W kontekście trwających protestów rolników oraz w oparciu o informacje prezydencji belgijskiej i dokument roboczy w sprawie uproszczenia przygotowany przez Komisję Europejską ministrowie rolnictwa omówili obecny kryzys i wyzwania w tym sektorze.
Rada potwierdziła swoją polityczną wolę skutecznego reagowania na obawy rolników i w pierwszej kolejności uzgodniła zestaw konkretnych środków, które powinny być priorytetem w krótkoterminowej reakcji na obecny kryzys, a także zaproponowała wytyczne polityczne dotyczące dalszych działań i podejścia strukturalnego w perspektywie średnio- i długoterminowej.
- Wynik naszego spotkania pokazuje, że słuchamy rolników i słyszymy ich głośno i wyraźnie. Zobowiązujemy się pomóc w złagodzeniu presji, z jaką się borykają, i zaoferować im konkretne rozwiązania. Uzgodnione przez nas priorytety w zakresie środków upraszczających zmniejszą obciążenia administracyjne dla rolników i zapewnią im elastyczność, której potrzebują. Patrzymy również w przyszłość, aby poprawić pozycję rolników w łańcuchu dostaw żywności, jednocześnie przestrzegając naszych zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska. - David Clarinval, belgijski wicepremier i minister ds. osób samozatrudnionych, MŚP i rolnictwa, reformy instytucjonalnej i odnowy demokratycznej
Ministrowie przyjęli do wiadomości, że Rada Europejska w konkluzjach z 1 lutego 2024 r. przypomniała o zasadniczej roli wspólnej polityki rolnej (WPR) w rozwianiu obaw wyrażonych przez rolników, i upoważniła Radę i Komisję do kontynuowania prac.
Na posiedzeniu Rada z zadowoleniem przyjęła niedawne decyzje ogłoszone przez Komisję w tym kontekście, takie jak częściowe zwolnienie z przepisów dotyczących gruntów ugorowanych, tzw. norma dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska 8, wycofanie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów oraz dodatkowe zabezpieczenia w proponowanym przedłużeniu autonomicznych środków handlowych dotyczących przywozu z Ukraina.
W ramach wymiany poglądów Rada omówiła środki hort-term mające na celu uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych, z jakimi borykają się rolnicy, i podkreśliła, że UE powinna reagować na obawy rolników.
Rada oparła tę dyskusję na sugestiach przedstawionych przez państwa członkowskie przed dzisiejszym posiedzeniem, a także na dokumencie zawierającym środki upraszczające przekazanym przez Komisję.
Działania krótkoterminowe zaproponowane przez Komisję i zatwierdzone dziś przez Radę uwzględniają wkład organizacji rolniczych UE, a także wkład Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego.
Koncentrują się one na zmniejszeniu obciążeń administracyjnych i biurokracji zarówno dla rolników, jak i administracji krajowych.
Jedno z działań uzgodnionych przez Radę dotyczy zmian w przepisach dotyczących normy GAEC 1, która nakłada wymóg, by obszary trwałych użytków zielonych były stabilne w porównaniu z rokiem referencyjnym 2018.
Zgodnie z normą GAEC 1 byli hodowcy zwierząt gospodarskich posiadający duże obszary użytków zielonych, którzy zostali zmuszeni przez zakłócenia na rynku w sektorze mięsnym i mleczarskim do przejścia na produkcję roślin uprawnych, mogą zostać poproszeni o ponowne przekształcenie swoich gruntów ornych w trwałe użytki zielone. Może to prowadzić do utraty dochodów przez tych rolników. W związku z tym Rada z zadowoleniem przyjęła wniosek Komisji dotyczący zmiany przepisów dotyczących DKR 1 do połowy marca, tak aby uwzględnić zmiany strukturalne spowodowane zmniejszeniem pogłowia zwierząt gospodarskich oraz by rolnicy nieposiadający zwierząt gospodarskich nie byli zobowiązani do ponownego przekształcania gruntów ornych w pastwiska lub użytki zielone.
Jeżeli chodzi o normę GAEC 6, Rada zwróciła się do Komisji o dokonanie przeglądu praktyk, które można objąć glebą, aby uwzględnić specyfikę regionalną, tak aby rolnicy mogli korzystać ze zwiększonej elastyczności. Komisja dokona przeglądu tej możliwości i przedstawi wytyczne w kwietniu.
Kolejnym środkiem, który ministrowie przyjęli z zadowoleniem, jest zbliżający się przegląd przez Komisję metodologii oceny jakości systemu monitorowania obszarów (AMS). AMS to system oparty na zautomatyzowanej analizie zobrazowań satelitarnych z programu Copernicus. Przegląd ten, który ma zostać przyjęty w marcu 2024 r., znacznie przyczyni się do zmniejszenia liczby wizyt w gospodarstwach przeprowadzanych przez administracje krajowe, w niektórych przypadkach o 50 proc. lub więcej.
Ponadto Rada z zadowoleniem przyjęła fakt, że Komisja opublikuje notę wyjaśniającą w celu wyjaśnienia i doprecyzowania stosowania pojęcia tzw. siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności.
Koncepcja ta gwarantuje, że rolnicy, którzy nie są w stanie spełnić wszystkich wymogów WPR z powodu wyjątkowych i nieprzewidywalnych zdarzeń, na które nie mają wpływu (np. w przypadku poważnych susz lub powodzi), nie zostaną na nich nałożone kary. Publikacja tej noty została dobrze przyjęta przez ministrów rolnictwa, którzy wcześniej podkreślali znaczenie poprawy komunikacji z rolnikami i zapewnienia im odpowiednich informacji na temat wsparcia WPR.
Zgodnie z wnioskiem państw członkowskich Komisja zobowiązała się do współpracy z nimi w celu określenia możliwych sposobów racjonalizacji kontroli, tak by zmniejszyć obciążenia administracyjne dla rolników.
Rada z zadowoleniem przyjęła również zbliżającą się ankietę skierowaną do rolników, którą Komisja rozpocznie w marcu, aby ich głos został wysłuchany. Ministrowie rolnictwa podkreślili znaczenie tego procesu, którego celem jest określenie głównych źródeł obaw rolników i zrozumienie, które elementy wynikające z przepisów o WPR prowadzą do większych obciążeń administracyjnych. Wyniki badania wraz ze szczegółową analizą mają zostać opublikowane przez Komisję jesienią 2024 r.
Ponadto Rada uzgodniła, że należy uprościć proces zmiany planów strategicznych WPR. W tym celu Komisja zobowiązała się do współpracy z państwami członkowskimi, by pomóc im uprościć interwencje i ułatwić wprowadzanie zmian w planach strategicznych.
Oprócz tych krótkoterminowych działań, które mają uprościć codzienne życie rolników i zmniejszyć obciążenia administracyjne zarówno dla rolników, jak i administracji krajowych, ministrowie podkreślili, że konieczne jest również podejście długoterminowe. W związku z tym Rada nalegała na zbadanie sposobów poprawy sytuacji rolników w perspektywie średnio- i długoterminowej, w tym ich pozycji w łańcuchu dostaw żywności.
Rada podkreśliła także konieczność dokonania przeglądu podstawowych aktów Wspólnej Polityki Rolnej. Przegląd ten należy rozpocząć możliwie jak najszybciej.
W tym kontekście Rada podkreśliła swoją determinację i wolę polityczną, aby skutecznie odpowiedzieć na obawy zgłaszane przez rolników.
Mając na uwadze ten nadrzędny cel, ministrowie rolnictwa przedstawili wytyczne polityczne dotyczące zwiększenia roli rolników jako gwarantów bezpieczeństwa żywnościowego, a jednocześnie zadbania o przestrzeganie naszych zobowiązań w zakresie zrównoważenia środowiskowego. Wymagałoby to ukierunkowanych zmian w aktach podstawowych WPR, zapewniających równowagę w skutkach umów handlowych i pomagających ukraińskiemu eksportowi produktów rolnych w dotarciu na tradycyjne rynki.
Rada zwróciła się do Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa, by zgodnie z wytycznymi politycznymi ministrów nadal analizował sugestie i propozycje omawiane przez ministrów, oraz by składał sprawozdania Radzie.
Równolegle kontynuowany będzie zainicjowany przez Komisję dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa w celu określenia sposobów poprawy WPR w perspektywie długoterminowej. Prezydencja podkreśliła, jak ważne jest, by głos państw członkowskich był słyszalny w tym procesie.
Na koniec prezydencja stwierdziła, że przedstawi Radzie Europejskiej sprawozdanie z wyników posiedzenia Rady.
W porządku obrad znalazło się również kilka punktów "spraw różnych".
W obecności Hilde Crevits, flamandzkiej belgijskiej minister ds. dobrobytu, zdrowia publicznego i rodziny, odpowiedzialnej za rybołówstwo, Rada otrzymała informacje na temat dwóch pozycji związanych z rybołówstwem w kategorii "sprawy różne".
Delegacje Danii i Szwecji poinformowały ministrów o jednostronnych środkach zarządzania rybołówstwem wprowadzonych przez Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do dobijakowatych. Ponadto Komisja przekazała ministrom informacje na temat wykorzystania systemu cyfrowego "CATCH" do walki z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi połowami.
Ponadto prezydencja belgijska przekazała Radzie informacje o wynikach konferencji ministerialnej w sprawie bioasekuracji i szczepień, która odbyła się 24 stycznia 2024 r. Delegacje podkreśliły znaczenie szczepień nie tylko jako narzędzia profilaktyki, ale także jako środka uzupełniającego w walce z chorobami takimi jak wysoce zjadliwa grypa ptaków i ASF.
Ponadto Rada otrzymała informacje od delegacji Rumunii i Polski na temat norm GAEC 7 i 8, od delegacji Włoch ds. rolnictwa, WPR i suwerenności żywnościowej, od delegacji słowackiej na temat apeli rolników o konkurencyjny i odporny sektor rolny oraz od delegacji polskiej na temat unijnego celu ograniczenia emisji na 2040 r.
oprac e-red ppr.pl