Unijny kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnych praktyk dotyczących żywności

W lipcu Komisja Europejska, wraz z zainteresowanymi stronami z branży rolno-spożywczej, oficjalnie ogłosiła unijny kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnych praktyk dotyczących żywności i wprowadzania jej do obrotu. Kodeks jest elementem realizacji założeń strategii "Od pola do stołu", przyjętej w ubiegłym roku.

Nowy dokument jest istotną częścią wysiłków Unii Europejskiej na rzecz zwiększenia dostępności  zdrowej i zrównoważonej żywności, która przyczynia się do zmniejszenia naszego ogólnego wpływu na środowisko. Został on opracowany przez służby Komisji Europejskiej we współpracy ze stowarzyszeniami i przedsiębiorstwami z UE, przy aktywnym udziale organizacji międzynarodowych, organizacji pozarządowych, związków zawodowych i stowarzyszeń branżowych.

Komisja Europejska aktualnie kieruje kilkoma dobrowolnymi, pozalegislacyjnymi inicjatywami, mającymi na celu wspieranie „zielonej transformacji”, przy jednoczesnym zapewnieniu konsumentom dostępu do zrównoważonych produktów na rynku Unii Europejskiej oraz niezbędnych informacji umożliwiających dokonywanie świadomych wyborów.

Biorąc pod uwagę kluczową rolę, jaką odgrywają podmioty działające na różnych etapach łańcucha żywnościowego, zdaniem Komisji niezbędne jest uzupełnienie wniosków ustawodawczych dobrowolnymi, nieregulacyjnymi projektami skierowanymi do przedstawicieli branży, którzy pragną sprzyjać „zielonej transformacji”.

Kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnych praktyk dotyczących żywności określa zatem fakultatywne działania, które mogą zadeklarować podmioty funkcjonujące "między polem a stołem" - producenci żywności, operatorzy usług gastronomicznych, detaliści i dystrybutorzy. Dokument jest narzędziem umożliwiającym podmiotom prywatnym podjęcie działań wspierających przejście na zrównoważony system żywnościowy. Uwzględnia on różne aspekty, w tym potrzebę odbudowy i wzmocnienie odporności gospodarczej - w kontekście kryzysu spowodowanego COVID19 - oraz inne wyzwania ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.

Kodeks postępowania zawiera zestaw 7 - tak zwanych - aspiracyjnych celów, każdy z konkretnymi celami cząstkowymi i listą proponowanych, namacalnych i mierzalnych działań, które faktycznie przyczyniają się do tworzenia środowiska żywnościowego ułatwiającego dokonywanie zdrowych i zrównoważonych wyborów żywieniowych.

Główne Cele zaprezentowane w Kodeksie, inspirowane w dużej mierze Celami Zrównoważonego Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, to:

1. Zdrowa, zbilansowana i zrównoważona dieta dla wszystkich europejskich konsumentów;
2. Zapobieganie i ograniczanie strat oraz marnowania żywności;
3. Neutralny dla klimatu łańcuch żywnościowy w Europie do 2050 roku;
4. Zoptymalizowany łańcuch żywnościowy o obiegu zamkniętym w Europie;
5. Zrównoważony, zapobiegający wykluczeniu społecznemu wzrost gospodarczy oraz zatrudnienie i godna praca dla wszystkich;
6. Kreowanie zrównoważonych wartości w europejskim łańcuchu dostaw żywności, poprzez partnerstwo;
7. Zrównoważone pozyskiwanie zasobów dla łańcuchów dostaw żywności.

W dniu inauguracji Kodeksu 65 sygnatariuszy stało się pierwszymi firmami i stowarzyszeniami - wśród nich znalazło się 26 producentów żywności, 14 detalistów spożywczych, 1 przedstawiciel sektora gastronomicznego i 24 stowarzyszenia.

Komisja Europejska zamierza przedstawić unijny kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnych praktyk dotyczących żywności i wprowadzania jej do obrotu na Szczycie Systemów Żywnościowych ONZ 2021, który odbędzie się w drugiej połowie września. Kodeks postępowania - zdaniem Komisji - to początek dynamicznego procesu opartego na dialogu, który może służyć jako model globalnej transformacji systemów żywnościowych.