Przejrzysty nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Skonsolidowany i przejrzysty nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych jest podstawowym celem przeprowadzonej nowelizacji przepisów ustawowych.

W praktyce chodzi o ujednolicenie, usprawnienie i zwiększenie efektywności kontroli artykułów rolno-spożywczych w obszarze jakości handlowej, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony interesów konsumentów finalnych – przez powierzenie wszystkich kompetencji w tym obszarze Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Regulacja ta jest korzystna dla konsumentów, bo przyczyni się do lepszego nadzoru nad jakością żywności oraz skuteczniejszego eliminowania nieuczciwych praktyk w handlu nią (np. fałszowania żywności).

Opis rozwiązania

•     Obecnie jakość handlowa żywności jest kontrolowana przez dwa organy w zależności od etapu obrotu: przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) w produkcji i na granicy oraz przez Inspekcję Handlową (IH) w obrocie detalicznym.

•     Ponadto, IJHARS podlega ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi, a IH – prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – to może stwarzać problemy z natychmiastową reakcją na pojawiające się zagrożenia ekonomicznych interesów konsumentów, wynikające np. z naruszenia przepisów dotyczących ich informowania o składzie kupowanych produktów spożywczych.

•     Przykładowo, podanie nieprawdziwej informacji na etykiecie – napisano, że produkt zawiera masło a faktycznie zawiera margarynę – jest oszustwem wobec klienta, który zapłaci drożej za produkt gorszy jakościowo niż to wynika z etykiety.

•     Po zmianach jedynie IJHARS będzie odpowiedzialna za kontrolę jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych na wszystkich etapach obrotu (produkcji, przetwarzania, dystrybucji).

•     W praktyce IJHARS nadal będzie zajmować się kontrolą jakości handlowej produktów rolno-spożywczych, np. u producenta czy na giełdach żywności prowadzących sprzedaż hurtową. Ale jednocześnie przejmie zadania Inspekcji Handlowej związane z nadzorem nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych w obrocie detalicznym (np. w sklepach i na bazarach) oraz kontrolę żywności w placówkach gastronomicznych (np. w restauracjach) i działalności cateringowej.

•     Powierzenie jednemu organowi – IJHARS – kontroli nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych, umożliwi szybsze reagowanie na pojawiające się na rynku nieprawidłowości, a w rezultacie przyczyni się do wyeliminowania produktów nie spełniających wskazanych na etykietach standardów jakościowych.

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy, przewidziano także wzmocnienie roli nadzorczej Głównego Inspektora Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych wobec wojewódzkich inspektorów IJHARS.

Główny Inspektor IJHARS będzie mógł nadzorować działalność wojewódzkich inspektorów IJHARS oraz wydawać im wytyczne i polecenia. Będzie także mógł wystąpić do wojewody o odwołanie wojewódzkiego inspektora IJHARS, jeśli stwierdzi, że jego działanie zagraża prawidłowemu wykonywaniu zadań przez wojewódzki inspektorat.

Znowelizowane przepisy – co do zasady – mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

MRiRW