W UE będzie większa ochrona dla ubezpieczonych

Na wczorajszym posiedzeniu przywódców państw UE, Rada Eeuropy i Parlament EUROEJSKI osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie zmian do dyrektywy Wypłacalność II, głównego aktu prawnego UE w obszarze ubezpieczeń, oraz nowych przepisów dotyczących odzyskiwania należności i restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ubezpieczeń (IRRD).

Nowe przepisy dotyczące Solvency II zwiększą rolę sektora ubezpieczeń i reasekuracji w zapewnianiu europejskim przedsiębiorstwom długoterminowych prywatnych źródeł inwestycji. Jednocześnie sprawią, że sektor będzie bardziej odporny i przygotowany na przyszłe wyzwania, aby lepiej chronić ubezpieczających.

Dzięki tej podwójnej roli sektor przyczyni się do osiągnięcia unii rynków kapitałowych, finansowania transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz ożywienia gospodarczego Europy po pandemii Covid-19.

Celem dyrektywy w sprawie odzyskiwania ubezpieczeń i restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ubezpieczeń (IRRD) jest zapewnienie, aby ubezpieczyciele i odpowiednie organy w UE były lepiej przygotowane w przypadku znacznych trudności finansowych, tak aby mogli odpowiednio wcześnie i szybko interweniować w sytuacji kryzysowej, w tym transgranicznie . Zapewni to ochronę ubezpieczających, minimalizując jednocześnie wpływ na gospodarkę, system finansowy i wykorzystanie pieniędzy podatników.

Wypłacalność II

Kierowanie środków dla firm

Tymczasowe porozumienie zachęci ubezpieczycieli do inwestowania w długoterminowy kapitał dla gospodarki, zwłaszcza na rzecz Zielonego Ładu.

Większa odporność i stabilność

Tymczasowe porozumienie ulepsza środki w zakresie gwarancji długoterminowych, czyniąc je bardziej wrażliwymi na ryzyko i poprawiając odporność branży ubezpieczeniowej, a także wprowadza do systemu nowy wymiar makroostrożnościowy. Jednocześnie zrównoważony rozwój będzie odgrywał bardzo ważną rolę. 

Zgodnie z umową bardziej uproszczone i proporcjonalne przepisy zapewnią elastyczność i zmniejszą obciążenia administracyjne, szczególnie w przypadku małych i nieskomplikowanych zakładów ubezpieczeń. Wzmocnione ramy wzmocnią również koordynację między krajowymi organami nadzoru w zakresie działalności transgranicznej ubezpieczycieli i reasekuratorów.

Ochrona konsumenta

Rada i Parlament poprawiły ochronę ubezpieczających, zwłaszcza w przypadku zakupu ubezpieczenia w innym kraju, dzięki wzmocnionej współpracy między organami nadzorczymi. Konsumenci będą również lepiej poinformowani.

Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA)

W tymczasowym porozumieniu przypisano Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) szereg nowych zadań, zwłaszcza w zakresie opracowania różnych aspektów standardów technicznych, tj. prawodawstwa wtórnego, które określi ramy bardziej precyzyjnego i zharmonizowanego wdrożenia dyrektywy w Kraje członkowskie.

Rada i Parlament uzgodniły, że na późniejszym etapie nowe przepisy zostaną uzupełnione aktami delegowanymi, co w szczególności zapewni wyważony przegląd ram ostrożnościowych Solvency II pod kątem wymogów kapitałowych.

Odzyskiwanie i likwidacja ubezpieczeń (IRRD)

Uporządkowane rozwiązanie w przypadku niewypłacalności

Tymczasowe porozumienie wprowadzi nowy, zharmonizowany system na szczeblu europejskim dotyczący uporządkowanego rozwiązywania sporów z ubezpieczycielami.

Rada i Parlament przyznają władzom krajowym uprawnienia zapobiegawcze umożliwiające interwencję na wczesnym etapie. Państwa członkowskie będą musiały utworzyć krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ubezpieczeń – w ramach istniejących organów lub w formie nowych, samodzielnych podmiotów prawnych, zapewnić skuteczną współpracę transgraniczną oraz przyznać Europejskiemu Organowi Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) rolę koordynującą.

Tymczasowe porozumienie nakłada na zakłady ubezpieczeń i grupy ubezpieczeń/reasekuracji obowiązek sporządzania i przedkładania wyprzedzających planów naprawy krajowym organom nadzoru. Wymóg ten będzie dotyczył zakładów reprezentujących co najmniej 60% danego rynku ubezpieczeń/reasekuracji.

Ponadto organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji będą musiały sporządzić plan restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla zakładów ubezpieczeń i reasekuracji oraz grup reprezentujących co najmniej 40% ich rynku. Małe i niezłożone przedsiębiorstwa co do zasady nie będą podlegać wymogom dotyczącym wyprzedzającego planowania naprawy na zasadzie indywidualnej.

Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji otrzymają uprawnienia do wdrażania działań w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w sposób skoordynowany i terminowy.

Tymczasowe porozumienie zapewnia organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji narzędzia i procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (w tym umorzenie wartości i konwersję, umorzenie zobowiązań i narzędzia przeniesienia) umożliwiające zajęcie się uchybieniami, zwłaszcza w kontekście transgranicznym.

W umowie tymczasowej dodano bardziej szczegółowe warunki korzystania z narzędzi i procedur. W szczególności w odniesieniu do odpisów aktualizujących i konwersji niektóre zobowiązania zostaną wyłączone z tych narzędzi, aby uniknąć niekorzystnych skutków dla ubezpieczających.

Ponadto uwzględniono szczegółowe postanowienia dotyczące ustaleń finansowych oraz klauzulę przeglądową dotyczącą ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych.

Umowa gwarantuje, że ramy będą proporcjonalne i dostosowane do sektora ubezpieczeń.

co dalej

Teksty porozumień tymczasowych zostaną teraz sfinalizowane i przedstawione przedstawicielom państw członkowskich i Parlamentowi Europejskiemu do zatwierdzenia. Jeżeli zostaną zatwierdzone, Rada i Parlament będą musiały formalnie przyjąć teksty.

geneza

Przyjęta w 2009 r. dyrektywa Solvency II określa wymogi mające zastosowanie do zakładów ubezpieczeń i reasekuracji w UE w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony ubezpieczających i beneficjentów. Solvency II opiera się na podejściu opartym na ryzyku, które umożliwia ocenę „ogólnej wypłacalności” zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji za pomocą miar ilościowych i jakościowych.

Ramy regulacyjne Solvency II opierają się na strukturze składającej się z trzech filarów:

• filar I określa wymogi ilościowe, tj. wycenę aktywów i pasywów oraz wymogi kapitałowe
• filar II określa wymogi jakościowe, w tym zarządzanie i zarządzanie ryzykiem zakładów oraz ocenę własnego ryzyka i wypłacalności (ORSA)
• filar III określa sprawozdawczość nadzorczą i ujawnianie informacji publicznych

Trzy filary pozwalają na spójne zrozumienie i zarządzanie ryzykiem w całym sektorze. Kluczowe cechy ram regulacyjnych Solvency II to:

• spójne z rynkiem: aktywa i pasywa wycenia się w kwocie, za jaką można je wymienić, przenieść lub rozliczyć na rynku
• oparte na ryzyku: wyższe ryzyko będzie prowadzić do wyższego wymogu kapitałowego na pokrycie nieoczekiwanych strat
• proporcjonalne: wymogi regulacyjne stosuje się w sposób proporcjonalny do charakteru, skali i złożoności ryzyk nieodłącznie związanych z działalnością zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji
• nadzór grupowy: organy nadzoru zwiększają koordynację i wymianę informacji w kolegiach organów nadzoru w celu poprawy transgranicznego nadzoru nad grupami ubezpieczeniowymi i reasekuracyjnymi

Obowiązujące ramy prawne zasadniczo funkcjonują dobrze od czasu ich wejścia w życie w 2016 r., jednak w kontekście przeglądu dyrektywy Wypłacalność II Komisja zidentyfikowała obszary wymagające poprawy.

Jednocześnie nieuporządkowane upadłości ubezpieczycieli mogą mieć znaczący wpływ na ubezpieczających, beneficjentów, strony poszkodowane lub dotknięte przedsiębiorstwa. Może to dodatkowo prowadzić do niestabilności finansowej lub ją pogłębiać i mieć wpływ na gospodarkę realną jako całość lub wymagać wyjątkowego wykorzystania środków publicznych.

Obecnie na poziomie europejskim nie ma zharmonizowanych procedur rozwiązywania problemów z ubezpieczycielami, a znaczne różnice między państwami członkowskimi prowadzą do nierównego poziomu ochrony ubezpieczających i beneficjentów.

W dniu 22 września 2021 r. Komisja przekazała Radzie swój wniosek dotyczący zmiany dyrektywy Wypłacalność II oraz wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie odzyskiwania ubezpieczeń i restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ubezpieczeń (IRRD) w ramach kompleksowego pakietu przeglądu przepisów Wypłacalność II.

W przeciwieństwie do banków, IRRD nie przewiduje minimalnych wymogów dla sektora ubezpieczeń w zakresie posiadania funduszy własnych lub zobowiązań kwalifikowalnych na pokrycie potencjalnych strat, ani ogólnounijnego jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji finansowanego przez ten sektor.