Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w którym zaproponowało nowy rodzaj umowy - o pomocy przy zbiorach. Taka umowa ma być oskładkowana i obowiązywać nie dłużej niż 3 miesiące.
Projekt kilka dni temu został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet Stały Rady Ministrów.
Najważniejsza zmiana w ustawie dotyczy zabezpieczenia społecznego tzw. pomocników rolnika czy osób pracujących przy zbiorach w gospodarstwie rolnym.
Jak zaznacza resort rolnictwa, "przygotowano rozwiązanie, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rolników" korzystających z pomocy innych osób przy zbiorach owoców i warzyw, podczas których dochodzi do spiętrzenia prac. Dotyczy to zwłaszcza takich gatunków owoców i warzyw, które dojrzewają jednocześnie w krótkim okresie czasu i muszą być zbierane ręcznie ze względu na dużą podatność na zniszczenie i zepsucie.
Przy zatrudnianiu osób przy zbiorach nagminnie stosowane są umowy o dzieło, które nie są oskładkowane, czyli nie zabezpieczają osób przy nich pracujących, i nie przystają do charakteru prowadzonej pracy. Dlatego zaproponowano, aby podstawą świadczenia pomocy przy zbiorach był nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, zawieranej przez rolnika (prowadzącego gospodarstwo rolne) z osobą pomagającą przy zbiorach (pomocnikiem rolnika) - wyjaśnia resort.
Umowa o pomocy przy zbiorach (na odpłatne wykonywanie tych prac) będzie zawierana na okres nie dłuższy niż 120 dni w ciągu roku kalendarzowego. Do pracy wykonywanej na podstawie tej umowy nie będą miały zastosowania przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, czyli dotyczące minimalnej stawki godzinowej.
Będzie można ją zawrzeć w przypadku wykonywania takich prac jak: zbieranie owoców lub warzyw; usuwanie zbędnych części roślin; klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych owoców lub warzyw, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie tych owoców lub warzyw do transportu, przechowywania lub sprzedaży; wykonywanie innych czynności związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Według nowych przepisów, pomocnikiem rolnika będzie mogła być także osoba przebywająca w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę. Rolnik, w którego gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, będzie opłacał za pomocnika składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie.
Ze względu na krótki okres świadczenia pomocy rolnik będzie zgłaszał pomocników do ubezpieczenia w ciągu 7 dni od daty zawarcia umowy.
Zaproponowane zmiany zmierzają ponadto do zapewnienia pomocnikom rolników możliwości korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej. W tym celu rolnicy będą opłacali za pomocników składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości takiej jaka jest przewidziana za domowników rolników prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej (w 2017 r.- 132 zł).
Projekt zakłada, że dochody pomocnika rolnika będą opodatkowane, dlatego rolnik będzie przygotowywał informacje o przychodach osiągniętych z tytułu zawartej umowy w formularzu PIT-8C i przesyłał te informacje do urzędu skarbowego do końca lutego następnego roku podatkowego.
Doprecyzowano też definicję wypadku przy pracy, dostosowując ją do pomocnika rolnika. Będzie on miał prawo do jednorazowego odszkodowania w sytuacji gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach.
Pozostałe regulacje odnoszą się do wyboru członków do Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników, wydatkowania środków z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz zmiany upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia dotyczącego gospodarki finansowej KRUS.
Przyjęto, że ze środków Funduszu Składkowego będzie można współfinansować programy zdrowotne i programy profilaktyki zdrowotnej. Chodzi głównie o dofinansowanie programów profilaktyki chorób zawodowych w rolnictwie adresowanych do ubezpieczonych i świadczeniobiorców oraz członków ich rodzin.
Według MRiRW, w rolnictwie pracuje sezonowo ok. 500 tys. osób w ciągu roku, głównie są to obywatele Ukrainy.
Większość przepisów ma obowiązywać po 30 dniach od daty ich ogłoszenia.
Anna Wysoczańska, Dorota Skrobisz (PAP)