Dość łatwo zniechęcić się do słodkich win, szczególnie gdy słyszy się, że są to trunki słabej jakości. Nie ma co owijać w bawełnę: jest dokładnie na odwrót. Poznajcie kilka najsławniejszych win słodkich na świecie!
Tokaj, czyli węgierski król słodkich win
Nie da się opowiadać o winach słodkich bez wspominania o tokaju – a w zasadzie o tokajach, bo jest to cała grupa wybitnych, winogronowych trunków. Te pochodzące z terenów północno-wschodnich Węgier (ale też południowo-wschodniej Słowacji) wina znane są w Europie już od XV wieku. Zachwycali się nimi władcy, szlachta i bogaci kupcy na całym Starym Kontynencie. Jest to na tyle istotny element węgierskiej kultury, że znalazł się w słowach hymnu narodowego tego państwa!
Wina słodkie z Tokaju powstają głównie z odmian furmint oraz hárslevelű a za charakterystykę tych alkoholi odpowiada klimat, wulkaniczna gleba, a także proces botrytyzacji winogron, czyli pokrywania się owoców szlachetną pleśnią, która wysusza je, doprowadzając do koncentracji cukrów. W zależności od zawartości zbotrytyzowanych winogron i kosztem niewielkiej zawartości alkoholu, niektóre tokaje mogą osiągnąć zawartość cukru na poziomie 500 a nawet 900 g/l! Nazywane są wtedy Tokaj Eszencia i są prawdziwymi rekordzistami, jeżeli chodzi o poziom słodyczy. Na początek jednak polecamy Tokaj Aszu. Im więcej „puttonów” na etykiecie (3, 4, 5 lub 6), tym wino będzie bardziej słodkie.
Sauternes – francuskie słodkie wino z Bordeaux
Proces botrytyzacji jest wykorzystywany nie tylko na Węgrzech, ale w wielu innych krajach słynących z produkcji wina – w tym we Francji. Jednym z najbardziej znanych, francuskich win słodkich jest sauternes, który powstaje z pokrytych szlachetną pleśnią odmian sémillon, sauvignon blanc i muscadelle.
Morski, wilgotny klimat panujący w Bordeaux niesie pewnego rodzaju zagrożenia dla winogrodników – jednym z nich jest właśnie ryzyko pleśnienia owoców. Pomysłowi Francuzi obrócili to jednak w korzyść: dzięki wykorzystaniu tego zjawiska udało się wyprodukować znakomite wino słodkie, którego najlepsze roczniki osiągają niebotyczne ceny. Jest to trunek bardzo zbalansowany, z popularnymi wśród słodkich trunków nutami brzoskwiń, moreli i miodu, które przełamane są jednak charakterystycznymi aromatami orzechów.
Eiswein – wino słodkie, które zrodziło się z zimna
Eiswein, czyli wino lodowe to niezwykle rzadko spotykany trunek, który zdecydowanie warto spróbować. Produkuje się go z winogron, które docelowo miały zostać zbotrytyzowane, ale nie zostały porażone szlachetną pleśnią. Owoce takie pozostawia się na krzewie aż do zimy, kiedy to niskie temperatury powodują ich zamarznięcie. Z winogron wyciska się sok jeszcze przed ich rozmrożeniem, przez co jest on niezwykle skoncentrowany, gdyż cukry i związki aromatyczne – w przeciwieństwie do wody – nie zamieniają się w lód przy typowych, zimowych temperaturach.
Wina słodkie typu Eiswein produkowane są głównie w Kanadzie i Niemczech, chociaż spotykane są w kilku innych krajach – w tym w Polsce, w Danii czy Litwie. Do ich wytwarzania najczęściej używa się szczepu riesling, chociaż do produkcji tych słodkich win świetnie sprawdza się także pinot blanc i chardonnay, a także ciemne odmiany, takie jak pinot noir czy merlot. Uzyskany trunek cechuje się aromatami miodu i brzoskwiń (podobnie jak w przypadku poprzednich win), a niezwykle wysoka zawartość cukru resztkowego (nawet 320 g/l) równoważona jest wysoką kwasowością.
Wina słodkie z bąbelkami? Mogą być naprawdę dobre!
Chociaż pierwsze skojarzenia mogą nie być przychylne, istnieją słodkie wina musujące, które są naprawdę świetne. Jednym z nich jest włoskie, pochodzące z Piemontu Moscato d’Asti. Do jego produkcji – jak sugeruje nazwa – używa się owoców z odmiany muscat. To słodkie wino charakteryzuje się niską zawartością alkoholu i charakterystycznym procesem produkcji – proces fermentacji przerywa się przez gwałtowne schłodzenie moszczu a w przeciwieństwie do bardziej znanego szampana, niedopuszczalna jest ponowna fermentacja w butelce.
Wina słodkie to niezwykle zróżnicowane alkohole, które świetnie sprawdzą się zarówno w towarzystwie deserów, jak i niektórych wytrawnych dań. Cechuje je nierzadko ciekawy proces produkcji, przez co ich ceny mogą być bardzo wysokie. Zakładanie z góry, że są to alkohole słabej jakości, jest krzywdzące – jednak najlepiej przekonać się o tym samemu.
oprac, e-mk, ppr.pl