Wniosek o utworzenie nowego rezerwatu „Reliktowa Puszcza Karpacka” odrzucony!

W ostatnich dniach został złożony wniosek Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze (FDP) oraz WWF Polska o utworzenie rezerwatu przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka”. Powstanie rezerwatu pozwoliłoby ochronić przed wycinką cenne fragmenty karpackich lasów, gdzie prawie 6 tysięcy drzew spełnia kryteria pomnika przyrody. Pod petycją w sprawie ochrony Puszczy Karpackiej na stronie www.karpaty.wwf.pl podpisało się już ponad 95 tysięcy osób!

Wniosek FDP i WWF Polska został złożony do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie wraz z obszerną dokumentacją przyrodniczą  liczącą ponad 400 stron. Rezerwat ma obejmować 8 106,79 ha lasu naturalnego położonego na pograniczu Pogórza Przemyskiego i Gór Sanocko - Turczańskich w powiecie przemyskim. Plan rezerwatu mieści się w granicach projektowanego Turnickiego Parku Narodowego, zajmując zaledwie część tego cennego przyrodniczo miejsca.  

„Ten niezwykły obszar powinien już dawno być parkiem narodowym – tłumaczy Radosław Michalski z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. – Niestety tak nie jest, pomimo wieloletnich starań wybitnych polskich przyrodników, którzy od dawna postulowali otoczenie części lasów Pogórza Przemyskiego najwyższą formą ochrony przyrody. Od dawna nie został też zrealizowany postulat utworzenia 14 rezerwatów na terenie projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. Dziś zaledwie 3 procent tego obszaru zajmują rezerwaty utworzone w połowie lat 90. ubiegłego wieku. Czas działa na niekorzyść turnickich lasów, w których nadal prowadzona jest wycinka drzew. W ten sposób już za kilka lat bezpowrotnie stracimy szansę na ochronę starych jodeł, buków, jaworów i grabów.”

Niestety, rzetelnie przygotowany wniosek spotkał się z lekceważącą postawą rzeszowskiego RDOŚ i został natychmiastowo zwrócony do Fundacji. FDP ponownie przekazała swoje pismo, zwracając szczególną uwagę na to, że złożenie wniosku nie wymaga wcześniejszego uzgodnienia z RDOŚ, co zdaniem dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska było powodem zwrotu dokumentu.

„Jeżeli dyrektor RDOŚ w Rzeszowie nie widzi zasadności tworzenia rezerwatu, liczymy na merytoryczne uzasadnienie – dodaje  Radosław Michalski. – Tym bardziej, że stanowisko świata nauki i przyrodników, od prawie trzech dekad wnioskujących o ochronę lasów Pogórza Przemyskiego, wciąż podkreśla pilną potrzebę powołania Turnickiego Parku Narodowego. Mamy nadzieję, że dyrekcja RDOŚ zapozna się wnikliwie z wnioskiem.”

Wnioskowany przez obie fundacje rezerwat jest ważną ostoją dla żbików, można tam również spotkać wilki, rysie, a nawet niedźwiedzie. Rezerwat jest domem wielu gatunków ptaków objętych ścisłą ochroną gatunkową. Wśród nich znajdziemy bardzo rzadko występującego w kraju  orła przedniego, a także orlika krzykliwego, sóweczkę czy dzięcioła trójpalczastego. Na terenie rezerwatu zaobserwowano 24 gatunki chrząszczy, których występowanie jest charakterystyczne dla lasów powstałych w sposób naturalny - bez ingerencji człowieka. Dwa z nich zostały wcześniej uznane za wymarłe na obszarze Polski, natomiast trzy gatunki chrząszczy okazały się nowym odkryciem dla polskiej fauny. Ponadto obecność 18 gatunków porostów wskazuje, na to, że na terenie rezerwatu rośnie górski las naturalny - równie cenny jak Puszcza Białowieska, obecnie uznawana za ostatni las naturalny na Niżu Europejskim. Na uwagę zasługuje również fakt stwierdzenia na terenie planowanego rezerwatu 24 nowych dla naszego kraju gatunków grzybów oraz stwierdzenie przez Fundację Dziedzictwo Przyrodnicze 6 648 stanowisk gatunków mszaków znajdujących się pod ochroną.

„Puszcza Karpacka to jedno z kluczowych miejsc w Europie dla zachowania rzadkich i zagrożonych gatunków, jest to też miejsce o wybitnym potencjale dla rozwoju ekoturystyki i harmonijnego połączenia ochrony przyrody z rozwojem gospodarczym lokalnej społeczności - mówi dr Przemysław Nawrocki z WWF Polska. - Pomimo unikatowych walorów przyrodniczych nieustannie narażona jest na nieprzemyślane działania gospodarcze i inwestycje.”

Fundacje Dziedzictwo Przyrodnicze oraz WWF Polska od lat dążą do objęcia ochroną karpackich lasów. Wypracowane wspólnymi siłami postulaty, poruszają między innymi temat wycinki wiekowych drzew, prowadzenia polowań zbiorowych, niekontrolowanego powstawania dróg leśnych, negatywnie wpływających na przyrodę. Fundacje próbują wpłynąć na polskie władze, urzędy i instytucje zarządzające obszarem polskich Karpat, aby podjęły zdecydowane działania na rzecz pełnej i rzetelnej ochrony tego terenu. Zdaniem ekspertów najlepszą formą ochrony byłoby powstanie Turnickiego Parku Narodowego. Turnicki Park Narodowy dotąd nie powstał, mimo iż jego utworzenie jest ujęte w Programie Ochrony Różnorodności Biologicznej w Polsce oraz w koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Petycja w sprawie powołania Turnickiego Parku Narodowego, znajdująca się na stronie www.karpaty.wwf.pl, została podpisana przez ponad 95 tys. osób.

Dokumentacja dla rezerwatu przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka” dostępna jest tutaj.