W sezonie Polacy chętnie kupują truskawki prosto od rolnika albo na bazarku. Wybierają je w przeświadczeniu, że są lepsze i zdrowsze niż z dużych sieci handlowych. A jak jest naprawdę? Czy te truskawki nie mają pozostałości pestycydów?
W poprzednim teście zbadaliśmy pozostałości pestycydów w polskich truskawkach z dużych dyskontów: Lidla i Biedronki. Wielu konsumentów pisało do nas wtedy, że oni kupują truskawki tylko na targowisku, bazarku lub od rolnika, bo wtedy mają pewność, że truskawki nie są pryskane. Inni z kolei sugerowali, żeby zbadać truskawki właśnie z tych źródeł, bo chcą się dowiedzieć, czy rzeczywiście to lepszy wybór. Dlatego publikujemy ten test: polskich truskawek, które kupiliśmy na jednym z warszawskich bazarków oraz od rolnika od lat sprzedającego swoje truskawki w Warszawie bezpośrednio z samochodu.
Sezon na truskawki trwa w najlepsze. W zeszłym roku w czerwcu truskawki jadło aż 90% konsumentów w Polsce. To bardzo dużo. I więcej niż w poprzednich sezonach.
Takie świeże i sezonowe owoce, jak truskawki, Polacy chętnie kupują na bazarach, targowiskach albo wręcz bezpośrednio z samochodu, którym truskawki przyjeżdżają prosto z pola.
Według powszechnej opinii powtarzanej od lat, najlepsze i wolne od pozostałości pestycydów są właśnie takie truskawki – wprost od rolnika. Najlepiej z jego małej uprawy. Zresztą sami rolnicy często zapewniają kupujących, że ich truskawki są bez pestycydów. Do truskawek z targowisk i bazarów konsumenci też mają zaufanie. Z kolei do truskawek oferowanych przez duże sieci handlowe podchodzą z dystansem. Czy słusznie?
Jak pokazują nasze badania, nie do końca… Wyniki testu na zawartość pestycydów w truskawkach z dużych dyskontów opublikowaliśmy w zeszłym tygodniu. Teraz mamy ich porównanie z truskawkami z bazarku i od rolnika. Okazuje się, że owoce z tych wszystkich źródeł zawierały pozostałości pestycydów. Najwięcej różnych szkodliwych związków było w owocach z Biedronki, ale również bardzo dużo – w truskawkach z bazarku oraz w tych bezpośrednio od rolnika.
Co ciekawe, najmniej różnych szkodliwych związków – trzy – miały truskawki kupione w Lidlu, a więc właśnie w dużym sieciowym dyskoncie.
Truskawki, które kupiliśmy na warszawskim bazarku oraz z samochodu od rolnika, pojechały do akredytowanego laboratorium – podobnie, jak w poprzednim teście te kupione przez nas w Lidlu i Biedronce. Badacze sprawdzili, czy owoce zawierają któreś z ponad 540 pestycydów. Jaki był wynik badania?
Aż sześć różnych toksycznych substancji zawierały truskawki, które kupiliśmy na warszawskim bazarku. To odmiana rumba. Jak nas poinformowano, te truskawki pochodziły z giełdy Bronisze – miejsca, w którym w warzywa i owoce zaopatruje się wiele sklepów i sklepików z Warszawy i okolic. Ich kilogram kosztował 10 zł. Co znajdowało się w tych truskawkach?
Pozostałości: azoksystrobiny, boskalidu, difenokonazolu, kaptanu, piraklostrobiny i pirymetanilu.
Niewiele mniej różnych szkodliwych związków – pięć – laboratorium wykryło w owocach kupionych przez nas od rolnika, który niemal w centrum Warszawy od lat bezpośrednio z samochodu sprzedaje truskawki ze swoich upraw. Truskawki od rolnika kupiliśmy za 15 zł/kg. To była również odmiana rumba.
Oto pestycydy, których pozostałości znajdowały się w tych owocach: boskalid, fludioksonil, kaptan, piraklostrobina i pirymetanil.
Przypomnijmy poprzednie wyniki: Jeszcze więcej, bo aż siedem różnych szkodliwych związków, zawierały truskawki, które kupiliśmy w Biedronce. Były to owoce odmiany alba, oferowane w kilogramowych łubiankach pod biedronkową marką Warzywniak. Natomiast najmniejsza liczba pestycydów spośród wszystkich przebadanych znajdowała się w truskawkach z Lidla – trzy różne substancje. To truskawki Lady Emma firmowane marką Ryneczek Lidla.
Wyniki naszych badań obalają więc mit głoszący, że truskawki od rolnika czy z bazarku są mniej zanieczyszczone od innych.
Dokładne porównanie wyników badań wszystkich czterech próbek truskawek pokazujemy w tabeli poniżej.
