przedmiotu demonstracji ogromnie podnosi walory dydaktyczne i zwiększa siłę oddziaływania tej formy. W tych gospodarstwach przeprowadzane są szkolenia praktyczne, jak też organizuje się do nich wycieczki innych rolników, zaciekawionych konkretną tematyką. Zwiedzanie nowoczesnych gospodarstw rolnych ma służyć pokazaniu w praktyce możliwości innego, nowocześniejszego gospodarowania w podobnych warunkach przyrodniczych i ekonomicznych.

Jak realizujecie swoje zadania, czy Wasi doradcy docierają w teren do rolników, czy tez raczej rolnicy do Was przyjeżdżają ?

W praktyce mamy do czynienia z obydwoma formami kontaktów rolników z doradcami i specjalistami WODR. Bezpośrednio do gospodarstw rolnych docierają doradcy gminni, którzy prowadza doradztwo ogólne - upowszechniają nowe przepisy prawne dotyczące wsi i rolnictwa oraz informują mieszkańców obszarów wiejskich o możliwościach dofinansowania przedsięwzięć gospodarczych w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Prowadzą również podstawowe doradztwo produkcyjno-technologiczne oraz doradztwo na rzecz wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Bardziej szczegółowe doradztwo technologiczne, czy też ekonomiczne wymaga kontaktu rolnika z pracownikiem biura powiatowego WODR specjalizującego się w konkretnej problematyce. Kontakty te realizowane są zarówno w gospodarstwach rolnych, jak również w siedzibie PZDR. Specjaliści powiatowi w siedzibie biura udzielają także rolnikom, zakładom przetwórczym, małym i średnim przedsiębiorstwom pomocy przy opracowaniu planów przedsięwzięć gospodarczych pod potrzeby kredytowe oraz wniosków o dofinansowanie z programu SAPARD.

Czy wiedza na temat oferowanych przez Was porad i pomocy jest powszechna wśród rolników z naszego regionu?

Myślę, że zakres prowadzonego przez nas doradztwa, jak też prowadzonych prac wdrożeniowych i upowszechnieniowych jest w naszym regionie powszechnie znany wśród rolników i mieszkańców wsi. Wynika to z widocznych efektów naszej pracy, a także szeroko zakrojonej informacji dotyczącej prac doradczo-upowszechnieniowych w postaci wydawanego co miesiąc "Biuletynu Informacyjno - Handlowego" i wystaw organizowanych przez WODR na wszystkich imprezach o charakterze rolniczym na terenie powiatu i województwa.

Czy spotykacie się w swojej działalności z jakimiś problemami, które z nich najtrudniej Wam rozwiązać?

Z diagnozy obszarów wiejskich na terenie Podkarpacia wynikają bariery, na które napotykają one w swoim rozwoju: 

  • wiejskie bezrobocie i bariera zatrudnienia,
  • brak kapitału, który może być zainwestowany w jakąkolwiek działalność gospodarczą na liczącą się skalę i brak widoków na szybkie zdobycie takiego kapitału,
  • brak wyraźnych grup zawodowo czynnych, posiadających faktyczne kwalifikacje umożliwiające podjęcie na szerszą skalę przedsiębiorczości w określonym kierunku,
  • wyraźny niedorozwój infrastruktury, która w znacznej mierze jest zachętą do inwestowania, obniża koszty przedsięwzięcia, decyduje o jego efektywności, rentowności i możliwościach sprostania nowoczesnym wymogom,
  • brak systemu nowoczesnych instytucji wiejskich, które nie mogły się wytworzyć w minionym okresie ze względu na brak takich potrzeb w środowisku lokalnym,
  • anachroniczna struktura społeczno-zawodowa, której trzon stanowią rolnicy oraz ludność zajmująca się prostymi zawodami nierolniczymi, najczęściej związanymi z rolnictwem,
  • znaczna przewaga postaw tradycyjnych, inercyjnych, polegających na braku inicjatywy, postaw nacechowanych brakiem wiary we własne siły i nieufnością do wszystkiego co "nowe", w tym do Unii Europejskiej i jej polityki rolnej.

Dla rozwoju wsi i rolnictwa kluczowe znaczenie ma tempo pokonywania tych barier. Najtrudniejszym do pokonania, a jednocześnie rzutującym na przezwyciężenie pozostałych, wydaje się być ostatni z wymienionych problemów. Największe bariery w rozwoju obszarów wiejskich tkwią w ludziach, a nie w dostępności do środków finansowych i rzeczowych. Wieś potrzebuje przede wszystkim wiedzy, motywacji, skłonności i umiejętności współdziałania oraz samorządności.


POWIĄZANE

Główny Inspektorat Sanitarny wydaje coraz więcej ostrzeżeń publicznych dotyczący...

ALDI, Carrefour Hipermarket, Dino, TOPAZ, Empik, CCC, Castorama i HEBE to najbar...

Węgry sprawują prezydencję w Radzie do grudnia 2024 r. włącznie a tekst ten będz...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę