Niespełna półroczna spadkowa tendencja cen masła w UE, została przerwana w maju 2016 r. Od tego momentu na rynku obserwowane są zwyżki.
Kontynuację wzrostowego trendu obserwowano także we wrześniu. W dniu 25 września 2016 roku średnia ważona cena masła w Unii Europejskiej wynosiła 3,91 EUR/kg i była o 14,4% wyższa niż przed miesiącem. We wrześniu unijne ceny masła znajdowały się już znacznie powyżej poziomu z analogicznego okresu 2015 roku, w dniu 25.09.2016 r. różnica ta wynosiła 35,1%.
W analizowanym okresie nieco niższe niż średnio w UE były ceny masła w Polsce, która jest czwartym krajem we Wspólnocie pod względem wielkości produkcji tego przetworu mlecznego (za Niemcami, Francją i Irlandią). W dniu 25 września 2016 roku jego ceny wzrosły do poziomu 3,69 EUR/kg, a więc były o 16,6% wyższe niż przed miesiącem (w ujęciu PLN odnotowano 16,4% zwyżkę w skali miesięcznej do 16,32 PLN/kg). Stawki te były już o 53,9% wyższe od ceny interwencyjnej i o 3,1% niższe od średniej ważonej dla całej UE. Tłuszcz mleczny z Polski jest zatem bardziej konkurencyjny niż jeszcze przed miesiącem, gdy był droższy o 0,6% niż przeciętnie w UE.
Na rynku głównego odbiorcy masła z Polski, jakim są Niemcy, ceny masła na koniec września utrzymywały się na poziomie znacznie wyższym niż w Polsce. Na rynku największego unijnego producenta ceny omawianego przetworu mlecznego w dniu 25 września 2016 r. osiągnęły poziom 4,35 EUR/kg, czyli były o 15,2% wyższe niż przed miesiącem.
W przypadku innego potentata–Holandii, zaobserwowano mniej dynamiczną zwyżkę w skali miesięcznej. Tu dnia 25 września 2016 r. średnia cena masła wynosiła 4,09 EUR/kg i była na pułapie o 8,5% wyższym niż przed miesiącem. W przypadku Niemiec, ceny masła w dziewiątym miesiącu 2016 r. były o niespełna 49% wyższe niż przed rokiem, w Holandii natomiast o ponad 41,5%.
Zwyżki cen masła w UE nastąpiły znacznie szybciej niż się spodziewano. Są one konsekwencją chłodnej, deszczowej wiosny w Europie i coraz niższych cen mleka, które zniechęcają do zwiększania produkcji. W efekcie czego produkcja mleka i przetworów mlecznych w UE spada, a ceny masła zwyżkują.
Dodatkowo rosnące ceny masła w UE napędzane są przez nasilający się popyt z krajów azjatyckich. Obecnie średnia cena tony masła z Unii jest już tylko na nieznacznie niższym poziomie niż w USA (u jednego z największych konkurentów Wspólnoty)-o 2,05%. Ma to związek m.in. z silnym kursem dolara w stosunku do euro.
Na znacznie niższym niż średnio w UE poziomie utrzymują się natomiast ceny masła eksportowanego z państw Oceanii (Nowej Zelandii i Australii), w przeliczeniu 3,51 EUR/kg. Na dzień 30 września 2016 r. w ramach publicznej interwencji nie składowano masła. Natomiast w ramach programu prywatnego magazynowania (PSA), w bieżącym roku do składów dostarczono już 143,59 tys. ton masła. Popularność tego programu rosła ze względu na to, że ceny rynkowe w wielu krajach UE w I kwartale 2016 r. spadły poniżej ceny interwencyjnej.
Obecnie w związku z rosnącymi cenami do składów dostarczane są niewielkie ilości masła. Instrument ten największym zainteresowaniem cieszy się w Holandii (61,39 tys. ton), Niemczech (24,87 tys. ton) i Francji (23,05 tys. ton). W Polsce do składów w ramach programu dostarczono dotychczas 4,33 tys. ton masła. W całym 2015 roku w ramach programu prywatnego magazynowania do składów dostarczono łącznie 141,37 tys. ton masła (w Polsce 0,55 tys. ton), czyli ponad sześcioipółkrotnie więcej niż w 2014 r.
Według najnowszych danych KE, pomimo obserwowanych od drugiego kwartału 2015 roku spadających cen masła, produkcja mlecznego tłuszczu w UE w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy bieżącego roku była na poziomie o 8,7% wyższym od tego z analogicznego okresu 2015 roku.
W Polsce w okresie tym odnotowano ponad 15,5% wzrost do 122,8 tys. ton. Jeszcze dynamiczniej rozwija się eksport masła poza UE. Tu po siedmiu miesiącach 2016 roku notowany jest aż 34% wzrost.
AB FAMMU/FAPA na podst. danych: MR, AMI ZMB, DairyCo