Wykryte ilości pestycydów we wszystkich badanych przez nas truskawkach nie przekraczały dopuszczalnych unijnych norm. Niemniej jednak duża liczba różnych związków budzi niepokój. Nawet jeżeli pojedynczo mieszczą się one w granicach normy, to czy rzeczywiście nie mają one wpływu na nasze zdrowie, jeśli występują po kilka w jednych truskawkach? Wtedy przecież łączna zawartość tych szkodliwych substancji staje się wielokrotnie wyższa.
Pamiętajmy też, że w ciągu dnia zjadamy nie tylko truskawki. W wielu innych składnikach naszej codziennej diety również znajdują się pozostałości pestycydów. Dowodzą tego chociażby wcześniejsze badania Fundacji Pro-Test: jabłek, pomidorów polskich i z importu oraz ziemniaków. We wszystkich z tych warzyw i owoców (i to zarówno z upraw w Polsce, jak i za granicą) wykryliśmy pozostałości pestycydów. Tej sumy spożywanych każdego dnia toksycznych związków nie sposób kontrolować. I nie sposób przewidzieć, w jaki sposób długofalowo będą oddziaływać na zdrowie nasze i naszych dzieci.
A zatem warto trzymać się zasady: im mniej pestycydów w tym, co jemy, tym lepiej. Powinniśmy minimalizować ilości tych toksycznych substancji w naszej diecie, jak tylko się da.
W jaki sposób długofalowe jedzenie pozostałości pestycydów wraz z żywnością wpływa na nasze zdrowie? Naukowcy dowiedli związek między ekspozycją na pestycydy a zwiększonym ryzykiem wystąpienia takich chorób, jak: nowotwory (m.in. jajnika, piersi, mózgu czy prostaty), zaburzenia neurologiczne (np. choroba Parkinsona i Alzheimera), choroby układu sercowo-naczyniowego, opóźnienia rozwojowe u dzieci, wpływ na zdolność reprodukcyjną i niepłodność zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, zaburzenia poznawcze na chorobach płuc kończąc.
Grupami najbardziej narażonymi na działanie pestycydów są dzieci, kobiety w ciąży oraz karmiące, a także osoby starsze. Kontakt z pestycydami jest szczególnie niebezpieczny podczas życia płodowego, na przykład poprzez dietę matki.
Jak na ironię, truskawki to jedne z pierwszych owoców podawanych niemowlętom już od szóstego miesiąca życia. Tymczasem z badań wynika, że są też jednymi z bardziej zanieczyszczonych owoców.
Skoro pestycydy są szkodliwe dla naszego zdrowia, to po co je w ogóle stosować? Otóż uprawy owoców (i nie tylko) są narażone na różne zagrożenia: szkodniki, grzyby chorobotwórcze czy chwasty. Dlatego rolnicy szukają pomocy w środkach ochrony roślin. Na różnych etapach uprawy i w obliczu różnych zagrożeń dla roślin mają do dyspozycji liczne substancje chemiczne, dzięki którym pomnożą swoje plony i nie dopuszczą do ich zniszczenia.
Ponieważ pozostałości pestycydów, które potem zjada konsument, mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia, przepisy prawa określają najwyższe dopuszczalne poziomy każdej ze stosowanych substancji w produkcie końcowym. Niektórych, najbardziej toksycznych pestycydów prawo zakazuje, mimo że były one dopuszczone dawniej. Limity i dopuszczone środki ochrony roślin są stale aktualizowane, ponieważ naukowcy wciąż prowadzą badania nad ich wpływem na nasze zdrowie.
Trzeba tu zaznaczyć, że pestycydy szkodzą nie tylko zdrowiu ludzi, ale też mają zgubny wpływ na środowisko naturalne. Dostają się do powietrza, gleby i wody. Rozprzestrzeniają się w środowisku i mogą utrzymywać się w nim przez długi czas. Wiele fungicydów ma negatywny wpływ na bioróżnorodność.
Naukowcy alarmują, że pestycydy mogą zabijać zagrożone gatunki zwierząt. Wśród nich są pszczoły, których wyginięcie pociągnęłoby katastrofalne skutki dla ludzkości.
Część środków chwastobójczych i owadobójczych, którymi rolnicy opryskują pola, zawierają neurotoksyny. Nawet już ich niewielkie ilości wpływają na komunikowanie się pszczół oraz na ich zmysł orientacji. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), uznał neurotoksyny za szkodliwe dla tych chronionych owadów.
Obrońcy środowiska alarmują, że w szczególności mieszanka chemiczna składająca się z wielu różnych środków chwastobójczych i owadobójczych zagraża populacji pszczół. A jak widać w naszych badaniach, w truskawkach mamy do czynienia właśnie z taką mieszanką.
W naszych obu testach truskawek znaleźliśmy łącznie aż 11 różnych pestycydów w czterech próbkach owoców. Można sobie łatwo wyobrazić, jaką mieszankę pestycydów pochłaniamy wraz z truskawkami w sezonie, kiedy jemy je codziennie.
