Blisko 500 tys. zł rozdysponowano w dwóch konkursach programu „Owca Plus”. Program samorządu woj. śląskiego od 10 lat wspiera w ten sposób hodowlę owiec i kóz w regionie, a także ochronę bioróżnorodności Beskidów oraz Jury Krakowsko–Częstochowskiej.
O rozstrzygnięciu konkursów poinformowało we wtorek biuro prasowe Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. Na projekty związane z ochroną bioróżnorodności terenów woj. śląskiego poprzez gospodarkę pasterską zapewniono w tym roku budżet 504 tys. zł, a na działania promujące "Owcę Plus" - 75 tys. zł.
Cel pierwszego z tych konkursów to ochrona bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie tradycyjnego, szałaśniczego wypasu owiec na wybranych zespołach hal i polan górskich Beskidów oraz wypasu owiec i kóz na murawach Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Koszty, które mogą być tu dofinansowane, mogą dotyczyć np. zakupu usług wypasu (na terenie Beskidów na obszarze co najmniej 550 ha, na terenie Jury na obszarze co najmniej 100 ha), usług weterynaryjnych, usług przygotowania terenu (np. usunięcie niepożądanej roślinności) czy wynajmu potrzebnego sprzętu.
Dofinansowywane mogą być też zakupy tzw. tradycyjnego sprzętu, jak kotły, puciera (drewniane naczynia z klepek), czerpaki, formy itp. Wspierana może być budowa obiektów pasterskich (bacówki, szałasy), poideł, koszorów (zagród) dla zwierząt czy miejsc odpoczynku dla turystów. Dotowane mogą być też koszty promocji przedsięwzięcia czy zarządzania projektem (do 2 proc.)
W tym roku na działania zasadniczego konkursu "Owcy Plus" w Beskidach przeznaczono 440 tys. zł, a na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej - niespełna 64 tys. zł. W konkursie zgłosiły się podmioty z obu tych obszarów. Dotację w kwocie 440 tys. przyznano tylko Fundacji „Pasterstwo Transhumancyjne” z Koniakowa – na prowadzenie ekstensywnego i kulturowego wypasu owiec.
Drugi konkurs ma wspierać działania promujące „Owcę Plus". Dofinansowanie można tu pozyskać m.in. na organizację: gier terenowych, festynów, wystaw, warsztatów, publikacji, kampanii społecznych promujących tradycję pasterską Beskidów oraz Jury Krakowsko-Częstochowskiej (związaną z obyczajami, potrawami, folklorem i sztuką inspirowaną pasterstwem czy turystyką).
Ostatecznie między pięć inicjatyw - z 13 ubiegających się o dotacje - rozdzielono 47,5 tys. zł. Fundacja Centrum Inicjatyw Lokalnych otrzyma wsparcie na Festyn Jurajski i kalendarz Nasza Jura na 2019 r., a Stowarzyszenie Hodowców Owiec, Kóz i Producentów Zdrowej Żywności na „Łossod” - imprezę poświęcono tradycjom i zwyczajom związanym z jesiennym spędem owiec z beskidzkich hal.
Stowarzyszenie Miłośników Oscypka otrzyma pomoc finansową na wydane płyty z utworem i teledyskiem „Nase Oscypki” oraz Żywiecki Dzień Folkowy i Pasterski, Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Kamesznicy „Proćpok” - na VIII Pasterską Jesień w Kamesznicy, a Związek Młodzieży Wiejskiej w Katowicach – na „Sianokosy na sianożeciu”.
Wojewódzki Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej "Owca Plus" funkcjonuje w woj. śląskim od 2007 r. Już po dwóch pierwszych latach zaobserwowano zwiększenie powierzchni terenów pastwiskowych i pogłowia owiec oraz zwiększenie bioróżnorodności roślinności łąk czy polan.
Inne efekty to większe zaangażowanie społeczności lokalnych w podtrzymywanie tradycji i zwyczajów i silniejsze zainteresowanie turystów pasterstwem i czynną ochroną przyrody. W 2010 r. samorząd woj. śląskiego zdecydował o kontynuowaniu programu do 2014 r., a następnie został on przedłużony do 2020 r.
Mateusz Babak (PAP)