Rozmawialiśmy z Mariuszem Tworkiem , właścicielem ekologicznej fermy danieli w Przynotecku, woj. lubuskie

Kiedy narodził się pomysł aby hodować dziką zwierzynę ?

Mariusz Tworek: -Zainteresowanie w naszej rodzinie zwierzyną dziką pojawiło się już parę lat temu kiedy to zaczęliśmy przyglądać się innym hodowlom danieli, jeleni. Odwiedziliśmy kilka z nich w kraju i za granicą. Hodowle danieli jakie udało nam się zobaczyć zafascynowały nas niesamowicie. Spostrzeżenia jakie wynieśliśmy z tych odwiedzin, informacje które uzyskaliśmy ułatwiły nam w dużym stopniu podjęcie szybkiej decyzji o zaprowadzeniu hodowli danieli. Razem z żoną i synem założyliśmy gospodarstwo ekologiczne ( ferma danieli) pod nazwą: „ Noteckie Rancho”. Nasza hodowla jest bardzo nowoczesna i należy do jednych z największych w Europie.

Czy łatwo hoduje się daniele ?

Mariusz Tworek: - Daniel (Dama - dama) należy do rodziny jeleniowatych i jest zwierzęciem stadnym, który od 2002 r. został zaliczony do zwierząt gospodarskich. Aby prowadzić hodowlę kwaterową ( zagrodową), nie wymaga się żadnych zezwoleń. Hodowla nie należy do trudnych i wymagających, stwarza również ogromne możliwości wykorzystania i zagospodarowania słabych gleb. Chociaż daniele należą do zwierząt wysoce odpornych na choroby i posiadających niewielkie wymagania siedliskowe, to należy pamiętać aby przestrzegać warunków zoohigienicznych jak również należy zapewnić stały dostęp do wody, a w okresie zimowym również do siana lub sianokiszonek. W tym okresie koszt żywienia waha się od 80 – 100 zł./ sztukę. Minimalna powierzchnia hodowli nie może być mniejsza niż 1 ha. Optymalna ilość zwierząt to 15 sztuk na 1 ha., regulują to odpowiednie ustawy. W naszej hodowli są zwierzęta, które respektują siatki, co umożliwia łatwiejszą hodowlę naszym przyszłym klientom.

Jaki jest najodpowiedniejszy teren pod hodowlę ?

Mariusz Tworek: - Hodowla danieli powinna znajdować się najlepiej w jednym obszarowym kawałku. Łatwiejszy nadzór i kontrolę nad stadem zapewni nam położenie hodowli na równym terenie. Ferma danieli powinna znajdować się w spokojnej okolicy gdzie zwierzęta mają zapewniona ciszę i spokój, najlepiej oddalona od ruchliwych dróg i nienarażona na bezpańskie psy. Takie warunki sprawią, że wycielenia będą bardzo wysokie, na czym bardzo zależy nam hodowcom. Nasza ferma danieli jako jedna z nielicznych spełnia wyżej opisane warunki. Teren na którym znajduje się nasza hodowla położony jest w województwie lubuskim, w miejscowości Przynotecko nad rzeka Noteć. Hodowla danieli prowadzona jest na pięknie położonym terenie w obrębie Puszczy Noteckiej, w pradolinie Noteci. Teren do wypasu danieli powinien być ogrodzony. Układ zagród powinien umożliwiać wypas kwaterowy a wielkość kwater powinna wahać się od 3 – 5 ha. Większych kwater jest trudniej przepędzić zwierzęta. Najlepiej kiedy są one połączone z korytarzem przepędowym, z którego jest dojście do odłowni. Kwatery podzieliliśmy na zimowe i letnie. Zimowe utworzyliśmy blisko budynków gospodarczych, co umożliwia nam łatwą i szybką obsługę zwierząt, obcowanie z nimi, a także oswajanie ich przez codzienny z nimi kontakt. Dobrze jest umieścić również na kwaterach paśniki dla zwierząt i wiatrołapy jako osłony przed wiatrem. Na kwaterach letnich pamiętać należy o zacienionych miejscach. W naszej hodowli bardzo pomocny jest również pastuch elektryczny montowany na ogrodzeniu. Przy zakupie siatki na ogrodzenie proszę zwrócić uwagę na jej jakość i wielkość oczek. Pamiętać także należy o odpowiednim jej naciągu. Koszt jednego km siatki to wydatek od 5 000 wzwyż.

Czym należy się kierować przy zakupie stada podstawowego ?