Wśród wykrytych przez nas tym razem pestycydów znajduje się związek difenokonazol. Wykryliśmy go w truskawkach z bazarku. Działa on toksycznie na organizmy wodne i jest bardzo trujący dla ptaków.
Boskalid to kolejny wykryty w teście związek – znajdował się w obu próbkach truskawek: tych z bazaru i od rolnika. Badania, na podstawie których Komisja Europejska ustala normy dla pozostałości pestycydów w żywności, wskazują, że długotrwałe narażenie na spożycie tej substancji może mieć wpływ na wątrobę i tarczycę, a także na płodność. Co prawda badania były prowadzone na szczurach, więc nie wiadomo do końca, czy taki sam wpływ boskalid będzie miał na ludzi.
Z kolei piraklostrobina, która znajdowała się w obu próbkach truskawek, jest zaklasyfikowna jako substancja zaburzająca gospodarkę hormonalną człowieka. W badaniach na zwierzętach długotrwałe spożycie powodowało martwicę komórek wątroby oraz wady rozwojowe płodu.
Z truskawek nie pozbędziemy się nawet części pestycydów, usuwając skórkę, tak jak na przykład z jabłek. To delikatne owoce, które zjadamy w całości, łącznie z ich zewnętrzną warstwą, w której zawsze zanieczyszczeń jest najwięcej. Czy jest więc jakiś sposób na pozbycie się szkodliwych substancji z truskawek?
Badacze z Uniwersytetu w Cagliari we Włoszech postanowili sprawdzić skuteczność mycia truskawek zwykłą wodą oraz specjalnym detergentem do mycia owoców. Co się okazało? Mycie owoców wodą z kranu zmniejszyło ilości części pestycydów, ale nie wszystkich. Na przykład na pozostałości pirymetanilu nie miało w ogóle wpływu.
A co z myciem specjalnym detergentem? W tym wypadku też nie wszystkie pozostałości pestycydów zostały usunięte. Jednak udało się usunąć ich większe ilości niż podczas mycia wodą. Z truskawek zniknęło od około 45% do 60% tych chemicznych zanieczyszczeń.
Mimo zanieczyszczenia pozostałościami pestycydów, warzywa i owoce, w tym truskawki, to wciąż cenny składnik naszej diety. Truskawki mają mało kalorii – ok. 30 kcal w 100 g, więc są idealne w czasach, w których zmagamy się z epidemią otyłości.
Truskawki są też bogatym źródłem w witaminy C. Zawierają także inne witaminy (A, E, z grupy B) i związki mineralne.
Dlatego mimo zawartości pestycydów nie można rezygnować z jedzenia truskawek. Co więc robić, żeby nie narażać się na szkodliwie działanie pestycydowego koktajlu? Wybierać świadomie, dokładnie myć owoce przed zjedzeniem i wpływać na dostawców i sieci handlowe, by minimalizowały pozostałości w nich pestycydów.
Celem naszych testów truskawek, a także innych warzyw i owoców, nie jest zniechęcenie konsumentów do ich jedzenia, ale wpłynięcie na polepszenie ich jakości. Producenci, plantatorzy i sieci sklepów mają dzięki porównanie, jak wypadają na tle konkurencji w naszych testach. Dzięki temu mogą stale podnosić jakość produktów, które oferują nam, konsumentom.
Jak widać na przykładzie truskawek z Lidla, da się wyprodukować owoce z mniejszą liczbą pestycydów. Zapewne można by stosować ich jeszcze mniej, żeby ich ilości w owocach nie były w ogóle wykrywalne.
Taki właśnie kierunek powinni przyjąć producenci, by minimalizować ilości wykorzystywanych pestycydów.
Oczywiście testy Fundacji Pro-Test są też, a może przede wszystkim, drogowskazem dla konsumentów. Tylko świadomość tego, co kupujemy pozwala nam dokonywać właściwych wyborów w sklepie.
Fundacja Pro-Test niebawem opublikuje wyniki badań również innych owoców i warzyw, ale także i innych produktów spożywczych. Dzięki nim konsumenci otrzymują informacje, na podstawie których mogą dokonywać świadomych wyborów w sklepie.
***
TAKI BYŁ TEST
W teście Fundacji Pro-Test akredytowane laboratorium przebadało truskawki kupione w dwóch miejscach: na jednym z warszawskich bazarków oraz bezpośrednio od rolnika, który sprzedaje swoje truskawki wprost z samochodu niemal w centrum Warszawy. Truskawki do testu kupiliśmy pod koniec maja 2024 r.
Na zlecenie Fundacji Pro-Test laboratorium oznaczyło w truskawkach zawartość 540 pestycydów oraz dodatkowo fosetylu, chloranów i nadchloranów oraz jonu bromkowego. W żadnym z produktów wykryte poziomy pestycydów nie przekraczały limitów określonych w rozporządzeniu (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23.02.2005 z późn. zm.
OPRAC e-mk, ppr.pl
.png)
Zaloguj przez Facebook
