Konferencja Przewodniczących Parlamentu przyjęła kompleksowy pakiet środków mających na celu modernizację Parlamentu i wzmocnienie jego zdolności do działania.
Parlament Europejski rozpoczął kolejny etap procesu reform, aby wzmocnić wewnętrzne metody pracy Parlamentu, a także jego rolę instytucjonalną i zdolność do działania, aby zapewnić, że jest i pozostanie on dobrze przygotowany do wypełniania swoich zadań wynikających z Traktatów oraz do sprostania wymogom oczekiwań obywateli UE.
W styczniu 2023 r. Konferencja Przewodniczących Parlamentu zgodziła się co do konieczności przeprowadzenia reform wewnętrznych. Przyjęła propozycję prezydent Roberty Metsoli i powołała grupę roboczą ds. reformy parlamentarnej złożoną z przedstawicieli wszystkich grup politycznych.
Przez cały rok grupa robocza analizowała propozycje dotyczące ulepszenia procedur, aby zwiększyć skuteczność Parlamentu. Zgodnie z mandatem ustanowionym przez przywódców grup PE zbadała możliwe ulepszenia w obszarach prawodawstwa, kontroli, funkcji budżetowych i kontroli budżetowej. Grupa zbadała także elementy reformy sesji plenarnych i podejścia Parlamentu do stosunków zewnętrznych.
W wyniku tego włączającego procesu debaty przywódcy grup PE przyjęli kompleksowy i spójny pakiet konkretnych propozycji reform możliwych do wdrożenia. Reformy te zostaną dopracowane na etapie wdrażania, który rozpoczyna się natychmiast.
Reformy te, po ich wdrożeniu, doprowadzą do lepszego funkcjonowania Parlamentu jako współprawodawcy, organu władzy budżetowej i organu udzielającego absolutorium. Zwiększą także zdolność Parlamentu do sprawowania nadzoru demokratycznego.
Komentując reformy, prezydent Metsola powiedziała: „Od czasu mojego wyboru modernizację Parlamentu Europejskiego uczyniłem jednym z moich głównych celów. Ciężko pracowaliśmy nad tymi środkami, które zwiększą skuteczność tej Izby. Po wdrożeniu reformy te pozwolą Parlamentowi Europejskiemu uzyskać znacznie silniejsze podstawy, począwszy od następnej kadencji”.
Oś czasu
Celem jest wdrożenie reform przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2024 r., tak aby od samego początku wspierały one nowo wybrany Parlament. Niektóre środki wymagają przełożenia na Regulamin, co należałoby sfinalizować w celu przyjęcia na posiedzeniu plenarnym przed końcem kadencji parlamentarnej.
Co to oznacza?
Jeśli chodzi o proces legislacyjny, lepsza współpraca między komisjami Parlamentu ułatwi rozpatrywanie dokumentów legislacyjnych. Zasady współpracy komisji zostaną uproszczone dzięki jednej formie wkładu. Uproszczona procedura wspólnej komisji (obecnie art. 58) umożliwi wspólną pracę maksymalnie trzech komisji. Procedura przekazywania wniosków zostanie uproszczona, a konflikty kompetencyjne będą rozwiązywane znacznie szybciej i przed ogłoszeniem wniosku na posiedzeniu plenarnym. Konferencja Przewodniczących Komisji będzie miała za zadanie usprawnić metody pracy komisji i ujednolicić praktyki w możliwie największym stopniu. Ponadto pilna procedura (art. 163 Regulaminu) wymaga przeglądu w świetle nowej rzeczywistości, w której UE stała się menedżerem kryzysowym. Ma to na celu zapewnienie szybkiego rozpatrywania spraw, przy jednoczesnym korzystaniu z wiedzy specjalistycznej komisji i bez uszczerbku dla kontroli demokratycznej.
Jeśli chodzi o rolę kontrolną PE, nowy format przesłuchań obejmujący „specjalne przesłuchania kontrolne” umożliwi Parlamentowi zajęcie się w odpowiednim czasie i kompleksowo kwestiami o głównym znaczeniu politycznym. Proces przesłuchań komisarzy zostanie uproszczony i wprowadzona zostanie większa elastyczność.
W zakresie budżetu i absolutorium współpraca między komisjami zostanie poprawiona dzięki bardziej całościowemu podejściu do budżetów, absolutorium i prawodawstwa, aby w pełni wykorzystać połączone uprawnienia instytucjonalne Parlamentu w kwestiach budżetowych i legislacyjnych. Praca komisji sektorowych będzie lepiej zintegrowana i wzajemnie wzmacniana z horyzontalnymi aspektami prac Komisji Budżetowej i Komisji Kontroli Budżetowej. Więcej zasobów zostanie przeznaczonych na nadzór nad wykonaniem budżetu UE.
Zamierza się między innymi zapewnić posłom więcej możliwości wzajemnego reagowania na posiedzeniach plenarnych. Ponadto w przypadku kluczowych dokumentów legislacyjnych debaty plenarne lub oświadczenia należy planować w trakcie całego procesu legislacyjnego, np. bezpośrednio po przedstawieniu wniosku Komisji. Co więcej, nowy format debaty („ oświadczenie Parlamentu ”), który zakończy się uchwałą, umożliwiłby Parlamentowi wyrażenie swojego stanowiska i określenie priorytetów nie tylko w reakcji na uwagi wstępne Rady lub Komisji, podkreślając w ten sposób rolę Parlamentu w ustalaniu programu działań . Turę pytań można przeprowadzić z udziałem całego kolegium komisarzy lub kilku wiceprzewodniczących Komisji, aby uwzględnić szerokie obszary.
Jeżeli chodzi o stosunki zewnętrzne, Parlament przejdzie od podejścia opartego na organach parlamentarnych do podejścia opartego na poszczególnych krajach. Współpraca między delegacjami i komisjami zostanie wzmocniona w celu osiągnięcia coraz skuteczniejszej dyplomacji parlamentarnej. Na przykład misje będą w większym stopniu opierać się na programie, przy jednoczesnym systematycznym korzystaniu z połączenia posłów z komisji i delegacji.
Jeżeli chodzi o uprawnienia i obowiązki komisji stałych oraz listę delegacji stałych, wszelkie potencjalne zmiany mają zostać omówione pomiędzy grupami politycznymi i ewentualnie przekazane Konferencji Przewodniczących do decyzji na późniejszym etapie.
oprac, e-mk ppr.pl na podst źródło: europarl.europa.eu