W ciągu 10 lat działalności Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma dać ok. 900 mln zł oszczędności. Nowa instytucja zastąpi Agencję Rynku Rolnego oraz Agencję Nieruchomości Rolnych. Jednym z pierwszych zadań jest wsparcie rolników i producentów w sprzedaży bezpośredniej.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) rozpoczął swoją działalność w piątek. Agencja przejęła część pracy Agencji Rynku Rolnego (ARR) oraz wszystkie zadania Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR). Nowa instytucja ma pozwolić m.in. na ograniczenie kosztów oraz poprawę jakości obsługi beneficjentów i kontrahentów. Jej dyrektorem generalnym został Witold Strobel były wiceszef ANR.
Minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel podkreślił na piątkowej konferencji prasowej, że powołanie nowej instytucji zastępującej dwie agencje było zapowiadane przez jego partię oraz rząd.
Wskazał, że po zmianach zostaną dwie instytucje: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), będąca agencją płatniczą realizującą zadania Wspólnej Polityki rolnej; z kolei KORW ma być odpowiedzialny za wsparcie obszarów wiejskich oraz interwencję ze środków krajowych.
Minister wyjaśnił, że w ciągu 2-3 tygodni formalnie ma zostać przyjęta strategia nowej instytucji, która określi jej główne zadania. Jak wskazał Jurgiel, wynikać one będą z polityki rolnej kształtowanej przez rząd. Poinformował, że na ukończeniu jest już sektorowa strategia dla obszarów wiejskich i rybactwa oraz "pakt dla obszarów wiejskich", który miałby być przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze w tym roku.
Szef resoru rolnictwa podkreślił, że jednym z pierwszych zadań KOWR będzie realizacja projektu "polskie hale targowe", która zakłada wsparcie dla grup producenckich oraz rolników zainteresowanych detaliczną sprzedażą swoich towarów.
Dyrektor generalny KORW Witold Strobel zapewnił na konferencji, że chce, aby nowa instytucja "była sprawnym narzędziem do zmiany polskiego rolnictwa i polskiej wsi w kierunku nowoczesności". Dodał, że oprócz gospodarowania państwowym zasobem własności rolnej Ośrodek będzie też wspierał eksport i promocję polskiej żywności.
Wiceminister rolnictwa Zbigniew Babalski dodał, że nowa instytucja w ciągu dekady ma dać ok. 900 mln zł oszczędności. Poinformował, że redukcja zatrudnienia wraz z likwidacją ANR i ARR sięgnęła ok. 600 osób. Wyjaśnił, że w zlikwidowanych agencjach pracowało 3 tys. osób, w KOWR zatrudnionych jest 2 tys. Część pracowników ANR i ARR trafiła zaś do Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Zgodnie z rozporządzeniem KOWR ma 17 oddziałów terenowych (16 wojewódzkich oraz oddział w Koszalinie). Dyrektor generalny Ośrodka będzie mógł tworzyć filie oddziałów terenowych. Zachowane zostaną istniejące 63 komórki zamiejscowe oddziałów terenowych ANR, choć pod inną nazwą. Centrala KOWR znajduje się w Warszawie.
Nowa instytucja będzie gospodarować państwową ziemią na dotychczasowych zasadach m.in. w drodze wydzierżawienia albo sprzedaży nieruchomości rolnych na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych, oddania mienia na czas oznaczony do odpłatnego korzystania osobom prawnym lub fizycznym, oddania na czas oznaczony administratorowi całości lub części mienia w celu gospodarowania, zamiany nieruchomości.
W jej kompetencji będzie wydawanie decyzji administracyjnych ws. prywatnego obrotu gruntami rolnymi, udzielanie bezzwrotnej pomocy finansowej na utrzymanie infrastruktury na terenach wiejskich, współpraca z samorządami w zakresie nieodpłatnego przekazywania gruntów.
KOWR będzie również sprawował nadzór właścicielski nad działalnością 41 spółek hodowli roślin i zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W spółkach tych prowadzona jest hodowla twórcza i zachowawcza oraz gromadzony jest najcenniejszy materiał genetyczny roślin i zwierząt, decydujący o postępie biologicznym. Dzięki temu polscy rolnicy mają dostęp do wysokiej jakości materiału nasiennego roślin i zarodowego zwierząt.
Dodatkowo, do zadań KOWR będzie należeć: kontrola pisemnych umów, dopłaty do prywatnego przechowywania oraz interwencyjnych zakupów i sprzedaży produktów rolnych na poszczególnych rynkach, w tym masła, odtłuszczonego mleka w proszku, zbóż i mięsa, handel zagraniczny, energia odnawialna w rolnictwie, wspieranie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych i żywnościowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina, monitoring rynku cukru, Fundusze Promocji, systemy jakości, wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym, realizacja programu dla szkół, wsparcie dla pszczelarzy, które dotąd realizowała ARR.
Dotychczasowe zadania płatnicze ARR będą realizowane przez ARiMR. Stanie się ona jedyną agencją płatniczą dla Wspólnej Polityki Rolnej UE w Polsce. Oddziały regionalne ARiMR zajmować się będą m.in. nadzwyczajną pomocą dostosowawczą dla producentów mleka, a także dla rolników z innych sektorów hodowlanych (pakiet Hogana), wsparciem dla producentów owoców i warzyw związanym z embargiem, tymczasową nadzwyczajną pomocą dla rolników w sektorach hodowlanych.
Dodatkowo ARiMR będzie wykonywać zadania związane z uznaniem grup i organizacji producentów oraz ich zrzeszeń w sektorze owoców i warzyw, w sektorze mleka, i w innych sektorach oraz grup i producentów rolnych i ich związków. Oddziały regionalne ARiMR będą także obsługiwały wsparcie dla uznanych organizacji producentów owoców i warzyw.
Centrala ARiMR będzie zajmowała się administrowaniem rozdysponowania owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży.
Michał Boroń, Jacek Ensztein (PAP)