Wielki wzrost produkcji zbóż i kukurydzy na Ukrainie

Ameryański rządowy FAS, Foreign Agricultural Service (Zagraniczna Służba Rolna USDA)
opublikowała najnowszy raport dotyczący aktualizacji produkcji zbóż i pasz na Ukrainie który koncentruje się na poprawionych prognozach produkcji i eksportu na rok gospodarczy (MY) 2023/24, który obejmuje pszenicę, jęczmień i żyto od lipca 2023 r. do czerwca 2024 r. oraz kukurydzę od października 2023 r. do września 2024 r.

Nie są to dobre dane dla protestujących polskich i europejskich rolników. Wynika z tych obliczeń jasno, że Ukraiana osiągnęła poziom produkcji rolnej równy, a w niektórych przypadkach wyższy, niż w okresie poprzedzającym wybuch wojny i agresję rosyjską. Należy zatem się spodziewać, że bardzo duża część tej żywności będzie zalewała rynek europejski, destabilizując go jeszcze bardziej, ponieważ nadal są przewidywynae bardzo duże ograniczenia w transporcie morskim przez Morze Czarne.

Raport roczny Service Ukraine dotyczący zbóż i pasz za rok 2023: Raport GAIN UP2023-0012.
Produkcja
Państwowa Służba Statystyczna Ukrainy (SSSU) ogłosiła szacunki produkcji zbóż na Ukrainie w roku 2022/23.

W momencie publikacji niniejszego raportu zbiory jęczmienia, pszenicy i żyta w roku 2023/24 zostały zakończone. W oparciu o warunki zimowe panujące w bieżącym sezonie wegetacyjnym Post szacuje, że dostępnych będzie więcej pszenicy paszowej. 

Ministerstwo Polityki Rolnej i Żywności Ukrainy (MAPF) raportuje:
- Jęczmień – 5,9 MMT, dwuprocentowy wzrost w porównaniu do roku 2022/23
- Pszenica – 22,5 MMT, wzrost o 11 procent w porównaniu do roku 2022/23
- Żyto – 240 tys. ton, spadek o 24 proc. w porównaniu do roku 2022/23

W momencie pisania raportu zbiory kukurydzy nadal trwały. Według MAPF Ukraina wyprodukowała już 28,4 MMT kukurydzy z 3,6 mln ha zebranych na dzień 4 stycznia 2024 r. Biorąc pod uwagę, że powierzchnia sadzenia kukurydzy w roku 2023/24 zgłoszona przez MAPF wynosiła około czterech milionów ha, Post szacuje produkcję kukurydzy w roku 2023/24 na 31,5 MMT

Zbiory na Ukrainie w roku 2023/24 charakteryzują się ogólnie większym wolumenem produkcji zbóż niż w roku poprzednim. Do końca 2023 roku Ukraina samodzielnie wznowiła działalność swoich głównych portów morskich na Morzu Czarnym, Czarnomorsku, Odessie i Piwdennym. Zwiększyło to przepustowość szlaków eksportowych Dunaju. Grudniowy eksport wykazuje wystarczającą szerokość eksportu, aby wyeksportować początkowe zapasy z roku 2023/24 do średniego poziomu historycznego wraz z wysyłką prawie całego zbioru z roku 2023/24 główne ziarna. Niniejszy raport przedstawia wyższe szacunki eksportu w roku 2023/24 i niższe zapasy końcowe w roku 2023/24 dla wszystkich zbóż w porównaniu z szacunkami dokonanymi w październiku 2023 r.

Kukurydza jest największą uprawą rolną Ukrainy. W momencie pisania raportu, w październiku, zbiory kukurydzy na Ukrainie nadal trwają. Do 5 października 2023 r. zebrano dziesięć procent całkowitego obszaru. Na podstawie widocznych podobieństw plonów kukurydzy z początku października 2023 r. i tego samego okresu 2021 r., w połączeniu z korzystnymi warunkami wzrostu, na które wskazuje wykres NDVI do roku 2023, Post szacuje produkcję kukurydzy na Rok 2023/24 na tym samym poziomie, co rok 2021/22. Szacunkowa produkcja kukurydzy z obecnie zbieranych upraw wynosi około 30,7 MMT w roku 2023/24, co stanowi 17-procentowy wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem.

Na potrzeby niniejszego raportu Post szacuje miesięczny wolumen eksportu zbóż na rok 2023/24 na około 2,8 mln ton. Daje to szacunkowy całkowity eksport zbóż dla Ukrainy na około 37 MMT w nadchodzącym roku gospodarczym. Byłoby to o około 21 procent mniej niż wielkość wywozu, jaki Ukraina wyeksportowała w zeszłym roku, kiedy działał BSGI.
Nie obejmuje to nasion oleistych ani olejów roślinnych, które są także ważne rolnicze rośliny eksportowe dla Ukrainy. Ponieważ rok gospodarczy pszenicy już się rozpoczął, ilość pszenicy wyeksportowana już w okresie od lipca 2023 r. do września 2023 r. wyniosła 3,3 MMT.

Przy powyższym założeniu dotyczącym całkowitego wolumenu eksportu zbóż, szacunki eksportu poszczególnych produktów w roku 2023/24 wynoszą:
– Kukurydza: 24,7 MMT, ośmioprocentowy spadek w porównaniu z rokiem 2022/23
– Pszenica: 10,5 MMT, spadek o 39% w porównaniu z rokiem 2022/23
– Jęczmień: 1,7 MMT, spadek o 37% w porównaniu z rokiem 2022/23
– Żyto: 170 000 ton, 9,4-krotny wzrost w porównaniu z rokiem 2022/2

Eksport
Po inwazji na pełną skalę pod koniec lutego 2022 r. i blokadzie ukraińskich portów Morza Czarnego, aż do rozpoczęcia inicjatywy Black Sea Grain Initiative (BSGI) pod koniec lipca 2022 r., eksport wszystkich głównych ierunów eportu zbóż z Ukrainy utrzymywał się na minimalnym poziomie przez prawie pięć miesięcy. W tym okresie Ukraina utraciła dostęp do opłacalnych portów nad Morzem Czarnym i była ograniczona istniejącą zdolnością przeładunkową kolei, ciężarówek i barek przekraczających granice UE. To załamanie logistyki rolniczej spowodowało nagromadzenie wysokich zapasów końcowych na rok 2021/22. Ich deprecjacja posłużyła następnie jako odskocznia wspierająca eksport zbóż w roku budżetowym 2022/23, pomimo wzrostu produkcji w roku obrotowym 2022.

oprac, Marek Kozak, ppr.pl na post źródło: FAS GAIN reports