UE zatwierdza czwartego owada jako nową żywność

Tak naprawdę mija już rok, kiedy w sposób prawie niezauważony dla opinii publicznej Komisja Europejska przyjęła do menu europejczyków czwartego owada jako nową żywność. Wnikliwi obserwatorzy rynku żywnościowego UE i wdrażanych przepisów wiedzą, że jest to element polityki UE obejmującego strategię "Zielonego Ładu" i program "od pola do stołu". Tak, znawcy zagadnienień tak, znają temat, ale konsumenci już tak dobrze poinformowani nie są.

Ale po kolei. Co Komisja przyjęła w styczniu 2023 r.?

Co do decyzji ostatecznej w 2023 r.?

Komisja zezwoliła na wprowadzenie do obrotu czwartego owada, Alphitobius diaperionus (mącznika małego), jako żywności.

Termin „mącznik mały” odnosi się do postaci larwalnej Alphitobius diaperinus, gatunku owada należącego do rodziny Tenebrionidae (chrząszcze ciemne).

Ta nowa żywność składa się ze świerszcza domowego w postaci mrożonej, pasty, suszu i proszku. Ma być sprzedawany jako składnik żywności w wielu produktach spożywczych przeznaczonych dla ogółu społeczeństwa.

Ponadto Komisja po raz pierwszy zezwoliła na wprowadzenie do obrotu częściowo odtłuszczonego proszku uzyskanego z całego świerszcza domowego (świerszcza domowego) jako nowej żywności.

Zezwolenie na te dwie nowe środki spożywcze umożliwi wnioskodawcom wprowadzenie tego gatunku owadów na rynek UE pod pewnymi warunkami stosowania.

OWADY JUŻ SĄ SPRZEDAWANE JAKO ŻYWNOŚĆ NA RYNU UE - JAK TO MOŻLIWE? OD KIEDY?

Jest to prawdą! W ujęciu historycznym wydano już zezwolenia na trzy owady („suszona larwa Tenebrio molitor”, „mrożona, suszona i sproszkowana postać larwy Tenebrio molitor”, mrożona, suszona i sproszkowana postać Locusta migratoria oraz zamrożona, suszone i sproszkowane formy Acheta domowy w ramach rozporządzenia UE w sprawie nowej żywności.

Państwa członkowskie miały wątpliwości co do tego, czy dawne rozporządzenie w sprawie nowej żywności obejmowało całe owady. Niepewność tę wyjaśniło orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (1 października 2020 r.), w którym stwierdzono, że całe owady nie wchodzą w zakres stosowania tego rozporządzenia i w związku z tym mogą być wprowadzane do obrotu bez zezwolenia.

Z kolei obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. obowiązujące rozporządzenie w sprawie nowej żywności jednoznacznie uznaje całe owady za nową żywność, która w związku z tym musi uzyskać zgodę.

Aby złagodzić wpływ rozszerzenia systemu nowej żywności na podmioty działające na rynku spożywczym (FBO) zajmujące się sprzedażą całych owadów, w obowiązującym rozporządzeniu przewidziano okres przejściowy, który umożliwia podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze dalsze wprowadzanie do obrotu całych owadów pod pewnymi warunkami . W szczególności wniosek o zezwolenie na mocy obowiązującego rozporządzenia w sprawie nowej żywności należało złożyć do Komisji do dnia 1 stycznia 2019 r. Z tego powodu niektóre owady są już na rynku, a ich ocena naukowa na mocy rozporządzenia w sprawie nowej żywności jest nadal w toku.

Czy owady wpisują się w strategię Europejskiego Zielnego Ładu i program od "pola do stołu"?

Według FAO owady jako żywność wydają się szczególnie istotną kwestią w XXI wieku ze względu na rosnące koszty białka zwierzęcego, brak bezpieczeństwa żywnościowego, presję środowiskową, wzrost populacji i rosnące zapotrzebowanie na białko wśród klasy średniej. Należy zatem znaleźć rozwiązania alternatywne dla konwencjonalnego inwentarza żywego. Spożycie owadów ma zatem pozytywny wpływ na środowisko, zdrowie i źródła utrzymania.

FAO wskazuje również, że owady są bardzo pożywnym i zdrowym źródłem pożywienia o wysokiej zawartości tłuszczu, białka, witamin, błonnika i minerałów. Stanowią zatem alternatywne źródło białka ułatwiające przejście na zdrową i zrównoważoną dietę.

W ramach programu „Horyzont Europa” będącego programem finansowania badań naukowych i innowacji białka owadów uznawane są za jeden z kluczowych obszarów badań.

Obecnie owady jako żywność stanowią niewielki rynek niszowy w UE. Jednak w Bruei panuje opinia, że są gigantyczne korzyści dla środowiska wynikające z hodowli owadów na żywność. Opierają się one na wysokiej efektywności wykorzystania paszy przez owady, mniejszej emisji gazów cieplarnianych, mniejszym zużyciu wody i gruntów ornych oraz zastosowaniu biokonwersji opartej na owadach jako rynkowego rozwiązania ograniczającego marnowanie żywności.

Powyższe fakty świadczą o tym, że to strategiczna droga UE, zmierzająca do wygaszania tradycyjnej produkcji rolnej w Europie poprzez m innymi wprowadzaniem na rynek żywnościowy owadów. Do tego dochodzi w ramach WPR obowiązkowe odłogowanie pól, co w efekcie ma doprowadzić do zamykania gospodarstw rolnych i zastępowaniem produkcji europejskich farmerów importem z Ukrainy i Mercosur, który jest ustanowionym w 1991 roku tzw "Wspólny Rynek Południa" zrzeszający Argentynę, Brazylię, Paragwaj i Urugwaj oraz jako kraje stowarzyszone; Boliwię, Chile, Kolumbię, Ekwador, Gujanę, Peru i Surinam.

oprac, Marek Kozak, ppr.pl