Uwaga Sołtysi! Ciągle można składać wnioski o wypłatę świadczenia

Z dniem 1 lipca 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (Dz. U. z 2023 r. poz. 1073), która wprowadziła możliwość przyznania świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa osobom, które ze względu na okres pełnienia tej funkcji, w ramach społecznego zaangażowania na rzecz społeczności lokalnej pełniły funkcję sołtysa. 
Sołtys – w ramach swojego zaangażowania najczęściej organizuje zebrania wiejskie, wykonuje ich uchwały, zarządza mieniem komunalnym i gminnym, inkasuje podatki lokalne czy dostarcza nakazy podatkowe. Sołtys organizuje również życie społeczno-kulturalne na wsi. Wszystkie te zadania wykonuje społecznie, poza swoją aktywnością zawodową. Dlatego celem tego świadczenia jest uhonorowanie sołtysów za wysiłek włożony w na rzecz społeczności lokalnej. 

Komu przysługuje świadczenie z tytułu pełnienia funkcji sołtysa? 

Świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:

1. pełniła funkcję sołtysa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 40 i 572) przez okres co najmniej dwóch kadencji, nie mniej niż co najmniej osiem lat;
2. osiągnęła wiek:

a)    w przypadku kobiety - 60 lat,

b)    w przypadku mężczyzny - 65 lat. 

Przy ustalaniu prawa do świadczenia wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

W jakiej wysokości przysługuje świadczenie z tytułu pełnienia funkcji sołtysa?

Świadczenie przysługuje w wysokości 300 zł miesięcznie i jest przyznawane na wniosek osoby zainteresowanej.

Kwota świadczenia podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ogłasza w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należną od terminu waloryzacji kwotę świadczenia.

Od kiedy przysługuje świadczenie z tytułu pełnienia funkcji sołtysa?

Prawo do świadczenia przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie. 

W jaki sposób można ubiegać się o przyznanie świadczenia z tytułu pełnienia funkcji sołtysa?

Postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty świadczenia wszczyna się na wniosek osoby uprawnionej, który należy złożyć: 

• osobiście,
• za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym,
• przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS-ePUAP,
• w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy też podpisem zaufanym,

- w Oddziale Regionalnym lub w Placówce Terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego właściwych ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

Co należy dołączyć do wniosku?

Do wniosku o przyznanie świadczenia należy dołączyć:

1. oświadczenie wnioskodawcy o niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa.
2. zaświadczenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego dla sołectwa, w którym wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa, potwierdzające okres pełnienia tej funkcji lub postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia wraz z oświadczeniem wnioskodawcy o pełnieniu funkcji sołtysa i pisemnymi oświadczeniami złożonymi przez co najmniej 5 osób zamieszkujących w sołectwie potwierdzających okres, w którym wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa.

W przypadku nieprzedstawienia wymaganych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia braków w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez odpowiedzi.

Czy w zaświadczeniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) powinien być podany dokładny okres pełnienia funkcji sołtysa?

Świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa przysługuje osobie, która pełniła tę funkcję przez co najmniej dwie kadencje niemniej niż przez osiem lat, dlatego też z zaświadczenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) powinna wynikać  liczba pełnych kadencji oraz okres ich trwania, z podaniem dokładnych dat rozpoczęcia i zakończenia okresu (dzień, miesiąc, rok). 
Jeśli podanie takich dat nie jest możliwe z uwagi na brak dokumentów, Kasa przyjmie zaświadczenie z okresem rozpoczynającym i kończącym się miesiącami i latami, bądź tylko latami.

Kto wypłaca świadczenie?

Świadczenie przyznaje i wypłaca Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Decyzje i zasady wypłaty świadczenia

Przyznanie prawa do świadczenia lub odmowa przyznania prawa do świadczenia następuje w drodze decyzji administracyjnych. 

Decyzja w sprawie o przyznanie świadczenia jest wydawana w terminie 60 dni od złożenia wniosku o jego przyznanie.

Środki odwoławcze od decyzji Prezesa KRUS

Od decyzji przyznającej prawo do świadczenia oraz od decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia stronie przysługuje prawo do wniesienia:

1. wniosku do jednostki, która wydała decyzję, o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego lub 
2. do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na zasadach określonych w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. 

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy osoba odwołująca się może złożyć w terminie 14 dni od otrzymania decyzji, a skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego – w terminie 30 dni od otrzymania decyzji. 

Komu nie przysługuje świadczenie

Świadczenie nie przysługuje:

• osobie, która pełniła funkcje sołtysa wyłącznie przed rokiem 1990,
• osobie, która pełniła funkcję sołtysa przez krócej niż dwie kadencje i krócej niż 8 lat,
• osobie, która nie osiągnęła wieku: kobieta – 60 lat, mężczyzna 65 lat,
• osobie skazanej prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa.

Nienależnie pobrane świadczenie

1. Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie, jest obowiązana do jego zwrotu łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na rachunek bankowy wskazany przez organ rentowy. Odsetki są naliczane od dnia następującego po dniu wypłaty nienależnego świadczenia.
2. Za nienależnie pobrane świadczenie uważa się świadczenie:

1. wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie była pouczona o braku prawa do jego pobierania;
2. przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd KRUS przez osobę pobierającą to świadczenie.
3. Należności z tytułu nienależnie pobranego świadczenia ulegają przedawnieniu z upływem 10 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia stała się prawomocna.
4. Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranego świadczenia za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenie zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczenia albo wstrzymanie jego wypłaty, a mimo to świadczenie było jej nadal wypłacane, w pozostałych przypadkach – za okres dłuższy niż 3 lata.
5. Nienależnie pobrane świadczenie podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Więcej informacji na temat świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa można uzyskać w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.

Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (WYDRUKUJ I WYPEŁNIJ)

Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (WYPEŁNIJ W FORMIE ELEKTRONICZNEJ I WYDRUKUJ)

Oświadczenie wnioskodawcy o niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa (WYDRUKUJ I WYPEŁNIJ)

Oświadczenie wnioskodawcy o niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa (WYPEŁNIJ W FORMIE ELEKTRONICZNEJ I WYDRUKUJ)

Oświadczenie wnioskodawcy i oświadczenia świadków do świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (WYDRUKUJ I WYPEŁNIJ)

Oświadczenie wnioskodawcy i oświadczenia świadków do świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (WYPEŁNIJ W FORMIE ELEKTRONICZNEJ I WYDRUKUJ)

Podstawa prawna:
ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (Dz. U. z 2023 r., poz. 1073).