Mariusz Tworek: - Aby kupić dobry materiał hodowlany należy kierować się wieloma czynnikami. Po pierwsze zalecamy dobrze poznać fermę, z której mamy zamiar zakupić zwierzęta. Sprawdzić jak została zrobiona, w jakich warunkach żyją daniele i skąd pochodzą, a także zapewnić sobie możliwość wyboru danych zwierząt. Należy również pamiętać, że bezpiecznego zakupu dokonuje się w okresie od połowy grudnia do końca marca, kiedy to istnieje już możliwość zakupu zacielonych łań ( po bekowisku), a także cieląt, które zostały odłączone od matek. Do naszej hodowli zakupiliśmy jednorazowo z dużej fermy ekologicznej 350 sztuk łań zacielonych, a także 20 byków z najstarszej fermy w Polsce. Sprowadziliśmy również pewną ilość zwierząt z hodowli austriackiej i węgierskiej. Świadomie stworzyliśmy zakup mieszany, który w przyszłości, ze względu na różnorodność genetyczną zaprocentuje i otrzymamy z niego dobry materiał hodowlany. W trakcie zakupu stada, daniele zostały poddane mocnej segregacji, co wykluczyło kupno słabych i kiepskich zwierząt,. Podczas tworzenia stada zostały wybrane najlepsze sztuki, a w naszej hodowli nie posiadamy starych zwierząt, gdyż wszystkie daniele są w wieku od 2 do 6 lat. Przyszłych nabywców i hodowców chcielibyśmy również ostrzec przed zakupem danieli od ludzi, którzy z chęci zysku sprzedają zwierzęta chore i stare.

Jak rozmnażają się daniele ?

Mariusz Tworek: - Łania daniela osiąga dojrzałość płciową w wieku 18 m-cy., Kiedy nadchodzi czas bekowiska ( rui) to jest od października do połowy grudnia wtedy łanie przebywają razem z bykami na kwaterach, gdzie łączą się w grupy. Do większości wcieleń dochodzi na przełomie czerwca i lipca. Wtedy to najczęściej rodzi się jedno młode o wadze od 2,5 – 5 kg. Młode cielęta karmione są mlekiem do początku zimy. Średnio rodzi się około 90% cieląt, a w trakcie odchowu ginie około 5%. Maksymalny wiek to około 18 lat.

Czy hodowla danieli to dobry biznes dla polskiej wsi ?

Mariusz Tworek: - Zainteresowanie rolników hodowlą danieli cały czas wzrasta. Noteckie Rancho jest przykładem utworzenia hodowli dzięki dopłatom i finansowaniu z Unii Europejskiej. Zapotrzebowanie na żywe daniele jest bardzo duże, a osób chętnych do zakupu jest więcej niż zwierząt. Koszt zakupu jednej łani zacielonej to wydatek około 1 300 zł., a dorosłego byka ( łopatacza) od 3 000 zł., natomiast młody byczek to wydatek około 1 500 zł. Daniele z naszej hodowli sprzedawane są do tworzących się nowych hodowli, parków i na potrzeby gospodarstw agroturystycznych w Polsce i za granicą. Jest to dobry biznes, ponieważ hodowla nie należy do trudnych i wymagających, a stwarza ogromne możliwości wykorzystania również słabych gleb oraz zapewnia niskie koszty stałe i małą pracochłonność. W osiągnięciu korzyści mogą pomóc nam kredyty preferencyjne, dofinansowanie przez ARiMR jak również dopłaty bezpośrednie. Udział w programie rolno – środowiskowym podnosi wielkość płatności, a prowadzenie zwierząt w gospodarstwie ekologicznym dodatkowo podwyższa płatność o 20%. Ogromna szansę stwarzają nowym hodowcom i nie tylko nowe programy unijne, które wejdą w życie w latach 2007 – 2013 i dadzą hodowcom danieli jeszcze większe możliwości rozwoju i szybkich korzyści. Klienci dokonujący zakupu zwierząt z naszej hodowli są pod stałą opieką hodowcy, który gwarantuje wszelką pomoc w utworzeniu fermy jak również w prowadzeniu hodowli. Mamy opracowane swoje kalendarze, w których opisujemy dokładnie, co należy zrobić w stadzie o danej porze roku, a także stronę internetową poświęconą naszej hodowli ( www.hodowladanieli.com). Należy zwrócić uwagę, że prócz korzyści finansowych przy prowadzeniu tak łatwej i wspaniałej hodowli można czerpać korzyści również z obcowania z tymi pięknymi zwierzętami.